Georiënteerde parochiekerk toegewijd aan Sint-Laurentius. Driebeukig neoclassicistisch bedehuis met 14de-eeuwse westtoren gelegen binnen een gaaf bewaarde kerkomgeving.

Historiek. De oorsprong van een eerste kerkgebouw, waarschijnlijk een eenvoudige, houten kapel, is onbekend. Deze is dan wellicht vervangen door een stenen, romaanse kerk. In de 14de eeuw wordt een nieuwe, gotische kerk opgetrokken. De torennaald, oorspronkelijk in steen uitgevoerd met gaanderij en vier hoektorens, wordt in 1786 wegens bouwvalligheid afgebroken en vervangen zie huidig. Een tekening van 1841, van de hand van de Brugse schilder P.F. De Noter, toont een kleine, driebeukige kerk met breed transept en de monumentale westtoren.

In het begin van de 19de eeuw, wanneer het kerkelijke leven na de Franse Revolutie weer op gang komt, ondergaat de kerk meerdere herstellingen. In de eerste helft van de 19de eeuw kent Zedelgem een spectaculaire bevolkingsgroei. Een uitbreiding van de kerk wordt noodzakelijk. In 1839 ontwerpt provinciaal architect Van Caneghem een eerste ontwerp voor een nieuwe kerk. De uitvoering kan echter door de hoge kosten niet doorgaan. Pierre Buyck, die als provinciaal architect van 1846 tot 1877 Van Caneghem opvolgt, ontwerpt in 1845 een kerk in neoclassicistische stijl. Dit plan wordt wel goedgekeurd en de aanbesteding wordt in 1846 toegewezen aan de aannemer en timmerman Joannes Somerlinck-Van Heule uit Brugge. De kerk is gelijkend aan die van Sint-Pieters, deelgemeente van Brugge, en eveneens ontworpen in dezelfde periode door architect Pierre Buyck. De oorspronkelijke, gotische kerk wordt afgebroken en vervangen door de huidige in neoclassicistische stijl. Van het 14de-eeuwse gebouw blijft enkel de toren bewaard.

Beschrijving. Plattegrond. De plattegrond ontvouwt: een voorgeplaatste vierkante westtoren, een drieledig schip onder zadeldak met pseudo-basilicale opstand en zes traveeën, een pseudo-transept, een hoofdkoor van een travee met rechte afsluiting en een noord- en zuidsacristie.

Materialen. De westtoren is opgetrokken in witbeschilderde baksteen boven een plint van donkere baksteen, resten van ijzerzandsteen. Voorts rode baksteenbouw met gebruik van gele baksteen voor de plint en strek- en rollagen boven de rondbogige muuropeningen. Blauwe hardsteen voor onderdorpels en ter afdekking van de tuitgevels. Leien bedaking.

De kerk is toegankelijk via een brede bordestrap aan de zijkanten afgesloten door smeedijzeren hekken, steunend op platen in blauwe hardsteen.

Westtoren met overhoekse, verjongende steunberen. Westgevel met vier geledingen. Portaal gevat in een geprofileerde, korfboogvormige blauwhardstenen omlijsting en erboven een spitsboogvormig tweelicht met driepasbogen en vierpas in een geprofileerde bakstenen omlijsting onder een waterlijst. Panelen op de borstwering met jaarsteen "ANNO" "1847". Bovenbouw aan de vier zijden uitgewerkt met spitsboognissen met bakstenen afzaten en geprofileerde omlijstingen, erboven gekoppelde, spitsboogvormige galmgaten in een geprofileerde omlijsting. Aflijnende omlopende tandlijst. Torenbekroning met ingesnoerde naaldspits. Sporen van ontlastingsbogen ter hoogte van de steunberen in de zuidoost- en noordoosthoek.

De zijbeuken zijn opengewerkt door rondboogvensters met aflijnende waterlijst. Koorgevels afgewerkt met tuittop. Blinde oostgevel met vier gedichte openingen en kruisbeeld onder houten afdak. Noord- en zuidsacristie onder lessenaarsdak.

Interieur. Witbepleisterde basiliek, het pleisterwerk is vernieuwd in 1980, schip geritmeerd door rondbogige scheibogen op zuilen met vierkante sokkel en kapiteel in Dorische stijl. Inkomportaal met houten, vlakke zoldering. Middenbeuk en koor overdekt met houten tongewelf geplafonneerd op rinkellatten en met ingekliefde datum "1846". De zijbeuken zijn overwelfd door bakstenen kruisribgewelven steunend op imposten onder meer aansluitende pilasters nabij de zijaltaren. Koepelgewelf ter hoogte van het transept.

Barok hoofdaltaar, beschilderd portiekaltaar uit het derde kwart van de 17de eeuw. Gekoppelde composiete zuilen dragen een gekorniste kroonlijst met erboven een heiligenbeeld onder baldakijn daterend van 1873.

