Modernistisch woon- en winkelpand met authentiek winkelinterieur van bakkerij J. Van Dessel op de begane grond.

Historiek

Bakkerij J. Van Dessel-Sledsens begon in 1883 in de Kasteelpleinstraat 64, in een neoclassicistisch pand van drie traveeën met bepleisterde lijstgevel in de linkerhelft van het huidige gebouw. In 1932 werd de begane grond en binneninrichting verbouwd door bouwmeester Aug. Somers in modernistische stijl, met een opvallende etalage waarvan het opschrift 'Van Dessel' boven de deur nog steeds aanwezig is. Een paar jaar later, in 1936, liet Van Dessel in een tweede fase het rechts aansluitende huis op nummer 62 bij het pand voegen, met de bedoeling de winkelruimte van oppervlakte te verdubbelen. Bij een grondige verbouwing en uitbreiding van de twee panden, gerealiseerd door architecten De Coninck & Potié, worden de gevels en de appartementen op de verdiepingen volledig getransformeerd tot een modernistisch geheel.

Sinds de bakkerij met haar activiteiten stopte in 1998, heeft de winkel verschillende functies gehad, maar alle originele elementen bleven bewaard. Momenteel is er een lingeriezaak gevestigd. Er zijn talrijke ingrepen gedaan in de ruimte door architecten De Vylder–Vinck–Taillieu, maar deze zijn niet onomkeerbaar.

Exterieur

Dit modernistische woon- en winkelpand werd rond 1936 gerealiseerd door architecten De Coninck & Potié in opdracht van bakker Jules Van Dessel, die daarvoor twee oudere woningen liet samenvoegen. Van Dessel bezat een reeks panden in dit deel van de straat en liet deze in het interbellum moderniseren. Voor de panden op nummers 62-64, waar zijn bakkerij was gevestigd, ging hij over tot een grondige renovatie met een eigentijdse nieuwe gevel in modernistische stijl.

Het complex telt twee brede traveeën en vier bouwlagen onder plat dak. Tegen de oudere, eind-19de-eeuwse structuur werd een nieuwe gevel in modernistische stijl aangebracht. De begane grond is voorzien van een parement van zwarte graniet omheen twee centrale winkelpuien. Links en rechts een rechthoekige deuropening met fraai ijzerwerk; boven de linkerdeur het opschrift "VAN DESSEL" in eigentijds lettertype. Het parement van de verdiepingen bestaat uit donkere bakstenen vlakken afgewisseld met brede natuurstenen banden. In de rechtertravee zijn de vensteropeningen in een doorlopende erker gevat; in de linker travee zijn de vensters in een grote natuurstenen omlijsting gevat, met op de eerste verdieping een fraaie modernistische ijzeren balkonleuning. Metalen schrijnwerk deels bewaard.

Interieur

De twee gebouwen bestaan uit een voorbouw met beneden winkels en burelen en in het achterhuis werkplaatsen. De begane grond wordt volledig ingenomen door de winkel. Tussen voor- en achterhuis bevindt zich een kleine patio.

De voorbouw bevat op de verdiepingen telkens één appartement. De verdiepingen zijn bereikbaar met een lift. De appartementen strekken zich over de hele gevelbreedte. Aan de straatzijde bevindt zich een fumoir en de eetkamer waaraan de keuken grenst via de antichambre. Naast de keuken bevindt zich een vestiaire en toilet. Achter het fumoir ligt een slaapkamer. De ruimtes in de achterbouw worden aangeduid als werkplaats; ze zijn via een trap te bereiken vanuit de bakkerij. Deze trap is verdwenen.

Winkel

De rechthoekige winkelruimte wordt gedomineerd door de beige marmeren wandbekleding. Het betreft hier Lunel marmer die in grote verticale platen aangebracht werd en 'in boekvorm' geplaatst werd. De plint is uitgevoerd in zwarte Noire de Mazy marmer, alsook een tweede verticale strook boven de deuren. De bovenste marmerplaten grenzen aan een gestuct plafond met decoratieve eierlijst en eenvoudige moulures. De vloer is een dambordpatroon van Cararamarmer (veiné) en antraciete Petite Saint Anne-marmer.

De binnendeuren zijn uitgevoerd in vernist eikenhout. De dubbele deur naast de toonbank bevat transparant glas. De deur naar de achterliggende bakkerij is gezandstraald. Deze deur is voorzien van een sierlijke handgreep. De onderkanten van de deuren zijn beslagen met metalen beschermingsplaten.

Een metalen rek met glazen legplanken waarop het brood gepresenteerd werd, bevindt zich momenteel niet in de winkelruimte, maar werd wel bewaard. De diepte ervan vernauwt trapsgewijs naar boven toe. De achterkant bestaat uit verticale spijlen. De eikenhouten nagelvaste toonbank heeft drie horizontale geledingen met rainures en onderaan een strook metaal, afgeschuinde hoeken en een wit marmeren blad.

In de uitstalramen, waaraan later een koelsysteem werd toegevoegd, werd eveneens Lunel-marmer gebruikt. De etalages bevatten verticale verstelbare rekken met houders en glazen tabletten. De originele centrale lamp bevat gekleurde glazen ruitjes.

Burelen

Achter de gevelbrede bakkerij bevonden zich twee burelen met houten schouw en lambrisering. Beide ruimtes zijn betegeld met gevlamde cementtegels in bruine, gele en donkerrode tinten. Ze vormen een geometrisch patroon. Wanden en plafonds zijn vlak bepleisterd.

Bakkerij

In het achterhuis bevindt zich de originele bakkersoven met geëmailleerde vuurvaste bakstenen. Een smeedijzeren plaat op de oven bevat de gegevens: "FA Florent Gevers/Ovenbouwer/Geuzenstraat 17/Antwerpen" Kleppen die met handvatten aan kettingen bediend kunnen worden, zorgen voor het trekken van de schouw.