Teksten van Geallieerde mitrailleurpost

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213396

Geallieerde mitrailleurpost ()

Geallieerde mitrailleurpost ten westen van een bewaarde krater van een dieptemijn die op 7 juni 1917 tot ontploffing is gebracht.

Historische beschrijving

Tot aan de Derde Slag bij Ieper zou het Britse leger eerder weinig betonnen militaire posten optrekken. Door hun lager gelegen posities in de Ieperboog dienen ze namelijk voortdurend in het zicht van de vijand te opereren, wat de bouw van betonnen verdedigingsconstructies sterk bemoeilijkt. De Britse legerleiding is er trouwens van overtuigd dat het front niet lang stil zou staan, waardoor sterke betonnen constructies overbodig zouden zijn. Het dramatische verloop van de Derde Slag bij Ieper toont evenwel aan dat de Duitse bunkers dodelijk efficiënt kunnen zijn.

Na de Derde Slag bij Ieper begint het Britse leger dan ook met een veralgemeende aanleg van betonnen posten. Het oude Britse systeem van ononderbroken loopgraven wordt grotendeels verlaten ten gunste van een verdedigingssysteem met voorposten met zogenaamde elephant shelters om in te schuilen. Kenmerkend voor deze constructies is het gebruik van zware gebogen golfplaten, de zogenaamde elephant plates, waarop een gebogen dak uit al dan gewapend beton gegoten wordt.

Deze militaire post is van Australische makelij. De constructie is in de winter van 1917-1918 opgetrokken tegen de westelijke rand van de Victoria Crater. Door deze kraterrand zijn de manschappen enigszins beschut.

Het betreft een typische constructie in de vorm van een halve cilinder, die is opgetrokken met gebruik van zware gebogen golfplaten (zogenaamde elephant plates). De rechtopstaande betonnen (voor- en achter-)muren zijn gegoten tegen recht gegolfd plaatijzer. Deze golfplaten vormen enerzijds een verloren bekisting, maar beletten evengoed het afbrokkelen van het beton bij voltreffers. Bewaarde bouwplannen tonen aan hoe het beton gelijkmatig gewapend zou moeten zijn met ronde ijzers.

De militaire post is gezien de schietsleuf bedoeld als mitrailleurpost. Vanwege de ligging en de hoogte van de constructie (op een hoogte van 47 meter), kan de constructie eveneens fungeren als observatiepost over de Duitse stellingen richting het dal van de Diependalebeek.

Iets ten westen van deze Britse constructie bevond zich oorspronkelijk nog een Duitse militaire post, die vlak op de frontlinie lag. Deze constructie is in 1991 verwijderd.

Beschrijving

Bovengrondse betonnen militaire post aan de westelijke rand van de mijnkrater van 7 juni 1917. Deze militaire post neemt de vorm aan van een halve cilinder met rechthoekig grondplan (L. 500 x Br. 460cm) en een hoogte van maximaal 270cm (vanaf huidig maaiveld). Het beton is samengesteld uit grove kiezels en is gelijkmatig bewapend. Het beton van de meeste rechtopstaande muren en van het gebogen dak (enkel aan de buitenzijde) is gegoten tegen een bekisting van golfplaten waardoor het beton geribbeld is. Het dak is halfrond, want gegoten op zware, gebogen golfplaten met brede golving (zogenaamde elephant plates), die binnenin nog aanwezig zijn.

In de oostelijke (voor)muur steekt een sleuf, die langs binnen 61cm breed en 23cm hoog is en naar buiten toe verbreedt tot ongeveer 140cm. Deze opening is aan de bovenzijde verstevigd met acht aaneengesloten stalen balken. De schuine zijwanden van de sleuf zijn bekleed met houten balken. Aan de buitenkant van de voormuur steekt nog een ijzeren staaf, vermoedelijk voor het vasthechten van een camouflagenet. Aan de binnenzijde zit vlakbij deze sleuf een verticale stalen pijp en een rechthoekige opening in het dak.

In de westelijke muur zit een deuropening van ca. H. 175 x Br. 90 x D. 100cm, versterkt met stalen balken. Er zijn nog uitsparingen aanwezig voor het vasthechten van een deur. Rond de deuropening zijn diverse inslagen te bespeuren.

De binnenruimte meet ca. L. 300 x Br. 300cm en bevat een betonnen vloer. In het midden is de ruimte ca. 190cm hoog, wat betekent dat het dak zo'n 80cm dik is. Het plafond bestaat uit drie boogvormige zware golfplaten, met drie ribben, die bovenaan per twee gekoppeld zijn door middel van een dubbele geprofileerde balk. Omgeplooide ijzeren staven van ongeveer 2cm dikte dienen als verankering van de golfplaten. Ook de voormuur is aan de binnenzijde bedekt met dergelijke, weliswaar rechte golfplaten met brede golving: twee horizontaal en twee verticaal geplaatste golfplaten.

