erfgoedobject

Dokterswoning

bouwkundig element
ID
209573
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/209573

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Dokterswoning
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Vrijstaande burgerwoning met voormalig koetshuis geflankeerd door tuinen. Voormalige dokterswoning met kabinet in 1906 gebouwd op de plaats van een 19de-eeuwse hoeve. Bestaande uit twee delen, enerzijds beeldbepalend woonhuis aan de straat en anderzijds een linkerdeel, achteruitwijkend op de rooilijn. Opgenomen door de gemeente Zedelgem op de lijst van het erfgoed op haar grondgebied.

Historiek. Volgens kadastergegevens wordt in 1843 door landbouwer Ludovicus Pollet een woning gebouwd gelegen op de Plaets, deze wordt circa 1869 uitgebreid (zie bouwsporen in de linkerzijgevel). Circa 1871 opgesplitst tot twee wooneenheden. Circa 1877 wordt de woning gedeeltelijk heropgebouwd waarbij het linker volume wordt verkleind en omgevormd tot magazijn en circa 1879 nog eens wordt verkleind en omgevormd tot woning. Wanneer de Ieperse dokter Hendrik Baekeland (1870-1935) zich in 1906 in Aartrijke vestigt laat hij het oude woonhuis (met behoud van kernen uit 1843 in het rechterdeel en uit 1869 in het linkerdeel) zie jaarsteen "1906" herbouwen zie huidig naar opdracht van de Torhoutse architect Thierry Nolf, die ook het ontwerp leverde voor de Sint-Andreaskerk (1896-1900) en de torenspits (1911) daarvan (zie Brugsestraat nr. 1).

Dokter Baekeland is de eerste dokter in Aartrijke met een permanente praktijk. Hij probeert de bevolking via voordrachten in contact te brengen met de medische wetenschap. Als Vlaamsgezinde is hij actief in de lokale politiek en wordt achtereenvolgens gemeenteraadslid, schepen en vanaf 1918 tot aan zijn dood in 1935 burgemeester van Aartrijke.

Beschrijving. Laag dubbelhuis aan de straat gelegen met links ervan een koetsgedeelte (nu garage) terugwijkend op de rooilijn en met een voortuin van de straat afgescheiden door hekken. Verankerde (sierankers) bruine baksteenbouw, het hoofdvolume onder mansardedak (leien en zwarte, mechanische pannen), het koetsgedeelte onder zadeldak (zwarte, mechanische pannen).

Hoofdvolume met voorgevel in eclectische stijl. Roodbakstenen parement in combinatie met witgeglazuurde baksteen voor de doorlopende banden, het accentueren van strekken (segment-, rond- en korfboogvormig) en segmentboogfries onder de kroonlijst. Gebruik van blauwe hardsteen voor de lateien, dorpels, consoles, sluitstenen, bolkozijnen en buitentrapje. Licht vooruitspringend rechterdeel met rechtertravee onder trapgevel, getrapt dakvenster en dakkapel onder spits, ingesnoerd tentdak (leien).

Rechthoekige deur onder vooruitspringend bovenlicht met bewaard schrijnwerk getypeerd door kleine roedeverdeling verbonden door rode beglaasde ruitjes, bewaarde trekbel, erboven een vlaggenmasthouder, voetenschraper. In de linkerzijgevel enkel een smal rechthoekig venster.

Achteruitwijkend gedeelte, in de zijgevel met bouwsporen van het volume uit 1869. Segmentboogvormige poort en venster onder strekken. Getrapt dakvenster met rondboogvenster. Sobere achtergevels versierd met tandfriezen. Het hoofdvolume heeft links een grote, vijfzijdige, houten erker en twee dakvensters. Voorts sobere gevels met segmentboogvormige muuropeningen onder strekken. Over het algemeen nieuw schrijnwerk naar oud model (T-ramen, grote roedeverdeling, kroonlijsten op klossen.

Interieur. De centrale gang geeft aan de rechterzijde toegang tot het voormalige kabinet, salon en eetkamer, links tot de wachtkamer met aanpalende apotheek door een dwarsgang gescheiden van de achterliggende keuken uitgevend op de tuin. In de deur van de vroegere apotheek zitten nog de opendraaiende venstertjes. Boven de inkom was strategisch de kamer van de dienstmeid, sporen van een bel doen vermoeden dat nachtelijke oproepen van patiënten door de meid werden opgevangen, die dan de dokter waarschuwde.

Het huis is omgeven door een tuin aan de rechterzijde palend aan de straat en afgezoomd met hekken.

  • KADASTERARCHIEF WEST-VLAANDEREN TE BRUGGE, 207: Mutatieschetsen, Zedelgem, 1848/25, 1869/27, 1871/17, 1877/7, 1879/19, 1907/13.
  • TACK S., BRAET J., Woning van Dr. Baekeland, door Thierry Nolf (1906), in DEPOURCQ A., TACK S., Merkwaardige bouwstenen. Vernieuwende architectuur in Zedelgem, Zedelgem, 2007, p. 26-29.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Dokterswoning [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/209573 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.