Langgerekte bovengrondse betonnen militaire constructie gelegen in de vallei van de Steenbeek. De constructie ligt tegen de rand van een weide, en is toegankelijk via de tuin van Peperstraat 20, ten westen van de Brugseweg, tegen de dorpsrand van Sint-Juliaan. De bunker is goed zichtbaar vanaf het pad langs de Steenbeek.

Historische beschrijving

Duitse betonnen militaire post uit de Eerste Wereldoorlog met opvallende lengte. De constructie is vóór de Derde Slag bij Ieper opgetrokken tegen de Steenbeek, vlakbij het dorpscentrum van Sint-Juliaan.

Ten gevolge van de Duitse gasaanval van 22 april 1915 en de daaropvolgende Duitse aanval (Tweede Slag bij Ieper) wordt in Sint-Juliaan enkele dagen bitter gevochten. Ondanks verwoede tegenaanvallen wordt Sint-Juliaan door de Duitsers ingenomen en komt de frontlijn in de noordelijke en oostelijke Ieperboog dichter bij Ieper te liggen.

Tijdens de daaropvolgende maanden en jaren bouwen de Duitsers er stellingen uit, die ze versterken met betonnen militaire posten. De hier beschreven militaire post is opgetrokken achter, dat wil zeggen ten noordoosten van de Albrechtstellung.

Luchtfoto’s van 19 oktober 1915 tonen de constructie in aanbouw. De compartimenten onder gegolfd plaatijzer zijn op deze luchtfoto’s heel goed te onderscheiden. Er kunnen minimum tien compartimenten geteld worden. Edwin Camion Vaughan zit er niet ver naast als hij het in zijn beschrijving over zijn ‘verblijf’ erin tijdens de Derde Slag bij Ieper (zie verder) heeft over “about eight baby-elephant cubicles”. Met baby-elephant doelt hij op de typische fijne, diepere golving van het door de Duitsers doorgaans gebruikt gegolfd plaatijzer. Volgens de Queen Victoria Rifles kunnen er een honderdtal man in ondergebracht worden.

Aan beide zijden is de oorspronkelijke constructie schuin afgewerkt, zodat de constructie langer is aan oostelijke zijde dan aan westelijke zijde. Vermoedelijk beoogt men met deze schuinere zijden een bijkomende bescherming van de zijkanten tegen artilleriebeschietingen.

Bij de Duitsers wordt deze betonnen post aangeduid met Kaserne 2 Herzog Albrecht, bij de Britten als Hackney Villa. Deze naam zou door het 9^th London Regiment (Queen Victoria Rifles) zijn toegekend, verwijzend naar hun makkers van het 10^th London Regiment die Hackney (Londen) als standplaats hebben. Op een schets van de Queen Victoria Rifles is er echter sprake Hackney Villas aan het kruispunt van de Steenbeek en de weg Ieper-Poelkapelle (= dorpscentrum Sint-Juliaan). Het is niet duidelijk of er hier effectief meerdere constructies zijn opgetrokken die de Britten kennen onder de noemer Hackney Villa.

Kaserne 1 Herzog Albrecht, bij de Britten gekend als het (strongpoint) Alberta, ligt iets meer noordwestelijk. Albrecht, de Herzog von Württemberg is tijdens de Eerste Wereldoorlog de opperbevelhebber van het Vierde Duitse Leger. Soms wordt Kaserne 2 Herzog Albrecht foutief aangeduid met Alberta bunker.

In de omgeving van Sint-Juliaan zouden er tijdens de oorlog nog gelijkaardige grote constructies opgetrokken zijn. Kaserne 1 Graf Haeseler (ten zuidoosten van Sint-Juliaan) bijvoorbeeld zou 40 meter lang geweest zijn.

De constructie is langs een bomenrij opgetrokken en wordt via diverse wegen en smalspoorwegen ontsloten. Op een Britse kaart van 9 september 1916 wordt de post aangeduid als ‘station’.

