erfgoedobject

Burgerhuis in beaux-artsstijl

bouwkundig element
ID
212793
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/212793

Juridische gevolgen

Beschrijving

Burgerhuis in beaux-artsstijl gebouwd in opdracht van August Monet, naar een ontwerp van architect Frank Blockx uit 1936. De journalist en schrijver August Monet (Antwerpen, 1875-Antwerpen, 1958) was vanaf 1899 tot zijn overlijden hoofdredacteur van de Antwerpse liberale krant De Nieuwe Gazet, waarin zijn polemische stukken verschenen onder het pseudoniem RIP. Daarnaast was hij als Belgisch correspondent verbonden aan de Nederlandse krant De Telegraaf. Hij schreef een twintigtal toneelstukken en opera's, en had een belangrijk aandeel in de oprichting van de Koninklijke Vlaamse Opera in Antwerpen. De nieuwe woning was bedoeld voor het echtpaar Monet-Gommers en hun ongehuwde dochter, de pianiste Elsa Monet, die echter nog vóór de voltooiing op dertigjarige leeftijd overleed.

Frank Blockx, die op dat moment al een kleine dertig jaar actief was als architect, ontwierp ook de aanpalende woning Van Thiel in een Engels geïnspireerde neo-Tudorstijl. Deze voorkeur voor historiserende stijlen contrasteert met de zakelijke art deco die hij in dezelfde periode voor zijn appartementsgebouwen ontwikkelde. Eerder had Blockx zich laten opmerken als medeontwerper, met architect Joseph de Lange, van de imaginaire historische stadjes "Vrolijk België" en "Oud Brussel", populaire attracties op de Wereldtentoonstellingen van 1930 en 1935 in Antwerpen en Brussel.

Het rijhuis omvat drie bouwlagen en een pseudo-mansarde (leien). De lijstgevel van drie ongelijke traveeën met een parement in bak- en natuursteen, kenmerkt zich door een vrij klassieke opbouw met elementen ontleend aan de Lodewijk XV- en XVI-stijl. Als afspiegeling van de interieurindeling wordt de asymmetrische compositie horizontaal geleed in een lage sokkel, een bovenbouw en een klassiek hoofdgestel. De bovenvensters, gevat in oplopende schouderboogomlijstingen met een droppaneel op de borstwering, bepalen het verticale ritme. De linkertravee heeft een balkon als accent, terwijl gekoppelde vensters en een grotere dakkapel de brede rechtertravee beklemtonen. De middendeur kreeg een geprofileerde schouderboogomlijsting in hardsteen geïnspireerd op 18de-eeuwse voorbeelden. Opmerkelijk is de gebeeldhouwde sluitsteen van de garagepoort, in de vorm van een Grieks theatermasker met de beeltenis van de god Dyonisos, een subtiele verwijzing naar de kunstdiscipline van de opdrachtgever. Het houten schrijnwerk van de deur, poort en vensters - met kleine roedeverdeling en rood getinte beglazing - bleef behouden. Hetzelfde geldt voor het smeedijzer van de balkon- en vensterleuningen, de bovenlichten en het voortuinhek.

De plattegrond beantwoordt aan de typologie van de bel-etagewoning, met oorspronkelijk de spreekkamer, de vestiaire, de garage, de keuken en een kleine eetkamer op de begane grond. De plattegrond wordt in de breedte opgedeeld door de traphal met bovenlicht en een lichtschacht. Volgens de bouwplannen biedt de bel-etage ruimte aan de eetkamer en de muziekkamer bij de straat, terwijl de werkkamer en de bibliotheek van Monet, en de office met keukenlift de tuinzijde innemen. De tweede verdieping herbergt de slaapkamer met 'cabinet de toilette' en een studio van de dochter, en de slaapkamer met en suite badkamer van de ouders; op de ondiepe mansarde bevinden zich een meidenkamer en een zolder.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 18#4910 en 18#5785.
  • DURNEZ, G. 1998: Monet, August, in DE SCHRIJVER, R., Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging. Deel 2, Tielt, 2085.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in beaux-artsstijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/212793 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.