Teksten van Geallieerde militaire post I Hof ter Bommelaere

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/212728

Geallieerde militaire post I Hof ter Bommelaere ()

Eén van drie betonnen militaire constructies uit de Eerste Wereldoorlog nabij het "Hof Ter Bommelaere" te Wulpen. Deze constructie 1 is de meest zuidoostelijke constructie, tegen de boerderijgebouwen aan gebouwd. Constructie 2 ligt iets meer ten noordwesten ervan en is op een bakstenen muur na vrijstaand. Constructie 3 ligt in een weide tegen de Bommelaerevaart.

Historiek

Hof Ter Bommelaere is een oorspronkelijk omwalde hoeve uit begin 19de eeuw. De boerderij komt tijdens de Eerste Wereldoorlog net achter de derde lijn van de eerste verdedigingslinie te liggen. Deze verdedigingslijn loopt noordzuidwaarts achter (ten westen van) de Bommelaerevaart, net ten oosten van de versterkte hoeve Allaertshuizen, om vervolgens oostwaarts weg te draaien tot achter de Koolhofvaart. De omgeving behoort tijdens de oorlog tot de sector Ramskapelle, een sector die bij momenten wordt uitgebreid tot de sector (of zone) Ramskapelle - Pervijze en de sector Ramskapelle – Pervijze - Oud-Stuivekenskerke.

Op militaire plannen en kaarten wordt Hof ter Bommelaere ook wel aangeduid als Ferme Pauwels. Op de boerderij zijn zowat de belangrijkste hoofdkwartieren uit de sector gevestigd. Deze zogenaamde PC (poste de commandement of poste de combat) zijn bedoeld voor officieren, die verantwoordelijk zijn voor de infanterie en artillerie in de sector en die meestal samen in en rond de boerderij gevestigd zijn: er is sprake van een PC voor de commandant van de divisie, voor de bevelhebber van de artillerie van de sector en/of voor de Colonel of General de tranchées (de hoofdverantwoordelijke van de bataljons in frontlijn). Hier zijn ook de Contre Batteries (batterijen die vijandelijk vuur beantwoorden) en de Batteries de Destruction (batterijen die systematische beschietingen op vijandelijke stellingen uitvoeren) gevestigd, evenals de Service de repérage d’artillerie (de opnemingsdienst die nagaat van waar het vijandelijk vuur komt). In de nabijheid van de hoeve, ter hoogte van de Bommelaerevaart, wordt tijdens de oorlog een grote telefooncentrale ingericht. Deze centrale wordt op verbindingsplannen (plans de liaisons) aangeduid met Central Epée. Van hieruit vertrekken verbindingen naar andere grote telefooncentrales in de sector, maar ook naar de posten van vele belangrijke officieren voor de artillerie, infanterie en observatie.

De twee bewaarde betonnen militaire constructies bij de boerderij dienen als betonnen hoofdkwartier voor de zowat belangrijkste officieren uit de sector. Bij deze commandoposten werd opvallend veel moeite besteed aan de afwerking en inrichting van de ruimtes.

Beschrijving

Rechthoekige betonnen constructie, met een extra betonnen scherfmuur bij de enige toegang in de noordelijke hoek. Het beton is aan de buitenzijde gegoten tegen een houten bekisting. Het dak is circa 1m dik. Binnenin bestaat de constructie uit twee ruimtes. Het plafond bestaat uit één aaneenschakeling van stalen profielen, steunend op een stalen muurplaat. De muren zijn witgepleisterd. In de zuidwestelijke muur zit een rechthoekige opening (nis of dichtgemaakte vensteropening). In de zuidoostelijke hoek zit een schouw, bestaande uit een vooruitspringende, licht gebogen schoorsteenmantel met dichtgemaakte opening en tweeledige schouwbalk. Hierboven is een dieperliggende vlakke schouwboezem aangebracht.

  • Documentatiecentrum In Flanders Field Museum, Kaartencollectie, Duitse militaire kaart Batteriekarte Gruppe Nord Blatt XXVIII, 1/20.000, 10/10/1918.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Koksijde, 6de afdeling, 1913/4, 1940/18.
  • Koninklijk Legermuseum, Collectie luchtfoto's Eerste Wereldoorlog: Allaartshuizen, nr. 9604, 16/2/1918, Allaartshuizen, nr. 12130, 8/5/1918.
  • Koninklijk Legermuseum, Fonds 2de Legerafdeling, doos 43, Secteur de Ramscappelle Pervijse Plan de Défense; doos 44, Zone Ramscappelle Pervijse Plan de Défense
  • Koninklijk Legermuseum, Fonds 4de Legerafdeling, doos 43, map Secteur de Ramscapelle Artillerie, plan 10/10/1916; doos 45, plan 5D.A., 5A., E.M., d.d. 23/10/1915; kaart E.M. 4 D.A. s.d., kaart Ramscappelle-Pervijse 4 D.A. (Document secret nr. 30), s.d.
  • Koninklijk Legermuseum, Fonds 5de Legerafdeling, doos 32, kaartje Organisation des liaisons dans le secteur Ramsc-Pervijse-Oud-St., 16/12/1917.
  • DELEPIERE A.-M. & LION M. 1982: Bouwen door de eeuwen heen. Inventaris van het cultuurbezit in België. Architectuur. Deel 8N. Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Veurne, Brussel-Gent.
  • Informatie meegedeeld door Dr. Birger Stichelbaut (Universiteit Gent – Afdeling Archeologie), 7/9/2010.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DWOO2479, Belgische betonnen verdedigingsconstructies WOI Hof ter Bommelaere (DECOODT H., 2011)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Geallieerde militaire post I Hof ter Bommelaere [online], https://id.erfgoed.net/teksten/135004 (geraadpleegd op ).


Betonconstructie 1 Hof Ter Bommelaere (Wulpen - WOI) ()

Rondom de hoeve ‘Hof ter Bommelaere’, Allaerthuizenstraat 2, op ongeveer 1800 meter ten oosten van Wulpen, liggen drie betonnen constructies uit WOI. Twee constructies, waaronder de hier besproken post, bevinden zich op het erf achter het woonhuis, een derde constructie bevindt zich in de weide op 250 meter ten noordwesten van de hoeve, vlak tegen de Bommelarevaart. De omgeving is landelijk en vlak.

Het betreft een constructie van geallieerde makelij. Het dorp Wulpen lag achter de 2de verdedigingslinie en fungeerde als kantonnement voor geallieerde militairen. Volgens de bewoners was er tijdens WOI een ‘officierenmess’ ingericht in ‘Hof ter Bommelaere’.

Kenmerken

Betonnen constructie. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. Het plafond binnenin is verstevigd met stalen balken, die naast mekaar geplaatst werden. De constructie bestaat binnenin uit twee witgeschilderde ruimtes. In één ruimte is een schouw bewaard gebleven.

  • Documentatiecentrum In Flanders Fields Museum, Duitse militaire kaart Batteriekarte f.d. Gruppe Nord (Nördl. Teil) Blatt XXVIII von 10.10.18.

Bron: WOI Relict (1652): Betonconstructie 1 Hof Ter Bommelaere (Wulpen - WOI)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Geallieerde militaire post I Hof ter Bommelaere [online], https://id.erfgoed.net/teksten/370498 (geraadpleegd op ).