  • Campbell, Australian War Memorial: First World War Diaries (te raadplegen op https://www.awm.gov.au/collection/records/awm4/): 14/4/1: Chief Engineers, Australian Corps, december 1917 - januari 1918; 1st Army Troops Company, Australian Engineers, mei 1918.
  • Ieper, Kenniscentrum In Flanders Fields Museum: Collectie foto’s en postkaarten, Sint-Elooi (diverse foto’s mijnkrater en militaire posten door R. Coombs, 11/10/1969; door Bert Hack, 13/6/1967).
  • COOMBS R. 2001: Before endeavour fades. A guide to the battlefields of the First World War, London.
  • FIERENS E. 2002: De Slag om St.-Elooi te Voormezele, Iepers Kwartier, XXXVIII.1.
  • OLDHAM P. 1995: Pill-boxes on the western front. A guide to the design, construction and use of concrete pill-boxes 1914-1918, London.
  • OLDHAM P. 2003: Battleground Europe. Messines Ridge. Messines - Wytschaete - St Eloi, Barnsley.
  • VERBOVEN H. 2011: WO I-rapport: Lieux de mémoire Sint-Elooi, onuitgegeven rapport Onroerend Erfgoed.
  • The Imperial War Museum Trench Map Archive on CD-rom [CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press in association with the Imperial War Museum], Wytschaete, 28SW2, Ed. 5A, 1/4/1917.
  • Captured German Trench and Operations Maps from the National Archives [CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press], Stellungskarte N° 10 Wytschaetebogen, 2/5/1917.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier 4.001/33011/114.1, Mijnkraterssite Sint-Elooi met geallieerde mitrailleurspost WOI (DECOODT H., 2015)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Geallieerde mitrailleurpost [online], https://id.erfgoed.net/teksten/370237 (geraadpleegd op ).


Britse mitrailleurspost nabij krater Sint-Elooi ()

Locatiebeschrijving

In de tuin van het landhuis "Le chalet de la mine" langs de Rijselseweg nummer 214 is een grote mijnkrater van 7 juni 1917 met aan de westrand een Britse bunker. In de mijnkrater zou zich volgens de bewoner nog een betonconstructie bevinden. De site is toegankelijk gemaakt met aangelegde paden en wordt geduid met informatieborden van het netwerk "Oorlog en Vrede in de Westhoek". In de onmiddellijke omgeving zijn nog diverse mijnkraters, die dateren van 27 maart 1916 en die herdacht worden op het monumentje aan het kruispunt van de Rijselseweg met de Armentierseweg.

Historische achtergrond

De bunker is van Britse makelij en kon, gezien de schietsleuf, dienst doen als mitrailleurspost. Vanwege de ligging en de hoogte van de constructie (op een hoogte van 47 meter), kon de constructie eveneens fungeren als observatiepost over de Duitse stellingen richting Waasten en de het dal van de Diependalebeek, toen bomen en andere beplanting door het oorlogsgeweld verdwenen waren. Iets ten westen van deze Britse constructie zou zich nog een Duitse betonconstructie bevonden hebben, die echter in 1991 verwijderd werd. Volgens de huidige eigenaar zou er zich in de vlakbij gelegen mijnkrater van 7 juni 1917 nog een betonconstructie in het water bevinden.

De site rond de mijnkrater van 7 juni 1917 en de Britse bunker werden opengesteld op 25 mei 2003, "Dag van het Park". Het initiatief ging uit van Stad Ieper (In Flanders Fields Museum) en de site werd geïntegreerd in het provinciale netwerk van "Oorlog en Vrede in de Westhoek".

Kenmerken

Rechthoekige, bovengrondse betonconstructie (270 centimeter hoog, 500 centimeter lang en 460 centimeter breed) aan de rand van een mijnkrater. Het beton is samengesteld uit grove kiezels en gelijkmatig bewapend. Het beton aan de buitenzijde is grotendeels gegoten tegen golfplaten met fijne, ondiepe golving, waardoor het beton van nagenoeg alle muren, behalve het gebogen dakgedeelte, geribbeld is. Het dak is halfrond, want gegoten op zware, gebogen golfplaten met brede golving (zogenaamde "olifantenplaten"), die binnenin nog aanwezig zijn.

Aan de oostkant is een smalle sleuf, ongeveer 140 centimeter breed aan de buitenzijde. Aan de binnenkant is ze nog 61 centimeter breed (en 23 centimeter hoog). Bovenaan is de sleuf verstevigd met 8 aaneengesloten stalen balken. De uiteenlopende wanden zijn bekleed met houten balken (om inslaande kogels of scherven op te vangen, maar ook om het geluid van de mitrailleurs te dempen). Aan de binnenkant steekt vlakbij deze sleuf nog een verticale stalen pijp en een rechthoekige opening in het dak. Aan de buitenkant van de voormuur steekt nog een ijzeren staaf (mogelijks voor het vasthechten van een camouflagenet). Aan de westkant is een deuropening van circa 175 centimeter hoog, 90 centimeter breed en 100 centimeter diep, versterkt met stalen balken. Er zijn nog uitsparingen aanwezig voor het vasthechten van een deur. Rond de deuropening zijn diverse inslagen te bespeuren.

De bunker binnenin bestaat uit 1 ruimte van circa 300 centimeter lang en 300 centimeter breed, met een betonnen vloer. In het midden is de ruimte circa 190 centimeter hoog, wat betekent dat het dak zo'n 80 centimeter dik is. Het plafond bestaat uit 3 boogvormige golfplaten met brede golving, zogenaamde "olifantenplaten", die bovenaan per 2 gekoppeld zijn door middel van een dubbele geprofileerde balk. Ook de voormuur is bedekt met dergelijke "olifantenplaten", in de achtermuur zijn nog sporen van dergelijke zware golfplaten te zien.

  • Onderzoek / notities door Roger Verbeke.
  • COOMBS R., "Before endeavour fades. A guide to the battlefields of the First World War", London, Battle of Britain International Ltd., 2001.

Bron: WOI Relict (827): Britse mitrailleurspost nabij krater St.-Elooi (Voormezele - WOI)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Geallieerde mitrailleurpost [online], https://id.erfgoed.net/teksten/136320 (geraadpleegd op ).