Zuidelijk zijaltaar gewijd aan Sint-Laurentius in beschilderd hout. Barok portiekaltaar van 1651. Composiete zuilen, versierd met bas-reliëfs, dragen een gekorniste kroonlijst met tandfries en eierlijst. Erboven een rondboognis, bekroond en geflankeerd door voluten, met een beeld van de heilige Laurentius uit 1651. Flankerende vazen. Het gepolychromeerde, houten beeld van de heilige Laurentius op het altaar dateert van de 18de eeuw.

Noordelijk zijaltaar gewijd aan de Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkrans. Barok portiekaltaar in beschilderd hout, daterend uit het derde kwart van de 17de eeuw. Composiete zuilen, onderaan versierd met bas-reliëfs, dragen een gekorniste kroonlijst met tandfries en eierlijst waarboven een rondboognis met voluten, geflankeerd door twee vazen. In de nis een beeld van O.-L.-Vrouw met scepter en Kind van 1651.

Meubilair. Romaanse doopvont uit de tweede helft van de 12de eeuw (1150-1160) nabij de westgevel van de zuidelijke zijbeuk. Gerealiseerd in Doornikse steen door een Doorniks beeldhouwersatelier (99 X 102) met gesculpteerde bas-reliëfs aan de vier zijden. De doopvont vertoont sterke gelijkenissen onder meer met de romaanse doopvont van de kathedraal van Winchester in Engeland. Vierzijdige kuip op een zware middenzuil, geflankeerd door vier (nog drie resterende) getorseerde hoekzuiltjes op een gemeenschappelijke voet met acht gestileerde monster- en leeuwenkoppen. Middenzuil met insnoeringen die een houten ton, waarin het doopsel rechtstaand werd uitgevoerd, moeten evoceren. De bas-reliëfs verbeelden op drie zijden het leven van Sint-Niklaas (de kelklegende, de drie arme meisjes en de drie scholieren) en op de vierde zijde heraldisch opgestelde dieren en soldaten (zuidzijde). Hoekfiguren met afbeelding van een hoornblazer, Sint-Niklaas als novice, Sint-Niklaas als kerkvader en een gevleugelde figuur (wellicht de overleden heilige). De rand van de bovenkant is versierd met gesculpteerd rankwerk en maskers in de hoeken.

Eikenhouten biechtstoel van 1661 in renaissancestijl in de noordbeuk, eventueel toe te wijzen aan de Brugse schrijnwerker Jan Brouckman. Stijlen met hermenfiguren, met onder meer links voorstelling van Maria met Kind en rechts de Heilige Laurentius. Zijpanelen in stijl- en regelwerk.

Preekstoel van 1766 in rococostijl. Ronde kuip met houtsnijwerk met voorstelling van de drie goddelijke deugden: geloof, hoop en liefde. Voetstuk in de figuur van Johannes de Evangelist, hemel voorzien met duif.

Twee neoclassicistische, eikenhouten biechtstoelen uit het derde kwart van de 19de eeuw, respectievelijk in de noord- en zuidbeuk.

Enkele 17de-eeuwse schilderijen: in het koor links "Christus aan het kruis met Onze-Lieve-Vrouw, Heilige Johannes en Maria Magdalena" en rechts "De opdracht van Christus in de tempel", in het zuidelijke zijaltaar "De marteldood van Sint-Laurentius" (1651). Kruisweg uit de tweede helft van de 18de eeuw(?) hangt in de noord- en zuidbeuk.

In het noordelijke zijaltaar "De heilige Dominicus ontvangt de rozenkrans van Onze-Lieve-Vrouw en vijftien medaillons uit het leven van Christus" (vermoedelijk circa 1816 wanneer in Zedelgem het broederschap van de Heilige Rozenkrans is opgericht). "De schat van Sint-Laurentius" in het hoofdaltaar door Désiré Mergaert (° Kortemark 1829- † Brugge 1890) dateert uit het derde kwart van de 19de eeuw.

Doksaal met orgel daterend van 1743 kan eventueel zijn gebouwd door de orgelbouwer Andries Jacob Berger (Brugge). Het orgel is in 1867 door Lodewijk Hooghuys gerestaureerd die dan wellicht ook een nieuwe windlade installeert. In 1862 gebeuren onderhoudswerken door de firma Loncke. Klassiek ensemble met een merkwaardige, sierlijke orgelkast en instrumentaal kwalitatieve onderdelen. Ten noorden van de ingang bevindt zich een gipsen piëta op een gemarmerde sokkel, opgedragen aan de gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog.

Belangrijke verzameling van edelsmeedwerk met voorwerpen uit de 17de, 18de en 19de eeuw.

Omringend voormalig kerkhof, thans lapidarium, afgezet met laag gesnoeide haag en leilinden. Omlopend gekasseid druippad. Grafstenen onder meer in neogotische en art-decostijl. In de noordoosthoek van het kerkhof, kleine enclave omgeven door een wit, kalkstenen muurtje onder arduinen dekplaat met graven van gesneuvelden. Ten noorden van de westtoren een klein Brits oorlogskerkhof bestaande uit drie graven van soldaten gesneuveld tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Achter het koor een Heilig Hartbeeld op bakstenen sokkel, zie opschrift uitgevoerd door "G. BREEMEERSCH".

Ten noordoosten van de kerk een oorlogsmonument van 1923.