Britse observatiepost tijdens de Eerste Wereldoorlog opgetrokken ten behoeve van de artillerie nabij het gehucht de Potijze. De observatiepost wordt meer bepaald opgetrokken in een bestaand bakstenen hoevegebouw, die op Britse militaire kaarten wordt aangeduid met Hussar Farm. Opgetrokken in juli 1916 gaat het om één van de vroegste Britse betonnen militaire constructies uit de Eerste Wereldoorlog in de Ieperboog.

Het Duitse leger trekt na de Tweede Slag bij Ieper (voorjaar 1915) al gauw de kaart van betonnen militaire constructies, die – hoofdzakelijk opgetrokken in linieverband – bescherming kunnen bieden en tegelijk bepaalde militaire functies (mitrailleurpost, commandopost, observatiepost) herbergen. De uitgesproken offensieve strategie van de Britten en de lager gelegen posities die de Britten na de Tweede Slag bij Ieper innemen (waardoor ze voortdurend in het zicht van de Duitse tegenstanders dienen te opereren) laat echter geen bouw van zware betonnen constructies toe, aldus de Britse legerleiding.

De bescherming voor artilleriewaarnemers is wel belangrijk. De aanwijzingen van de waarnemers zijn namelijk cruciaal om de vijandelijke doelen met precisie te kunnen raken en de gewone daken van de Vlaamse boerderijen blijken weinig bestand te zijn tegen het verwoestende vijandelijke vuur.

In april 1916 trekt de Royal Artillery een betonnen observatiepost op in een huis nabij de Potijze, die met Red Tile House of RAOP No. 11 wordt aangeduid. Van hieruit kunnen de Duitse stellingen geobserveerd worden. De constructie krijgt niet veel later een granaatinslag te verwerken, maar blijkt deze vuurproef niettemin goed te doorstaan.

Naar model van deze observatiepost worden vervolgens een tiental gelijkaardige observatieposten in de omgeving van Ieper opgetrokken, waaronder die van Hasler Houser (in Sint-Jan) en Hussar Farm (onderhavige constructie), die beiden in juli 1916 worden opgetrokken op minder dan één kilometer verwijderd van de frontlijn.

Net zoals Red Tile House wordt de observatiepost van Hussar Farm opgetrokken in een bestaand hoevegebouw, waardoor de observatiepost goed gecamoufleerd is. De observatiepost heeft wellicht enkele inslagen te verduren gehad aan oostelijke zijde. Na het Duitse Lente-Offensief (voorjaar 1918) kwam de frontlijn tot net tegen Hussar Farm, maar de observatiepost zou gedurende de ganse oorlog in geallieerde handen blijven.

Beschrijving

Bovengrondse betonnen constructie, bestaande uit twee bouwlagen, destijds opgetrokken in een bestaand hoevegebouw, waarvan vandaag de dag o.m. nog bakstenen restanten te zien zijn. De observatiepost steekt boven het huidige hoevegebouw uit. Aan zuidelijke zijde staat nog een bijkomende betonnen muur loodrecht op de observatiepost.

Het betonnen dak van de observatiepost is gebogen en bevat verticale uitsparingen in het beton, die vermoedelijk wijzen op de oorspronkelijke dakconstructie waartegen het betonnen dak van de observatiepost gegoten is. Het beton is gewapend met vlechtwerk en verstevigd met spoorwegstaven. 

De buitenmuren van de constructie zijn ofwel gegoten tegen gegolfd plaatijzer (o.m. westelijke en oostelijke zijde), ofwel tegen de bestaande rode bakstenen muren (o.m. deels bewaard aan noordelijke, oostelijke en zuidelijke zijde), ofwel tegen een houten bekisting (onderaan in de huidige schuur), ofwel tegen zandzakjes (o.m. bij de bijkomende betonnen muur aan zuidelijke zijde).

