Oorlogsmonument Eerste en Tweede Wereldoorlog voor de gesneuvelden en burgerlijke slachtoffers van Waarschoot.
In de lente 1920 werd aanvankelijk een gedenksteen voor de Eerste Wereldoorlog geplaatst naast de kerkdeur. Op 12 augustus 1928 werd een oorlogsmonument ingehuldigd naast het toenmalige kerkhof aan de ingang van de kerk. Heel wat gesneuvelde soldaten werden overgebracht naar het gemeenschappelijke graf onder het monument. Beeldhouwer Jules Vits uit Melle ontwierp dit graf- en herdenkingsmonument.
Het oorlogsmonument werd verplaatst na de herstelwerken van de kerk (uitgebrand op nieuwjaarsnacht 2002). Het kreeg een nieuwe plaats op de huidige gemeentelijke begraafplaats Hovingen, als herdenkings- en bezinningsplek.
Imposant uitgewerkt getrapt trapeziumvormig podium waarop sokkel met beeldengroep staat. Drieledig hardstenen monument met centraal op de sokkel een bronzen Heilig Hartbeeld en aan de voet van de sokkel een vallende Belgische soldaat in uitrusting, die een vaandel vasthoudt. Naast de figuur van de soldaat liggen diverse werktuigen in brons, waaronder links een schop en een kapmes en rechts een hakbijl.
Onder het Heilig Hart het woord PAX.
De twee haakse hardstenen pijlers worden bekroond door een stenen kruis en zijn elk versierd met een bronzen wapenschild en onderaan in brons een laurierblad of palmblad met banderol.
1914 - wapenschild van Waarschoot - 1940/ AAN ONZE HELDEN/ (namen slachtoffers in arduinen plaat)
1918 - wapenschild België - 1945/ VOOR 'T VADERLAND/ (namen slachtoffers in arduinen plaat)
Beeldengroep met sterk geladen symboliek en emotie, enerzijds van vaderlandslievendheid en heldenmoed en anderzijds van diep verdriet en wanhoop, troost zoekend in de religie van het Heilig Hart. Recent aangelegde bezinningsplaats met vooraan in de vorm van grafstenen platen de namen van slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.
Gemeentelijk museum, archief en documentatiecentrum Melle: de afdeling rond beeldhouwer Jules Vits.
DAUW R., Iets over de kerk van Waarschoot, in "Ons Meetjesland", IX, 4, 1976, p. 127- 130).
DE VOS A., Geschiedenis van Waarschoot, Waarschoot, 1990, deel I, p. 135, p. 158-185.
DE VOS A., Geschiedenis van Waarschoot, Waarschoot, 1990, deel II, p. 231-266.
DHANENS E., De kerkjes van het Meetjesland, in Appeltjes van het Meetjesland, Jaarboek nummer 1, 1949, p. 43-48.
MARX M. & ENGELEN C., 'Jules Vits', Beeldhouwkunst in België vanaf 1830, deel 3, p. 1772-1773.
REYNIERS H., Over schilderijen en sommige beeldhouwwerken in de parochie St-Ghislenus te Waarschoot, Waarschoot, 1988.
TONDAT R., Bouwkundig erfgoed te Waarschoot, Maldegem, 1978, p. 40-55.
Jules Vits [online], http://users.skynet.be/museum.melle/jules_vits.htm [geconsulteerd op 6 oktober 2009].
Bron: Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DO002348, Oorlogsmonumenten in Oost-Vlaanderen. Auteurs: Van Branden, Gudrun Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)