Duitse tweeledige militaire constructie ingeplant tegen de oostelijke helling van een kunstmatige ophoging ten noorden van het verwezen kanaal Ieper-Komen, ten westen van de Komenseweg, ongeveer recht tegenover Komenseweg 109. Deze opgehoogde oever maakt deel uit van het provinciaal domein De Palingbeek. 

Historische beschrijving

Duitse militaire constructie uit de Eerste Wereldoorlog aan de rand van het provinciaal domein De Palingbeek.

Bij het uitgraven van het kanaal Ieper-Komen (vanaf 1864) wordt de uitgegraven aarde op de oevers gedeponeerd. Hieruit zijn langwerpige kunstmatige ophogingen ontstaan langs het uiteindelijk nooit voltooide kanaal bovenop het natuurlijk gevormde reliëf van de West-Vlaamse heuvelrug. Het hoogste punt zou dankzij de oorlog berucht blijven als The Bluff, of Die Grosse Bastion (56m). Onderhavige betonnen constructie is opgetrokken tegen de oostelijke helling van een oever, die tijdens de oorlog gekend is als Buffs Banks, op Duitse kaarten met Kanal-Koffer (45-46m). De nabijgelegen sluis langs de kanaalsleuf wordt aangeduid met Ecluse N° 6 Bis, op Britse militaire kaarten met Lock N° 6 Bis.

Deze opgehoogde oever situeert zich tijdens een groot deel van de oorlogsjaren ter hoogte van de Duitse II. Stellung. De frontlinie bevindt zich dan zo’n kilometer meer westwaarts, bij The Bluff (bluff = steile oever) of Die Grosse Bastion. Niet alleen de hoogteligging van The Bluff is cruciaal, ook het feit dat dit gebied tijdens de oorlog minder bebost is dan nu, waardoor vanaf deze oever een goede inkijk mogelijk is op de stellingen tussen Hill 60 en Sint-Elooi, maakt deze positie militair-strategisch gezien bijzonder belangrijk. Deze regio vormt één van de weinige posities bij Ieper waar de geallieerden het voordeel van hogere positie ten opzichte van de Duitsers bezitten, een situatie die de Duitse tegenpartij uiteraard ongedaan wil maken.

Het zijn Franse eenheden die deze hoogte in het najaar van 1914 weten te behouden, ondanks de Duitse druk tijdens de Eerste Slag bij Ieper en latere gevechten (december 1914). Vanaf januari 1915, tot aan het Duitse Lente-Offensief (voorjaar 1918) zijn het Britten die The Bluff bezetten. Via ondermijning trachten de Duitsers de Britten uit hun stellingen bij The Bluff / Die Grosse Bastion te verjagen. De eerste ondergrondse mijn wordt in november 1915 onder de Britse stellingen bij The Bluff tot ontploffing gebracht, er zouden er nog een hele reeks volgen tot eind 1916. De Britten slagen er niettemin in hun stellingen op The Bluff te handhaven.

Na de Mijnenslag van juni 1917 zou de frontlijn enkele honderden meters oostwaarts opschuiven, waardoor The Bluff / Die Grosse Bastion voorlopig geen strijdtoneel meer vormt. Buffs Banks / Kanal-Koffer komt nu in de volle frontlinie te liggen. Ten gevolge van de Derde Slag bij Ieper wordt de frontlijn nog meer oostwaarts verlegd, waardoor ook Buffs Banks enkele honderden meters in Brits gebied komt te liggen. Tijdens het Duitse Lente-Offensief (voorjaar 1918) vallen Buffs Banks en The Bluff in Duitse handen. Eind september 1918 komt de ooit zo gegeerde zone definitief in geallieerde handen.

Op en rond Buffs Banks / Kanal-Koffer worden in de periode 1914-1917 heel wat verdedigingswerken uitgebouwd. Op militaire stafkaarten worden loopgraven en verbindingsgangen weergegeven langs de noordelijke, oostelijke en zuidelijke rand van de opgehoogde oever. De loopgraaf die langs de oostelijke helling passeert, wordt aangeduid als een gevechtsloopgraaf en maakt deel uit van de II. Stellung.

Op Britse militaire stafkaarten wordt ter hoogte van de Komenseweg een Dressing Station (verbandpost) aangeduid. Er is ook sprake van een Light Station (om lichtsignalen te geven aan de verder gelegen troepen). Op en rond Buffs Banks / Kanal-Koffer verschijnen eveneens heel wat betonnen militaire constructies, waaronder onderhavige constructie.

Er is eveneens een batterij op Kanal-Koffer gevestigd, aldus de militaire stafkaarten. Het cijfer 105 bij de stalen deur verwijst naar het kaliber (105mm) van het geschut dat de batterijen hier hanteren. Dit cijfer, evenals de metalen deur en de talrijke sporen die verwijzen naar een vrij comfortabele inrichting (de hoogte binnenin, de witgekalkte muren, enzovoort) doen vermoeden dat de constructie als commandopost voor deze batterij fungeert. Door de inplanting tegen de oostelijke helling van de opgehoogde oever is de betonnen constructie beschut tegen de meer westelijk gelegen vijandelijke artillerie.

