erfgoedobject

Afspanning

bouwkundig element
ID
211634
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/211634

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Afspanning
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Afspanning
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Voormalige afspanning of paardenposterij uit het laatste kwart van de 18de eeuw, thans café "D' Oude Posterie".

Geschiedenis

In 1783 aan het kruispunt van de wegen Brugge Kortrijk en Tielt-Torhout gebouwd als wisselplaats voor postkoetsen en start- en eindstation van de diligences Pittem-Brugge-Pittem en Pittem-Kortrijk-Pittem. Het poststation, dat het in 1777 aangewezen postkantoor in Tielt verving, bleef er gevestigd tot circa 1840. De diligences werden circa 1900 afgeschaft. De functie van postmeester werd gedurende meer dan vijftig jaar waargenomen door Franciscus Verougstraete. Het poststation met aanpalend landgebouw ten noorden en een kleiner volume, vermoedelijk bakhuis ten oosten, werd rond het midden van de 19de eeuw verbouwd, waarvan registratie bij het kadaster in 1862. De mutatieschets laat een vergroting van de achteruitbouw van de herberg zien en een uitbreiding van de gebouwen met twee kleine volumes ten zuidoosten, volgens kadastergegevens samen met de grote schuur langs de Brugsesteenweg en enkele nieuwere gebouwen afgebroken circa 1986. Eén van de twee midden-19de-eeuwse volumes betrof een fotogeniek sanitair gebouwtje onder pannen schilddak, getypeerd door twee rechte toiletdeurtjes onder latei en licht verdiept rondbogig boogveld. Tussen het hoofdgebouw en het toilet bevond zich de toegang via een ijzeren hek. In het laatste kwart van de 20ste eeuw wordt ook de aanbouw onder mansardedak ingrijpend gewijzigd en vervangen door een lessenaarsdak.

Beschrijving

Naakte roodbakstenen volumes (voorheen witgekalkt) onder vernieuwde pannen zadeldaken. Herberg van twee bouwlagen en vijf traveeën, bovenaan afgezoomd door een uitspringende bakstenen kroonlijst onder mank zadeldak. Licht getoogde muuropeningen onder strek, gemarkeerd door natuurstenen negblokken in de onderste bouwlaag. Vernieuwd houtwerk, natuurstenen onderdorpels. Keldervensters voorzien van luiken in de twee linker traveeën. Bewaarde ijzeren ringen om paarden te bevestigen. Voorliggende kasseistrook. Tegen de zuidelijke zijgevel bevindt zich een houten kruis met een ijzeren Christusbeeld onder afdakje, een vervanging van een ouder kruisbeeld op deze plaats, zie historische foto's. Aanbouw onder nieuw lessenaarsdak (voorheen mansardedak). Centraal smal getralied venstertje onder strek, geflankeerd door vernieuwde bolkozijnen, links onder later ingebrachte betonlatei. Bakstenen pijler, restant van de voormalige toegang, tegen de oostelijke gevel. Achtergevel met uitbouw van vier traveeën en twee bouwlagen en één terugspringende travee. Betegelde onderdorpels. Oculus in de zijgevel van de uitbouw. Gepekte plint aan de achterzijde.

Aanpalend landgebouw onder lagere nok en op smaller grondplan, met deuropeningen aan straat- en erfzijde onder houten latei; aan straatzijde voorheen met centrale klimmende dakkapel. Voorheen centrale poortopening onder houten latei. Getoogde, tevens gedichte getoogde muuropening aan erfzijde. Rechte, onder meer later ingebrachte stalvensters en dito poort.

Interieur. Kelder met tongewelf. Benedenruimtes met gewijzigde circulatie en indeling door horecafunctie, bewaarde interieurelementen als hoge keukenschouwen, deels beslagen met planken, stucplafonds met lijstwerk, vloeren in rode tegeltjes. Op de verdieping diverse 18de-eeuwse elementen: deels bewaarde trap met platte balusters (verplaatst), brede plankenvloeren, opgeklampte binnendeurtjes met smeedijzeren hang- en sluitwerk, eenvoudig schouwtje met sober stucwerk, balkenroostering van moer- en kinderbalken. Kapconstructie bestaand uit vier schaargebintes met geschoorde makelaar.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Pittem, 1862/60, 1961/28, 1986/24.
  • ARICKX V., Geschiedenis van Pittem, Pittem, 1951, p. 143-144.
  • DEVOLDERE W., De gewezen peerdenposterij te Pittem, in Het gemeentelijk infoblad Pittem-Egem, jg. 6, nr. 1, 2007, p. 14-15.
  • DEVOLDERE W., LAMBRECHT J., Oud-Pittem, Tielt, 1973, foto 10.
  • VERMEULEN J., Oude foto's van Pittem en Egem, Pittem, 2003, 2 delen.

Bron: DEVOOGHT K. & SANTY P. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Pittem met deelgemeente Egem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL49, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Devooght, Kristien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Afspanning [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/211634 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.