is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve Hof van Steelant
Deze vaststelling is geldig sinds
is aangeduid als beschermd monument Hoeve Hof van Steelant
Deze bescherming is geldig sinds
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve Hof van Steelant
Deze vaststelling was geldig van tot
Historische hoeve zogenaamd "Hof van Steelant", thans met horecafunctie.
Historiek. Oorspronkelijke woonplaats van de oudst gekende heren van Loppem, de familie van Steelant. In die hoedanigheid gaat de site met omwalde opperhof-neerhofstructuur in ieder geval terug tot de 13de eeuw. De site zou hebben bestaan uit een dubbele omwalling met in de zuidoosthoek van de binnenste omwalling een motte. Op hedendaagse luchtfoto's zijn ten zuidoosten van het erf de sporen van de motte en haar omwalling nog duidelijk te zien, ter plaatse is een lichte verhoging in het landschap merkbaar.
De heerlijkheid verliest al snel haar achterlenen en verwordt in de loop van de 15de eeuw tot een gewoon leen. In 1416 wordt het beschreven als een leen met wallen rondom een motte.
Circa 1450 wordt het leen verkocht aan de heren van Gruuthuse uit Brugge. In 1683 spreken de archiefbronnen van "een gheruyneerde hofstede". Vermoedelijk worden de gebouwen niet lang daarna hersteld of herbouwd. Circa 1750 wordt de motte afgevoerd en de omwalling gedempt. De Ferrariskaart (1770-1778) toont drie gebouwen op een beboomd en omgracht perceel. Een (voormalige toegangs?)dreef maakt een wijde bocht en verbindt de hoeve met de Steenbrugsestraat. In 1778 wordt een aanzienlijk stuk grond ten noorden van de hoeve verkocht. Hierop wordt het landhuis zogenaamd *"'t Wit Huis" opgetrokken. Op het einde van de 18de eeuw wordt ten noorden van de bestaande hoeve een nieuwe hoeve opgetrokken door één van de vijf erfgenamen van het "Hof van Steelant". Een andere erfgenaam, Adriaan De Knock, wordt de eerste burgemeester van Loppem tijdens de Franse periode.
Op het primitief kadasterplan (circa 1830) worden de gebouwen afgebeeld met ongeveer dezelfde configuratie zie huidig. Eén landgebouw, centraal op het erf, is thans verdwenen. De uitweg naar de Steenbrugsestraat is nog duidelijk te zien op deze kaart. Op het einde van de 19de eeuw worden de meeste gronden van het "Hof van Steelant" opgekocht door Charles van Caloen-de Gourcy, waardoor de hoeve, die verbrokkeld geraakte door erfenissen, opnieuw een eenheid vormt. De landbouwuitbating blijft in ieder geval voortduren tot in de jaren 1970. In de loop van de 20ste eeuw worden nog bijkomende landgebouwen opgetrokken, maar tussen 2000 en 2005 weer afgebroken.
De huidige bebouwing gaat terug op het neerhof dat zich eertijds binnen de buitenste omwalling bevindt.
Het huidige woonhuis dateert vermoedelijk uit het einde van de 18de of de vroege 19de eeuw, met stalling ten noorden aangebouwd circa 1900. Op oude foto's te zien met bewaard 18de-eeuws schrijnwerk met kleine roedeverdeling. Links van de deuropening met een opvallend breder, betralied venster. Thans is het schrijnwerk vernieuwd naar oud model. De tralies zijn verdwenen. De dwarsschuur en de stal zijn nog niet afgebeeld op de Ferrariskaart maar wel op het primitief kadasterplan (circa 1830) en gaan vermoedelijk terug tot het eind van de 18de eeuw.
Beschrijving. Hoeve met losse bestanddelen gelegen op een ruim begraasd erf. Toegankelijk via metalen hekken gevat in bakstenen pijlers.
Breed woonhuis in roodbruine, verankerde baksteen onder zadeldak (Vlaamse pannen), ten noordwesten van het erf. Segmentboogvormige deur met omlijsting in gesinterde baksteen. Rechthoekige, beluikte vensters met kleine roedeverdeling naar oud model. Getralied venster links van de deur. Achtergevel met opkamertravee uitgevend aan de westgevel, sporen van oudere openingen en vensters onder houten lateien.
Interieur. Eenbeukige kelder onder tongewelf. Enkele bewaarde deuren. Salon rechts met balkenlaag, schouw met houten geprofileerde schouwbalk en haard bekleed met gesinterde bakstenen en Delftse(?) tegels.
Schuurstalvolume ten noordoosten van het erf. Bruine, verankerde baksteenbouw onder zadeldak met brede dakrand. Bewaarde steekboogvormige muuropeningen onder strekken.
In de noordoostelijke hoek van het erf staat een monumentale dwarsschuur in oranje baksteen, deels beplankt en onder zadeldak (Vlaamse rode en gesmoorde pannen). Hoger opgaande poort onder sleepdak. Gedeeltelijk bewaarde muuropeningen. In de westgevel vlieggaten van een duiventil.
Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Op de kabinetskaart van de Ferraris wordt een omwalde site voorgesteld in het centrum van Loppem langs de weg van de parochiekerk naar het kasteel Rode Poort. Een dreef ten noordoosten vormt een tweede toegangsweg. In de 19de eeuw was de omwalling nog steeds aanwezig. Hierbinnen lag een boomgaard. In de tweede helft van de 20ste eeuw verdween de toegangsdreef in het noordoosten. De contouren van de historische buitenste omwalling worden vandaag gemarkeerd door een rij knotbomen. De motte is nog herkenbaar als lichte verhoging in het weiland.
Is deel van
Rijselsestraat
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve Hof van Steelant [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/209968 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.