De betonnen post zou geconcipieerd zijn als een commandopost. Ook na de Britse verovering van deze regio wordt Hackney Villa als commandopost voor een bataljon gebruikt, onder meer in september 1917 door de Queen Victoria Rifles (9^th London Regiment).

De betonnen post zou ook gebruikt zijn als medische post, met aanvoermogelijkheden dankzij het smalspoor dat tot in de betonnen constructie loopt. Hierdoor kunnen de wagonnetjes tot in de zogenaamde veilige betonnen post binnengereden worden. Militaire stafkaarten van vóór de Derde Slag bij Ieper tonen hoe dit smalspoor het spoor van de Brugseweg verbindt met Kaserne 1 Herzog Albrecht en Kitchener’s Wood (Granatwäldchen).

Commandoposten en medische posten zijn vaak achter de linies in gelegen. Door de ligging in de vallei van de Steenbeek is de constructie moeilijker waarneembaar voor de vijand.

Tijdens de Derde Slag bij Ieper wordt opnieuw zwaar gevochten bij Sint-Juliaan. Op de eerste dag van het geallieerde offensief, m.n. 31 juli 1917, ligt Kaserne 2 Herzog Albrecht in de sector van de 39ste divisie. Hoewel eenheden van deze divisie die dag kunnen oprukken tot aan de nog meer oostelijk gelegen Duitse Wilhelmstellung, worden ze tegen de avond door een Duitse tegenaanval teruggedrongen tot aan de Steenbeek. Het aantal slachtoffers is schrijnend. Ook de volgende dagen wordt nog zwaar gevochten om Sint-Juliaan en de Steenbeek.

Tijdens daaropvolgende fasen in het geallieerde offensief zou de frontlijn maar heel moeizaam en ten koste van heel wat mensenleed meer oostelijk opschuiven, tot aan de hoogte bij Passendale (november 1917).

In het voorjaar van 1918, wanneer de Duitsers hun Lente-Offensief inzetten, geven de geallieerden de zo moeilijk veroverde gronden prijs. De frontlijn ligt vanaf april 1918 opnieuw ten westen van de Steenbeek, min of meer ter hoogte van Juliet Farm / Hof Roode Karriere.

Edwin Camion Vaughan beschrijft hoe hij op 25 augustus 1917 (tijdens de Derde Slag bij Ieper) deze betonnen post betrekt. In deze betonnen post vertoeven eveneens Major Bloomer en zijn staf van de 5^th Warwicks, die hier de linie bezetten. Een compartiment naast deze commandopost is gevuld met Duitse vuurpijlen. In het compartiment daarnaast zit Vaughan met zijn enige officier Wood. In de resterende cellen brengt Vaughan drie pelotons onder. De betonnen post wordt die dag echter geraakt door een voltreffer, waardoor de ruimte met vuurpijlen in brand vliegt. Vaughan en de andere overlevenden stormen de gang in en kunnen dekking zoeken achter de betonnen post, tussen de vele lijken.

In ieder geval krijgt de militaire post tijdens de oorlog een aantal voltreffers te verwerken. Naoorlogse foto’s tonen de volledige constructie, met het zwaar beschadigde centrale en zuidoostelijke deel. Een deel van de constructie is tijdens de jaren ’50 ontmanteld om het ijzerwerk van de constructie te recupereren. Het meest zuidoostelijke deel zou pas na de jaren ’60 verdwenen zijn. Wat rest, is naar schatting een derde van wat de oorspronkelijke constructie ooit geweest is.

Beschrijving

Langgerekte bovengrondse betonnen militaire constructie, nu nog ca. H. 290 x L. 1740 x Br. 660cm groot. Oorspronkelijk was de constructie aan zuidoostelijke zijde nog 25 meter langer.

Het beton, verstevigd met dunne ronde wapeningsijzers, is gegoten tegen een houten bekisting (muren) en op (nu verdwenen) golfplaten. Het dak helt lichtjes af.

