erfgoedobject

Groep dorpswoningen uit de 19de eeuw

bouwkundig element
ID
208916
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208916

Juridische gevolgen

Beschrijving

Groep woningen deels aan de straat gelegen (9-11, 15-21) en deels achterin aan een steeg (13). De nummers 7 tot 13 hoorden lange tijd samen, en kennen een lange bouwgeschiedenis. Op de Vandermaelenkaart van circa 1837 is er voor het eerst bebouwing weergegeven, en dit ter hoogte van nummer 7B en 9. In 1849 werd dit gebouw naar het noordwesten uitgebreid (huidige nummer 7), en kwam er achterin (ten zuidoosten) een woonhuis bij (de drie centrale traveeën van huidig nummer 13). Reeds in 1865 had de hoeve zich ontwikkeld tot een quasi gesloten geheel door de bouw van een noordwestelijke en zuidwestelijke vleugel (nu beide verdwenen). Het erf werd rond 1885 volledig omsloten toen men de zuidoostelijke vleugel, met het woonhuis van 1849 (nu nummer 13), aansloot op de reeds bestaande gebouwen. De hoeve werd sindsdien gesplitst in aparte percelen (onder andere nummer 11 werd afgesplitst in 1906), de noordwestelijke en zuidwestelijke vleugel verdwenen, nummers 7 en 7B werden onherkenbaar verbouwd (nummer 7B, oorspronkelijk waarschijnlijk de schuur, bewaart nog een restant van een plint in vermoedelijk gerecupereerde zandsteen). Hierdoor is de oude hoeve op vierkante plattegrond ter plekke niet meer herkenbaar, en is ze enkel op basis van kaartmateriaal te reconstrueren.

De rijbebouwing vlak ten zuidoosten (nummers 15-21) werd kadastraal geregistreerd in 1899, en werd gebouwd in opdracht van landbouwer Van Hove-De Coster Philippe-Jozeph, de toenmalige eigenaar van de besproken hoeve, vermoedelijk ter verhuring. De recente aanleg van de buurtspoorweg circa 1893, die hier rakelings langsliep (Tramlaan) en de aanwezigheid van het vlakbij gelegen buurtstation (Statieplaats) waren ongetwijfeld een argument voor de bouw van deze woningen. Waarschijnlijk kregen de gevels van de nummers 9-13, die deel uitmaken van de hoeve, op dit moment een cementering, waardoor hun uitzicht overeenkwam met dat van de nieuw gebouwde rijwoningen.

Het geheel vormt een karakteristieke groep woningen, deels teruggaand op een hoeve. Met schijnvoegen gecementeerde en beschilderde baksteenbouw meestal van twee traveeën (nummer 9 heeft 4 traveeën, nummer 11 3+2) en twee bouwlagen onder zadeldaken met mechanische pannen. Met schijnvoegen gecementeerde en beschilderde lijstgevels met eenvoudige decoratie (onder andere baldakijnpatroon) voor de borstweringen van de eerste verdieping. Rechthoekige muuropeningen met deels bewaard schrijnwerk uit het einde van de 19de eeuw tot het interbellum (nummer 15). De gevels worden meestal afgelijnd door een PVC kroonlijst.

Nummer 9. Breedhuis in kern mogelijk teruggaand tot circa 1837. Imitatie van geblokt ontlastingssysteem boven de vensters en deur, imitatiebreuksteen voor de plint. Oorspronkelijk beluikte vensters.

Nummer 11. Verankerd hoekhuis, eveneens 19de-eeuws, met afgeknot zadeldak van mechanische pannen, hoofdgevel aan de steeg (zuidoostzijde). Wat deze gevel betreft doorlopende lekdrempels en een doorlopend cordon. Geriemde vensteromlijstingen, vlakke omlijsting voor de deur. Boven de deur een gaslamp. De straatgevel is eenvoudiger uitgewerkt. Het rechtse venster van de eerste verdieping is blind. Links in deze gevel, ter hoogte van de lekdrempels van de eerste verdieping, is een gevelnisje uitgespaard.

Nummer 13. Onderkelderd breedhuis met dubbelhuisopstand (kadastraal ingetekend in 1849). Gevel gekarakteriseerd door muurbanden en beraapte doorlopende borstweringen afgelijnd door doorlopende kordons. De vensters op de bovenverdieping hebben licht uitspringende trapeziumvormige pseudosluitstenen. Het venster boven de deur is blind. Rechthoekige deur met bewaard bovenlicht en vernieuwde deur.

Rechts een verbouwde aanbouw onder het doorlopende dak, links een lagere aanbouw (schuur) onder Vlaamse pannen. Beide bijgebouwen werden in 1885 kadastraal geregistreerd.

Nummers 15 en 17. Twee identieke breedhuizen onder rechts afgewolfd zadeldak voor hoekhuis nummer 15, met nagenoeg blinde zijgevel. Beide woningen werden kadastraal geregistreerd in 1899, tegelijk met de nummers 19 en 21. De vensters van de eerste verdieping zijn voorzien van een diamantkopsluitsteen.

Nummers 19 en 21. Twee breedhuizen gebouwd in spiegelbeeldschema met op de verdieping eerder onregelmatige travee-indeling. Kadastraal geregistreerd in 1899, tegelijk met de nummers 15 en 17. Bij nummer 21 is het rechtse venster op de verdieping blind, maar voorzien van een trompe-l'oeil kruisvormig venster. De vensters hebben geriemde omlijstingen en hardstenen lekdrempels, deuren met entablementomlijsting. De borstwering op de eerste verdieping is gedecoreerd met een neoclassicistisch aandoend motief.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen Kraainem, Sectie A, 1849/1 (nummer 5), 1865/1, 1885/1 (nummer 13), 1893/1 (buurtspoorweg), 1899/1 (nummers 15-21), 1906/1 (nummer 11).

Bron: THOMAS H. met medewerking van KENNES H. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Gemeente Kraainem, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB11, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Thomas, Hans
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Groep dorpswoningen uit de 19de eeuw [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208916 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.