erfgoedobject

Geallieerde militaire post

bouwkundig element
ID
213423
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213423

Juridische gevolgen

Beschrijving

Vrijstaande bovengrondse betonnen constructie in een weide nabij de ‘Donderhoeve’ op adres Reningesteenweg 12, ten oosten van de Grote Beverdijkvaart, ten noordwesten van de IJzer en ten noordoosten van het gehucht Busbrug (ter hoogte van de samenvloeiing van de Grote Beverdijkvaart en de Reepdijk). De militaire constructie ligt net op grondgebied Reninge.

Historische beschrijving

Geallieerde militaire post in weide bij hoeve, die gekend staat als Donderhoeve, iets ten noordoosten van het gehucht Busbrug gelegen.

Vanaf Diksmuide loopt de IJzer in zuidwestelijke richting. Ter hoogte van Labiettehoek buigt de IJzer westwaarts af richting Elzendamme, Stavele en verder.

Tijdens de oorlog is het gebied ten oosten en zuiden van de IJzer geïnundeerd. Het overstroomd gebied reikt tot aan de dorpskernen van Reninge, Noordschote en het gehucht Luigem. De scheiding tussen het Duitse en geallieerde front loopt lange tijd doorheen dit geïnundeerde gebied. Drie Grachten vormt tot in de zomer van 1917 een Duitse voorpost. Tijdens het geallieerde offensief in de zomer van 1917 (de zogenaamde Derde Slag bij Ieper) kunnen onder meer Drie Grachten, Merkem, Luigem en de Blankaart veroverd worden en schuift de frontlijn meer oostwaarts op, tot achter de lijn Blankaert – De Kippe – Ashoop. Hierin komt nauwelijks nog verandering. Tijdens de Slag van Merkem op 17 april 1918 moeten Belgische troepen tijdelijk wijken voor de Duitse overmacht, maar tegen de avond staan de Duitsers terug aan hun beginposities.

De westelijke dijk van de IJzer, tot aan Labiettehoek, vormt tot aan de zomer van 1917 min of meer de Belgische eerste lijn (op enkele voorposten in het geïnundeerde gebied na). Deze eerste lijn steekt vervolgens via de Oude Pereboomstraat de geïnundeerde vlakte over en loopt tot Noordschote. Na het geallieerde zomeroffensief van 1917 vormt de IJzerdijk een tweede verdedigingspositie. Ook ten westen van, parallel (noord-zuid georiënteerd) met de IJzer worden verdedigingslijnen uitgebouwd, waaronder de stelling, die komt van ten westen van de dorpskern van Nieuwkapelle (en verder noordwaarts), en vanaf het gehucht Hazewind de Grote Beverdijk volgt tot aan het gehucht Busbrug. Vanaf Busbrug loopt de stelling ten westen van de Reepdijk om vervolgens het geïnundeerd gebied over te steken ten oosten van de weg Lo-Reninge. Deze stelling wordt versterkt met steunpunten, waaronder het Point d’appui Triangulaire Sud en het verdedigingswerk Labyrinthe ten noordwesten van de betreffende hoeve. 

Wellicht pas na de Derde Slag bij Ieper wordt een smalspoor aangelegd vanaf Fort Knokke langs de Reningesteenweg tot aan Busbrug, en verder noordwaarts. Op die manier is de boerderij met de militaire verdedigingsconstructie gemakkelijk bereikbaar.

In deze omgeving staat tijdens de oorlog ook heel wat artillerie opgesteld. Hoewel de inscripties op de constructie niet volledig ontcijferd kunnen worden, tonen ze aan dat de bewaarde militaire constructie gebruikt is door een artilleriebatterij. Of het gaat om een Belgische dan wel Franse militaire constructie, kon niet met zekerheid vastgesteld worden.

De constructie is opgetrokken tegen een bestaand bakstenen gebouw, getuige hiervan de bakstenen muur aan noordwestelijke zijde. Het gebruik van verschillende bouwmaterialen wijst op een eerder geïmproviseerde aanpak. Op militaire luchtfoto’s is duidelijk dat de grens met het aanpalend perceel net ten oosten van de militaire constructie, een lijn die overeenstemt met de gemeentegrens Lo - Reninge, met hagen is beplant, waardoor de constructie moeilijk zichtbaar is voor de vijand.

Beschrijving

Vrijstaande bovengrondse militaire constructie met nagenoeg rechthoekig grondplan, op het uitspringende gedeelte bij de toegang aan zuidoostelijke zijde na. De constructie heeft een korfboogvormige doorsnede en meet bij benadering 680 x 440cm, met een hoogte van ongeveer 260cm.

De constructie is met diverse materialen opgetrokken. De noordwestelijke muur is opgetrokken uit rode baksteen, met centraal bovenaan een rechthoekige uitsparing met houten luik. De rest van de constructie lijkt te zijn opgetrokken met betonnen blokken, dunne betonnen platen van ongeveer 16cm dikte of gegoten beton (vnl. dak). In het dak zijn ronde wapeningsijzers zichtbaar. Ter hoogte van het uitspringend gedeelte bij de toegang zijn bakstenen en recente betonblokken te zien. Ter hoogte van de toegang aan zuidoostelijke zijde is een betonnen vloer zichtbaar.

Onder meer tegen het plafond, over de lengte van de constructie, zijn op regelmatige afstand ijzeren lussen te zien. Her en der zitten ook andere ijzers.

Bij de toegang zijn inscripties te zien op een aangebracht cementlaagje. Mogelijk gaat het onder meer om “3(8?)” of “3(9?” “ème Batt.rie”, eronder “3(5?) Art.rie F(?)”.

  • DOCUMENTATIECENTRUM IN FLANDERS FIELDS MUSEUM, Collectie militaire stafkaarten, Duitse militaire stafkaart Stellungskarte Diksmuide-Süd Blatt IX, 20/7/1917; Belgische militaire stafkaart Dixmude (Plan Directeur Armée Belge, 2me Edition), september 1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie militaire stafkaarten, Belgische militaire stafkaart Etat des travaux sur le front belge (Plan Directeur Armée Belge), 15/7/1916, 1/11/1916, 12/3/1918; Merckem (Feuille N° VIII Plan Directeur Armée Belge), 1/11/1916.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie luchtfoto’s Eerste Wereldoorlog, Busbrug 1, 26/6/1918; Busbrug 2, Z46, s.d.
  • Captured German Trench and Operations Maps from the National Archives [CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press], Stellungskarte Diksmuide-Süd, Blatt XII, 11/9/1917.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier 4.001/32030/102.1, Geallieerde militaire post (WO I) , Reningesteenweg zn (DECOODT H., 2012)
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Geallieerde militaire post [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213423 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.