Voormalige congregatiezaal van het klooster van de zusters van Sint-Vincentius à Paulo, ingeplant op perceel ten zuiden van de Koekelarestraat en ten noorden van de kerkomgeving (zie Markt).

Historiek

Reeds in 1635 gebruiken de Ichtegemse pastoors de hofstede en herberg zogenaamd "Casse Passe", die vroeger aan de abdij van Sint-Omaars (Noord-Frankrijk) en later aan het bisdom toebehoorde (het gebied tussen de Markt, Koekelarestraat en Brouwerijstraat). In 1797 - in de Franse periode - wordt de site gedeeltelijk verkocht als zwart goed, aan de Ichtegemse blekersfamilie Claerbout. Circa 1854 komt hier de brouwerij Strubbe (zie Martkt nummer 1/ Brouwerijstraat). Een stuk van de grond, waarop onder meer de pastorie met tuin gelegen was, keert echter terug naar de parochie.

Reeds in 1791 was op deze (dis)gronden een leerschool voor meisjes (basis voor de latere Vrije Basisschool) en een klooster (woonhuis met keuken, kelder en voute) opgericht door pastoor Valcke. De pastoor bekostigt het gebouw dat dan ook zijn eigendom blijft. In de school leren arme meisjes lezen, schrijven, rekenen, godsdienst en spinnen. In 1797 werd het schooltje gesloten, het wordt echter niet verkocht maar als nationaal domein verpacht. In 1804 kan Jacoba Sanders de school kopen, ze geeft er tot 1829 les. De school wordt in 1830 testamentair overgemaakt aan de pastoor: "een huis dienende voor armschool, staande te Ichteghem tegen het kerkhof, op cheynsgrond toebehoorden den disch of arme tafel (…), ook al de stoelen, tafels, banken, spinnewielen (…)". In de crisisjaren 1840 wordt de school omgebouwd tot 'Spellewerkschool'. Circa 1849 krijgt het gebouw een verdieping. In 1854 worden de schoolvrouwen verenigd in de Ichtegemse congregatie van de zusters van Sint-Vincentius à Paulo. Volgens het kadaster in 1860 bouw van een school en kapel door "Den disch en de opstalhouders Petrus en Ludovicus Doom, onderpastoors in Ichtegem" (de kapel bevindt zich boven de spellewerkschool), bij een woonhuis dat in 1850 reeds vergroot was. Hierdoor ontstaat een aaneengesloten L-vormige plattegrond. In 1864 volgt nog een vergroting met congregatiezaal (zie jaartal in zijgevel aan de Koekelarestraat). Circa 1880 bouw van een kloostermuur aan de Koekelarestraat ter vervanging van een brede gracht. In 1894 worden twee (kleinere) volumes bijgebouwd in de voortuin aan de Koekelarestraat. In 1909 nogmaals een uitbreiding. In oktober 1914 worden de klassen en de kapel ingericht als Duits lazaret. Er wordt geen les meer gegeven tot 1915, daarna gaan jongens en meisjes afwisselend de voor- en de namiddag naar de gemeenteschool. Vanaf september 1915 lopen de meisjes school in de vrijgegeven "Vrije Knechtenschool" (zie Engelstraat nr. 76), de jongens in de gemeenteschool. In 1942 worden de zusters opnieuw uit een deel van de gebouwen gezet. In 1949 koopt brouwerij Strubbe een deel van de gronden; de meeste uitbreidingen worden afgebroken, het volume met jaartal "1864" wordt (door het gemeentebestuur?) omgebouwd tot vergaderzaal, en later jeugdlokaal. Het klooster verhuisde eind jaren 1940 naar het nieuwe klooster op nummer 12.

Beschrijving

Vrijstaande voormalige congregatiezaal, haaks ingeplant op de Koekelarestraat. De tuin aan de Koekelarestraat is afgesloten door een bakstenen muur onder ezelsrug en pannen. Roodbakstenen volume van acht traveeën en twee bouwlagen onder vernieuwd pannen zadeldak, daterend van 1864 zie jaartal aangebracht in felrode baksteen in de smalle gevel aan de Koekelarestraat, doch bevat mogelijk oudere kern. Verzorgde aflijning, in de lange gevels met afgeronde bakstenen rollaag en gootlijst, bij de zijgevels hoekkettingen oplopend als aflijning van de puntgevel. De gevels en vooral de lange gevels zijn geritmeerd door korfbogige muuropeningen in een geriemde omlijsting met druiplijst, van felrode baksteen (houtwerk vernieuwd naar oud model). De oostelijke lange gevel omvat slechts drie rijen vensters, hier duidelijk sporen van het eind de jaren 1940 afgebroken volume, vermoedelijk het kloosterhuis (aftekening van zadeldak, dichtgemetselde muuropeningen). De smalle gevel aan de kerkzijde is opengewerkt door een groot rondboogvenster in een geriemde omlijsting met druiplijst, vermoedelijk vroegere functie als kapel zie vroegere bekroning van de gevel met bakstenen dakruitertje.