Ten noorden van de Sint-Rictrudiskerk van Woesten, ligt een Frans militair ereperk op het kerkhof. Verspreid over dit kerkhof liggen nog verscheidene graven in verband met de Eerste Wereldoorlog en een Brits ereperk voor doden uit de Tweede Wereldoorlog. Het oorlogsgedenkteken van Woesten staat voor de kerk.
Historische achtergrond
De zone tussen het Ieperleekanaal van Ieper naar de IJzer en de weg Veurne-Ieper, met Oostvleteren en Woesten, werd tijdens de Eerste Wereldoorlog nog tot de frontsector gerekend. Achter deze weg lagen de reserve- en piketzones, waartoe de kampementen bij De Wippe gerekend worden, evenals de zones van rust en halve rust zoals Westvleteren. In deze regio lagen verschillende spoorwegen voor de aan- en afvoer van militairen en materiaal. De eigenlijke frontlijn lag enkele kilometers meer naar het oosten, ter hoogte van het kanaal.
Gedurende de oorlog vestigden zich in Woesten diverse militaire staven.
Woesten behoorde tot de sector Boezinge, dat tot maart 1915 in Franse handen was. Nadien behoorde Woesten tot de sector Steenstrate, dat tot eind 1915 in Belgische handen viel.
Toen de Duitsers massaal gas losten op 22 april 1915, het begin van de Tweede Slag bij Ieper, zouden vooral veel slachtoffers vallen onder de 87ste Division d’Infanterie Territoriale (D.I.T.). De gewonden van deze divisie, waarvan de divisie-arts zich in Woesten gevestigd had, stroomden na de gasaanval in grote getale in dit dorp toe. Van hieruit werden ze verder geëvacueerd naar veldhospitalen in Duinkerken.
In het voorjaar van 1915 werd het dorp Woesten zwaar gebombardeerd, waarbij vooral de kerk met kerkhof getroffen werden.
In de eerste helft van 1916 verbleven hier Fransen, tijdens de winter van 1916-1917 werden de Fransen vervangen door Belgen.
Eind juni 1917, ter voorbereiding van de Derde Slag bij Ieper, namen de Britse Guards de sector Boezinge over. Zij verbleven in kampementen aan De Wippe, het kruispunt van de belangrijke Burgweg en Poperingestraat, en lagen in reserve in Woesten. Er heerste een grote bedrijvigheid om de aanval voor te bereiden. Ook een Brits spoorwegkanon stond er opgesteld. Vandaar dat het dorp af te rekenen had met vijandelijk artillerievuur, gasaanvallen en bombardementen.
In oktober en november lagen er opnieuw Fransen in Woesten, daarna was de sector Boezinge in Britse handen. Vanaf maart 1918 tot het Eindoffensief was de sector in Belgische handen.
Na de oorlog was de bosrijke streek van weleer niet meer. De 15de-eeuwse, gotische St.-Rictrudiskerk werd tijdens de oorlog volledig verwoest. In 1922-1923 werd de kerk weer opgebouwd, naar de oorspronkelijke plannen.
De Franse doden, begraven op het militaire ereperk bij de kerk, zijn vooral gestorven in 1914 en 1915, behalve zes doden uit 1917. Vooral april en mei 1915, de periode van de Tweede Slag bij Ieper, eisten veel slachtoffers: 77 doden uit april 1915 en 68 doden uit mei 1915. Het betreft vooral doden van de 87ste D.I.T. (zie hoger) en de 153ste infanteriedivisie. Beide divisies verloren veel mannen tijdens de zware gevechten die volgden op de zo dodelijke gasaanval. Opmerkelijk is het hoge aantal lagere officieren, die hier begraven ligt, namelijk 22.
Op dit kerkhof ligt onder meer begraven: Lieutenant de Vaisseau Dupouey. Hij was auteur van enkele diep religieus geïnspireerde pamfletten en vriend van André Gide. Hij genoot in die tijd enig aanzien.
Kenmerken
Het Franse militaire ereperk op het kerkhof van Woesten heeft een rechthoekige plattegrond, het terrein is vlak en wordt omgeven door een haag.
Het perk telt 282 Franse en Arabische grafstenen, in 7 rijen aangelegd. Er zijn elf Arabische grafstenen en drie dubbelgraven. Zodoende liggen er 285 Franse doden begraven, waarvan er vier niet geïdentificeerd konden worden. Tussen de rijen is er gras en bij de grafkruisen zijn rozenstruiken geplant.
- Landschapskunst in de Westhoek. Vierde deelproject - Woesten, onuitgegeven dossier Provincie West-Vlaanderen.
- In Flanders Fields Museum (Ieper), Database Doden uit het Belgische Leger [online], http://www.inflandersfields.be (geraadpleegd in 2005).
- Westhoek Info, Parochies, Kerkelijk patrimonium, [online], http://www.westhoek.be/info/ned/parochies/gemeenten/body.asp (geraadpleegd op 27 juli 2004).
- Onderzoek / notities door Roger Verbeke.