arochiekerk van de Onze-Lieve-Vrouwparochie in vereenvoudigde neogotische stijl, gebouwd in 1863-1865 naar een ontwerp van provinciaal architect Pierre Buyck (Brugge). Kerk met ingang tegenover de Rembertstraat, geplaatst naar het zuidwesten en koor naar het noordoosten. Vanaf 1865 als proosdij Sint-Maria Veldegem en bij K.B. van 19 december 1896 als zelfstandige parochie, deel uitmakend van de gemeente Zedelgem. In 1920 wordt Veldegem een onafhankelijke gemeente, waarbij de begrenzing die van de parochie volgt.

Historiek. Door de ontginning van het veld vanaf het eind van de 18de eeuw neemt ook de bevolking, voor een groot deel bestaande uit bezembinders en klompenmakers, toe. De onderpastoor van Zedelgem, Karel Lawaisse, geeft de bewoners sinds 1856 de nodige herderlijke zorgen. Pastoor Vuylsyteke vindt dat de, 'aan de rand van de beschaving levende bevolking', ver van de dorpskern verwijderd, nood heeft aan een eigen kerk en school. Eind 1860 stelt hij voor aan de gouverneur om zelf financiële hulp te verlenen voor de bouw van een kerk en een pastorie op de grond geschonken door de familie Muscar-de Mersemann, erfgenamen van de Gentse grootgrondbezitter Philippe Van Iseghem. Ondertussen heeft op vraag van de pastoor provinciaal architect Pierre Buyck al in 1860 plannen en bestek opgemaakt voor een kerk en een pastorie. De stenen voor de kerk worden lokaal gebakken op gronden, eveneens eigendom van Philippe Van Iseghems erfgenamen, in de omgeving van de Halfuurdreef en de Steenovenstraat. In de zomer van 1865 is de kerk afgewerkt en op 27 september wordt ze gewijd. De pastorie is dan al in gebruik. De eerste proost is Joseph Pattyn (tot 1868) opgevolgd door Franciscus Vercruysse (tot 1898).

In 1918 wordt de toren door Duitse troepen opgeblazen en pas in 1924-1925 heropgebouwd. In de jaren 1970 wordt de kerk gerestaureerd. De graven van het kerkhof krijgen in 1972 een andere rustplaats op de nieuwe begraafplaats langs de Steenovenstraat en het kerkhof wordt als plantsoen heraangelegd.

Beschrijving. De kerk ligt aan een gekasseid plein afgeboord met plantsoenen. Op voormalige kerkhofgrond een gazon met linden waardoor een klinkerpad en waarlangs drie pijlerkapellen onder zadeldak met beelden van Sint-Jozef, Maria en de heilige Cornelius.

Driebeukige pseudobasilicale kerk onder zadeldak met voorgeplaatste toren ten zuidwesten van de hoofdbeuk, pseudotransept en koor met driezijdige afsluiting. Traditioneel materiaalgebruik, lokaal gebakken roodbruine baksteen gecombineerd met gele baksteen voor de deuromlijstingen en tandlijst onder de dakgoot. Beperkt gebruik van natuursteen voor afzaten, waterlijsten en pinakels. Zadeldaken met leien. Centraal geplaatste toren op vierkante basis overgaand in een achthoekige klokkentoren onder ingesnoerde naaldspits en met overhoeks geplaatste, verjongende steunberen. Ingang met geprofileerde omlijsting en blanco boogveld, erboven een hoog spitsboograam. Klokkentoren met spitsboogvormige galmgaten en horloge. De traveeën worden afgescheiden door verjongende steunberen, de kerk wordt verlicht door eenvoudige spitsboogramen, tweeledig en met geprofileerde omlijsting bij het pseudotransept.

Bepleisterd en witbeschilderd interieur onder spitstongewelven in de hoofdbeuk en kruisribgewelven in de zijbeuken. Spitse scheibogenarcade steunend op vierkante pijlers. Vloer in gezoete, blauwe hardsteen. Kapellen gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw (links van het koor) en aan de heilige Cornelius (rechts van het koor).

Meubilair. Eikenhouten preekstoel (afkomstig uit Lichtervelde) in rococostijl, in 1723 gebeeldhouwd door Pieter Van Walleghem (Lichtervelde), voet bestaande uit een dragende vrouwenfiguur, kuip met afbeelding van de vier evangelisten. De eikenhouten communiebank en gepolychromeerd retabel van het hoofdaltaar is in 1868 uitgevoerd door Henri Seynaeve. Orgel in 1980 gebouwd door de firma Loncke uit Zarren ter vervanging van een orgel uit 1926 en met gedeeltelijk hergebruik van het pijpwerk. Twee preekstoelen in neogotische stijl. Glasramen, in het koor gedeeltelijk uit 1908, en uit de tweede helft van de 20ste eeuw.