Restant van voormalig kasteel Van Lede de Bruyn op de site van de stokerij van de familie Serruys.
Geschiedenis van de site
De stokerijsite is circa 1835 eigendom van de weduwe en kinderen van Jacques Serruys, eigenares uit Oostende en wordt op het primitief kadasterplan ten oosten van het kasteel afgebeeld als twee grote met elkaar verbonden gebouwen met twee langwerpige vrijstaande volumes aan de oostzijde en een kleiner volume op de plaats van de huidige woning. In 1833 stookt men 200.000 liter "Oude Couckelaersche Klaren", uitsluitend bestemd voor binnenlands verbruik. In 1841 installeert de zoon Jacques Serruys-Laureys de eerste twee stoommachines in Koekelare, één voor zijn graanmolen en één voor zijn stokerij. De Atlas der Buurtwegen (circa 1846) geeft dezelfde situatie weer. Vanaf 1855 is er een kleine private school in de stokerij Serruys. In 1859 is de stoker cofinancier van de kasseiweg van Koekelare (vanaf de "Kapelhoek") naar Moere (Gistel) of het noordelijk deel van de huidige Moerestraat. Het kadaster tekent in 1879 verbouwingen op uit 1866, uitgevoerd door weduwe Karel Serruys (Rotterdam). Hierbij wordt het bedrijfscomplex verder uitgebreid in oostelijke richting. Het nog bestaande hoofdvolume evenals de tuinmuur ten westen daarvan stammen mogelijk uit deze bouwfase. Het hoofdvolume is mogelijk nog aangepast circa 1891. In 1884 verkoopt Gerard Debruyne-Serruys, wijnkoopman uit Rotterdam het kasteel en de stokerij aan de "maatschappij Debruyne-Serruys compagnie Stokers, Koekelare" en registreert men de bouw van een serre tegen de zuidgevel van de stokerijgebouwen (afgebroken in 1955). In 1885 wordt het woonhuis afgesplitst van de stokerijgebouwen die in 1891 door Antonius Vanlede-Debruyne, eigenaar uit Londen (later Koekelare) volledig worden afgebroken. Vermoedelijk worden de zijmuren aan straatzijde gerecupereerd als tuinmuren. In 1893 bouwt men tegen de westelijke tuinmuur een lange serre. In 1891 wordt het stokersbedrijf overgenomen door de Amsterdamse gerant Pierre Adan en voortgezet aan de overzijde van de Moerdijkbeek op grondgebied Moere (Gistel). Deze nieuwe stokerij wordt tijdens de Eerste Wereldoorlog door de Duitse bezetter grotendeels gesloopt. In 1934 koopt de eigenaar, hovenier Juliaan Bussele, ook de serre en de aangrenzende percelen.
Beschrijving
Site toegankelijk via bakstenen hekpijlers met natuurstenen vaasbekroning en smeedijzeren hekwerk. Tweelaags witgeschilderd hoofdvolume in baksteenbouw onder zadeldak (zwarte Vlaamse pannen), overhoeks geplaatst ten opzichte van de straat en aan beide zijden geflankeerd door hoge afsluitingsmuren. De symmetrisch opgebouwde straatgevel is opgevat als puntgevel met achtkantig kruis in baksteenmetselwerk in het gevelveld. Segmentbogige vensteropeningen waarboven een doorlopende druiplijst, natuurstenen onderdorpel. Centraal op de verdieping, twee smalle vensteropeningen in dieper liggend rondboogveld met cirkelmotief, op de benedenverdieping dito openingen onder segmentboog. Bewaard houtwerk, luiken verwijderd. Zijgevels met gelijkaardige vensteropeningen.
Lagere, vermoedelijk oudere, aanbouw aan zuidzijde onder zadeldak met rond hoektorentje onder leien kegeldak, met gelijksoortige muuropeningen als het hoofdgebouw, recentere aanbouw onder plat dak.
De hoge westelijke tuinmuur is uitgewerkt met een blinde rondboogarcade en cordonlijst; dubbele poort. De lagere westelijke tuinmuur is samengesteld uit verschillende bouwfasen.
Een plaatsbezoek werd geweigerd.
ARREN R., De Koekelaarse dinsdagmarkt en haar invloed op het dorpsbeeld, in Coclariensia Jaarboek, jg.6, Koekelare, 1987, p. 71.
De Kooklarenoeneroute, Gemeentebestuur Koekelare, 1990, p. 11.
DEREEPER T., Koekelare in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1972, prentkaart 24.
HEUS J., Eeuwelingen beschermen, in Spaenhiers. Jaarboek, jg. 7, 1999, p. 73.
SEYS R., Koekelare, gisteren en op de drempel van morgen. Een verzameling foto's, prentkaarten en tekeningen, met beknopte historische en andere toelichtingen, Sint-Niklaas, 1987, p. 74-76 (iconografie).
SEYS R., COMMEINE L., Lange Max. Het groot kanon van Leugenboom, Koekelare, 2002, p. 31-34.
Bron: VANNESTE P. & BAERT S. met medewerking van BOONE B., CREYF S. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Koekelare, Deelgemeenten Bovekerke en Zande, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL46, onuitgegeven werkdocumenten. Auteurs: Vanneste, Pol Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)