De constructie is opgetrokken achter en op een volledig gesloten en losstaande betonnen wand van ca. 95cm dikte aan zuidwestelijke zijde. Aan noordoostelijke zijde is een lange gang van 160cm breed, met opening aan noordwestelijke zijde. De hoeken met het plafond zijn schuin afgewerkt. De buitenmuur is hier ca. 50cm dik en bevat (nog) twee openingen, waarvan de randen boven- en onderaan schuin afgewerkt zijn. Er zijn nu nog vier ruimtes bewaard gebleven, met een grootte van ca. 300 x 325cm. De indrukken van de (ondertussen verdwenen) golfplaten, die het plafond van deze ruimtes vormden, zijn goed zichtbaar in het beton. De wand tussen de kamers en de gang heeft een dikte van 27cm, en bevat telkens een deur- en kleine kijkopening.

In de gang zijn nog sporen van elektriciteitsvoorzieningen terug te vinden.

Locatiebeschrijving

Vrijstaande, bovengrondse betonnen constructie in vallei van de Steenbeek, in weide tussen de beek en de Peperstraat, ter hoogte van huisnummer 20, op circa 150 meter ten westen van de Brugseweg, aan de dorpsrand van Sint-Juliaan. Op circa 500 meter ten noordwesten zouden nog brokstukken en een put te bespeuren zijn van een vernielde betonnen constructie ("Kaserne 1 Herzog Albrecht").

Historische Achtergrond

Het gaat om het resterende deel van een oorspronkelijk veel langere Duitse constructie, waarvan het verdwenen gedeelte tijdens de oorlog sterk beschadigd raakte en nadien werd afgebroken. Vermoedelijk was dit afgebroken gedeelte circa 25 meter lang en zou de constructie 8 kamers bevat hebben (waarvan er nu nog 4 overgebleven zijn). In de gang aan de achterkant zou een smalspoor gelopen hebben, dat het spoor van de Brugseweg met "Kaserne 1" en "Kitchener Wood" verbond. De constructie zou vrij gelijkaardig zijn als die van "Pond Farm".

Vermoedelijk diende de constructie als commandopost met aanvoermogelijkheden via een smalspoor. De constructie zou later ook als medische post gefungeerd hebben. De Duitsers spraken van "Kaserne 2 Herzog Albrecht", de Britten spraken van "Hackney Villa". De Duitse constructie, die deel uitmaakte van de "Albrecht-Stellung", werd in de zomer van 1917 (Derde Slag om Ieper) door de Britten veroverd.

Op circa 500 meter ten noordwesten van deze constructie stond "Kaserne 1 Herzog Albrecht", bestaande uit 2 heuse betonnen constructies die fungeerden als commandopost en pomp- en lichtcentrale. Op Britse stafkaarten staan deze aangeduid met "Alberta".

Kenmerken

Overgebleven gedeelte van een langgerekte, bovengrondse betonnen constructie van circa 290 centimeter hoog, 1740 centimeter lang en 660 centimeter breed. Het beton is verstevigd met ronde, dunne ijzers en is gegoten tegen een houten bekisting (muren) en op golfplaten met fijne, diepe golving (bedaking van de ruimtes). Het dak helt lichtjes af.

De constructie is opgetrokken achter en op een volledig gesloten en losstaande betonnen wand van circa 95 centimeter dikte aan de zuidwestkant. Binnenin zijn 4 ruimtes overgebleven, met een grootte van circa 300 op 325 centimeter. De achterwand van de kamers heeft een dikte van 27 centimeter, met telkens een deur- en kijkopening. Aan de achterkant is een gang van 160 centimeter breed. Hier zijn nog sporen van elektriciteitsvoorzieningen. De achterste muur is 50 centimeter dik en naar buiten verschoven. Aan de noordwestkant is een opening te zien tot de gang. Aan de zuidoostkant is de constructie voor een groot stuk afgebroken (vermoedelijk tot 25 meter). Er zijn sporen van meerdere inslagen.