Oorlogsgedenkteken voor de militaire en burgerlijke doden van de beide wereldoorlogen, op het voormalige kerkhof rondom de Sint-Martinuskerk. Gelegen ten noorden van de kerk (zijde van het Fransmansplein).
In 1946 wordt het herdenkingsmonument voor de gesneuvelden van de beide wereldoorlogen op het marktplein (het huidige Sint-Maartensplein), tegen de scheidingsmuur met het kloosterdomein ingehuldigd. Bij de uitbreiding van het marktplein in 1959 krijgt het gedenkteken een plaats op de noordzijde van de markt. Bij de herstructurering van het Sint-Maartensplein in 1987 wordt het ten noorden van de kerk op het terrein van het voormalige kerkhof heropgericht.
Beschrijving
Op een verhoog met drie treden en een plint staat een hardstenen gedenkmuur in de vorm van een drieluik, met verhoogd middendeel en met zware rechthoekige kroonlijst afgewerkt. In het midden is een beeldhouwwerk in vlakreliëf geplaatst. Het stelt een treurende vrouw voor, zittend te midden van een begraafplaats met kruisen; een helm ligt op de grond. Een bloeiende rozelaar omlijst het geheel. Aan de horizon achter de heuvels is een stralende zon zichtbaar. Links en rechts zijn hardstenen gedenkplaten aangebracht.
Op de middelste kroonlijst staat: "KOEKELARE AAN ZIJN HELDEN" in geel geschilderde letters in vlakreliëf.
Op de linkerkant: op de kroonlijst "1914-1918", op de plint "HULDE AAN ONZE HELDEN 1914-1918", "HET GEMEENTEBESTUUR 11-11-1968". Op de plaat "MILITAIREN", de namen, "BURGERS", de namen.
Op de rechterkant: op de kroonlijst "1940-1945", op de plaat "MILITAIREN", de namen, "WEGGEVOERDEN", de namen, "POLITIEKE GEVANGENEN", de namen, "BURGERS", de namen, en nog enkele namen van de Eerste Wereldoorlog.
De letters van de namen zijn uitgehouwen en zijn donker beschilderd. De namen staan alfabetisch, gevolgd door hun sterfdatum. Uitvoering: Alph. Bossaert, Diksmuide (gesigneerd). (Voor de geschiedenis van de Wereldoorlogen te Koekelare, zie historische inleiding).
Inventarisatie van Relicten uit de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek (Provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek", en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen, 2002-2006).
CREVITS R. 1991: Het Rust- en verzorgingstehuis Meunyckenhof te Koekelare. Een bemoediging voor mensen en tijden, Koekelare, 54.
HEUS J. 2005: Cijfermatige analyse van het St. Vincentiusklooster in Koekelare 1843-1951,Spaenhiers. Jaarboek, XIII, 15.
JACOBS M. 1996: Zij, die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge, 182.
SEYS R. 1987: Koekelare, gisteren en op de drempel van morgen. Een verzameling foto's, prentkaarten en tekeningen, met beknopte historische en andere toelichtingen, Sint-Niklaas, 22.
Bron: VANNESTE P. & BAERT S. met medewerking van BOONE B., CREYF S. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Koekelare, Deelgemeenten Bovekerke en Zande, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL46, onuitgegeven werkdocumenten. Auteurs: Vanneste, Pol Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