Het aanpalend lager gedeelte van de constructie dient vermoedelijk als onderkomen voor de manschappen.

Beschrijving

Tweeledige militaire constructie tegen een kunstmatig opgehoogde wal aangelegd, waarbij de twee delen in verschillende fasen zijn opgetrokken. Aan westelijke zijde steekt de constructie deels onder aarde. De muuropeningen bevinden zich aan oostelijke zijde.

Het zuidelijke deel van de constructie betreft een rechthoekige constructie van ongeveer 780cm lengte, opgetrokken uit gewapend beton, gegoten tegen een houten bekisting. De muur aan oostelijke zijde is ongeveer 80cm dik. Ongeveer 80cm boven de muuropeningen is een smal afdakje voorzien.

Aan oostelijke zijde zitten er twee toegangen, evenals twee vensteropeningen. In de meest zuidelijke deuropening zit een deur, bestaande uit twee stalen platen met hout ertussen. In de deur zit een kleine rechthoekige opening. De vensteropeningen versmallen geprofileerd naar binnen toe van H. 87 x Br. 88 naar H. 57 x Br. 49cm. Op en rond deze muuropeningen zijn (ook aan binnenzijde) diverse haken, hengsels, enzovoort terug te vinden.

Binnenin zijn er twee nagenoeg vierkante ruimtes te onderscheiden (ca. 280 x 280cm), met een hoogte van ongeveer 225cm, die van elkaar gescheiden worden door een muur en deuropening van H. 195 x Br. 85 x D. 60cm. De muren en het plafond zijn witgekalkt. In de muren zijn houten balken ingebetonneerd (deels bewaard). In het plafond zitten enkele ronde en rechthoekige openingen. In de meest zuidelijke binnenruimte steekt een zinkputje (L. 55 x Br. 44cm). Ter hoogte van de stalen deur staat “105” in rode cijfers op de muur geschilderd.

Tegen dit gedeelte bevindt zich aan noordelijke zijde een tweede, kleinere en lagere betonnen constructie, waarvan het beton gegoten is tegen een houten bekisting en op gegolfd plaatijzer (bewaard). De gegolfde plaatijzers zijn telkens in het midden met elkaar vastgeklonken met een stalen U-profiel. De muur aan oostelijke zijde is heel dun en wellicht slechts ten dele bewaard. Aan de achterzijde (westelijke zijde, kant wal) is deze constructie deels ingestort.

Locatiebeschrijving

Gelegen langs de noordelijke oever van het kanaal Ieper-Komen, vlak tegen de baan Ieper-Komen (Komenseweg), op de hoger gelegen oever ten noorden van de oostelijke ingang van het provinciaal domein De Palingbeek.

Historische Achtergrond

De constructie bevindt zich aan de oostkant van de noordelijke oever van het kanaal Ieper-Komen, op Britse stafkaarten aangeduid met "Buffs Bank". De constructie werd door de Duitsers gebouwd als bescherming tegen de vijandelijke artillerie afkomstig uit de omgeving van "The Bluff". Tegelijk konden ze van hieruit de vijand achter "Battle Wood" met enfilerende artillerie onder vuur nemen. Het cijfer “105” wijst op het kaliber (105 millimeter) van de Houwitzers die de batterijen van hieruit hanteerden. De lagere constructie ernaast fungeerde hoogstwaarschijnlijk als schuilplaats voor de manschappen.

Kenmerken

Rechthoekige, bovengrondse betonnen constructie met rechts ertegen een lagere constructie.

De grootste constructie is circa 780 centimeter lang en vermoedelijk meer dan 400 centimeter diep. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. De constructie heeft 2 deuropeningen aan de oostkant, met in de linkse opening een stalen deur met een klein luikje. Links en rechts van de stalen deur is telkens een vensteropening (circa 87 centimeter hoog, 88 centimeter breed en 80 centimeter diep) die naar binnen toe geprofileerd versmalt (tot circa 57 centimeter hoog en 49 centimeter breed). Circa 80 centimeter boven de deur- en vensteropeningen is een smal afdakje van 42 centimeter hoog met onderaan een gleuf.

Binnenin bestaat de constructie uit 2 vierkante ruimtes (circa 280 op 280 centimeter), van mekaar gescheiden door een middenmuur en een deuropening van circa 195 centimeter hoog, 85 centimeter breed en 60 centimeter diep. Het plafond is vermoedelijk verstevigd met ijzeren balken. De hoogte binnenin is circa 225 centimeter. In het plafond van de rechtse ruimte is een ronde en rechthoekige opening. In de linkerruimte is een put in de grond (met maximale afmetingen 55 centimeter lang en 44 centimeter breed). Nabij de stalen deur staat "105" in rode cijfers. De muren zijn witgekalkt en bevatten diverse (uitsparingen voor) houten planken.

Tegen deze constructie is een lagere constructie van circa 290 centimeter lang met gebogen opening van maximum 50 centimeter hoog. In feite volgt de opening de welving van de golfplaten (met fijne, diepe golving), die binnenin het plafond uitmaken en bovenaan per 2 met mekaar bevestigd zijn. De buitenkant van de muur is gegoten tegen een houten bekisting. De achtermuur en de bodem binnenin bestaan vermoedelijk uit aangestampte aarde.