Aan de binnenzijde is het beton gegoten tegen een houten bekisting. Er is sprake van ontdubbelde wanden (of gang) aan de oostelijke zijde, deels gegoten tegen zandzakjes, deels tegen gegolfd plaatijzer. Er zijn stalen I-profielen en spoorwegstaven gebruikt ter versteviging van de plafonds.

De constructie kan betreden worden via een toegang in de huidige schuur. Op verschillende plaatsen zijn restanten zichtbaar van de draagstructuur van de originele schuur, waaronder bakstenen troggewelven.

De benedenverdieping bestaat uit diverse ruimtes (waarvan één ruimte aan oostelijke zijde niet toegankelijk is). Het houten kader van één deuropening is bewaard. Via een rechthoekig trapgat en bewaarde ijzeren treden kan de bovenste verdieping bereikt worden.

Bovenaan in de westelijke betonnen buitenmuur zit een rechthoekige opening. In het dak is een (nagenoeg) vierkante opening te zien (periscoopgat?). In de oostelijke buitenmuur is een onregelmatige opening zichtbaar, mogelijk veroorzaakt door een inslag. Op de benedenverdieping is een onregelmatige opening in de betonnen muur gemaakt.

Locatiebeschrijving

Bovengrondse betonconstructie (toren) achter huis Kruiskalsijdestraat nummer 7, ingebouwd in schuur, waar hij bovenaan nog enkele meters uitsteekt. De constructie bevindt zich op circa 500 meter ten oosten van de betonconstructie Zonnebeekseweg, op circa 200 meter ten zuiden van het rondpunt van de Potyze, op circa 2 kilometer ten oosten (noordoosten) van de Grote Markt van Ieper. De omgeving is grotendeels landelijk en nagenoeg vlak.

Historische Achtergrond

Het gaat om de observatiepost van "Hussar Farm", die gebruikt werd door de "Royal Artillery". De toren was ingebouwd in een schuur (waarvan de bakstenen nu nog getuigen) en kreeg verschillende voltreffers te verwerken (te zien aan de oostkant), maar de constructie overleefde de oorlog uiteindelijk vrij goed.

In april 1916 bouwden de "Royal Monmouthshire Royal Engineers" een observatiepost voor de "Royal Artillery" in een huis nabij de Potyze. Deze toren zou circa 9 meter hoog geweest zijn en werd "Red Tile House" of "RAOP No 11" genoemd. Vanaf deze toren konden de vijandelijke linies goed geobserveerd en eventueel beschoten worden.

Niet lang na de constructie kreeg de observatiepost een voltreffer te verwerken (van een granaat van 5.9), maar de constructie kwam verbazend goed uit de vuurproef. Het ontwerp voor deze observatiepost werd verspreid en in de onmiddellijke omgeving van de Potyze werden nog dergelijke observatieposten opgetrokken, waaronder die van "Hussar Farm" en "Hasler House" (allebei in juli 1916).

Kenmerken

Bovengrondse betonconstructie, ingebouwd in schuur, waar hij langs boven uitsteekt. Het dak van de constructie is half gebogen, en bevat nog steeds uitsparingen van ijzers. Er zijn eveneens nog spoorwegstaven ter versteviging van het beton te zien. In de zijmuren zijn indrukken van (fijne) golfplaten te zien. Aan de noord-en zuidkant zijn nog bakstenen aanwezig. Aan de westkant is een rechthoekige opening, aan de oostkant is een onregelmatige opening (voltreffer?).

Onderaan is een gedeelte ingebouwd in de huidige schuur, terwijl een gedeelte er ook uitsteekt. De muren zijn er deels tegen zandzakjes gegoten.

Binnenin kan de bovenste etage bereikt worden via een vierkant trapgat, waarvan de treden (ijzeren staven) nog steeds bewaard zijn. Onderaan zijn meerdere ruimtes. Het houten kader van één van de deuropeningen is nog steeds bewaard.