Historiek

Op 20 september 1958 besloot de gemeenteraad om ter nagedachtenis van de burgerlijke oorlogsslachtoffers een monument op te richten op het nieuwe plein aan de vaartbrug. Het college kreeg de opdracht om zich met bevoegde kunstenaars in verbinding te stellen om een voorontwerp te bestuderen.

Op 23 oktober 1956 besliste de gemeenteraad om aan Geo Vindevogel de opdracht te geven om een bronzen beeldhouwwerk te maken. Hij kreeg hiervoor een budget van 100.000 frank. Door beeldhouwer Geo Vindevogel was reeds een maquette gemaakt, die de goedkeuring kreeg van alle gemeenteraadsleden. De uitwerking van de arduinen voet, waarop het beeld moet geplaatst worden, werd toevertrouwd aan Romain Van Assche, leraar aan de tekenacademie van Deinze.

Dit monument herdenkt de burgerslachtoffers van Tweede Wereldoorlog en voornamelijk diegenen die op 25 mei 1940 sneuvelden. De Ardeense jagers hadden toen elke poging van de Duitsers om een brug te bouwen aan het kanaal van Schipdonk over de sluis tussen de Markt en de Oude Brugsepoort kunnen tegenhouden. Als wraakactie dreven soldaten van de Duitse 56e infanteriedivisie burgers als een menselijk schild naar de frontlijn. Op de plaats waar het beeld staat, het Kongoplein, stierven 38 Deinzenaren en vluchtelingen na een granaatinslag.

Bij de inhuldiging op 27 september 1958 was prins Albert, de latere koning Albert II, aanwezig. Op 20 mei 1984 bracht ook koning Boudewijn hulde aan de slachtoffers.

Beschrijving

De sokkel, de panelen en het muurtje zijn door architect Romain van Assche ontworpen. Romain Van Assche was leraar aan de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten van Deinze tussen 1954 en 1958.

Het bronzen beeld is het werk van Geo Vindevogel. Beeldhouwer en keramist Geo Vindevogel werd in 1923 geboren te Gentbrugge. Hij was de zoon van bronsgieter Karel Vindevogel. Van 1939 tot 1941 was hij student aan de Academie van Gent waar hij les kreeg van Geo Verbanck. Nadien studeerde hij aan Ter Kameren bij beeldhouwer Oscar Jespers (1887-1970). Zijn werk was sober figuratief, zonder onnodige toevoegingen. Zijn vormgeving is gestileerd zonder detaillering. Hij werkte met brons, marmer, hout en brons. Gedurende zijn carrière vervaardigde hij naaktfiguren, portretten, groepen, bas-reliëfs, oorlogsgedenktekens en monumenten. Na 1961 werkt hij vooral in staal.

Naast elkaar staan vier vlakke arduinen panelen, waarin de namen van de slachtoffers zijn gebeiteld. Rechts daarvan staat een vierhoekig rughoog voetstuk waarin uitgewerkt: het wapenschild van de stad Deinze, de jaartallen 1940 en 1945 en een inscriptie over de bestemming van het gedenkteken. Op de sokkel zit een neergehurkte treurende jonge vrouw in lang gewaad. Het beeld is in brons.

Op het voetstuk staat: "1940-1945/ (het wapenschild van de stad Deinze)/ STAD DEINZE AAN HARE BURGERLIJKE OORLOGSSLACHTOFFERS".

Naast het voetstuk staan vier arduinen platen waarop de namen van de slachtoffers te lezen staan.