erfgoedobject

Modelwoningen

bouwkundig element
ID
209111
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/209111

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Modelwoningen
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Dit samenstel van drie neoclassicistische burgerwoningen werd in 1879 ontworpen door architect E. Leclef voor de Société Anonyme du Sud. In hetzelfde bouwdossier werd ook de bouw van het tegenover gelegen neorenaissance samenstel op nummers 21-25 aangevraagd.

In 1878 nam de maatschappij het initiatief om voor eigen rekening 51 modelburgerwoningen te laten bouwen in de straten gelegen rond de Marnixplaats, namelijk de Geuzenstraat, de De Vrièrestraat, de Verbondstraat, de Scheldestraat, de Tolstraat en de Vrijheidstraat. Dit om de verkoop van de nog grotendeels lege percelen te promoten en tevens om woningen te bouwen in de stijl die de maatschappij voorop stelde voor het Zuid. Hiervoor werkte de maatschappij samen met een reeks aannemers en architecten, die in ruil voor de opdracht moesten investeren in de aankoop van de gronden. In de gekozen straten werden aan elke zijde van de straat drie centrale percelen voorzien voor de bouw van modelwoningen. Typerend aan de samenstellen is dat de centrale woning telkens een iets hogere kroonlijsthoogte heeft en dat er wordt afgewisseld tussen bakstenen en bepleisterde gevelparementen, om zoveel mogelijk te vermijden dat men de indruk kreeg dat het seriebouw betrof.

E. Leclef diende in dit kader in 1879 een bouwaanvraag in voor twee sets van drie woningen in de Vrijheidstraat. Het zijn burgerhuizen van drie traveeën en drie bouwlagen onder zadeldaken met lijstgevels; nummer 23 werd later met één bouwlaag verhoogd. De huizen aan de oneven zijde van de straat kregen een bakstenen parement in neorenaissancestijl, terwijl de woningen aan de overkant een vrij standaard neoclassicistische gevelafwerking kregen.

De woningen op nummers 38-42 zijn getypeerd door een witgeschilderd en bepleisterd parement dat de eind-19de-eeuwse neoclassicistische standaarden volgt: houten kroonlijst, hardstenen plint, gevelindeling door hardstenen kordons, imitatievoegen, regelmatig geplaatste rechthoekige muuropeningen, accent op de centrale travee door decoratieve elementen als een balkon of een fronton. Nummer 40 is als centrale, iets hogere woning rijker uitgewerkt, met onder meer een fraai ijzeren balkon op consoles. De twee identieke flankerende woningen kregen breed uitgewerkte lekdrempels, ijzeren borstweringen en een driehoekig fronton op de tweede bouwlaag.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1879 # 1022.
  • PRIMS L. & DE MEYER R. 1993: Het Zuid (Antwerpen 1875-1890). Architectuur & maatschappij, Antwerpen, 62-68.

Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Modelwoningen

  • Is deel van
    Vrijheidstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Modelwoningen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/209111 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.