erfgoedobject

Driedelige Duitse militaire post

bouwkundig element
ID
213424
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213424

Juridische gevolgen

Beschrijving

Meerdelige, bovengrondse, betonnen militaire constructie deels achter en deels in hoevegebouwen bij de boerderij Oostpoeselstraat 10 op grondgebied Lo-Reninge (Noordschote), nabij de grenzen met de gemeenten Houthulst, Langemark-Poelkapelle en Ieper. De constructie ligt ruim 2,5 kilometer ten zuidoosten van de dorpskom van Noordschote, op één kilometer ten oosten van het kanaal Ieper-IJzer, op 650 meter ten zuidwesten van de Martjesvaart (ook wel Sint-Jansbeek genoemd).

Historische beschrijving

Duitse militaire constructie uit de Eerste Wereldoorlog.

De constructie is opgetrokken bij een hoeve, die op Belgische en Franse militaire plannen aangeduid staat als Ferme de la Ferrure, op Duitse militaire stafkaarten als Wolfersdorff. Deze boerderij ligt tijdens de oorlog op een stuk land tussen het Kanaal Ieper-IJzer (aan westelijke zijde) en de Martjesvaart (aan oostelijke zijde), twee waterlopen waarvan de oevers tijdens de oorlog sterk geïnundeerd zijn. Dit stukje land wordt ook wel aangeduid als Presqu-île de Poesele. Ten oosten van de hoeve ligt tijdens de oorlog een heel klein bosje, aangeduid als Bois de Baguettes of Möller Wald.

De boerderij ligt tot aan de Derde Slag bij Ieper net ten oosten van de frontlijn en maakt deel uit van het verdedigingssysteem van de Duitse eerste linie. De hoeve wordt in deze periode versterkt met allerhande militaire verdedigingswerken.

Parallel met het kanaal Ieper-IJzer zijn er net ten westen van de hoeve twee opeenvolgende stellingen uitgebouwd, die Hansa Linie (meest westelijk) en Lützow Linie worden genoemd. Hoeve Wolfersdorff wordt aan westelijke en zuidelijke zijde eveneens beschermd door twee kortere loopgraven, die via een verbindingsloopgraaf (Möllerweg of Boyau des Baguettes) aan westelijke zijde verbonden zijn met de frontlijn en oostwaarts met de op regelmatige afstand opgetrokken loopbruggen (Laufstege) over de geïnundeerde Martjesvaart. In de omgeving van de hoeve zijn veel prikkeldraadversperringen aangelegd, evenals smalsporen die de frontlijn verbinden met het meer oostelijk gelegen hinterland.

Zowel op de Belgische als op de Duitse stafkaarten staat een abri of Unterstand aangeduid op de plaats van de bewaarde militaire constructie. De inscripties die op de constructie teruggevonden zijn, verwijzen naar de bouwers van de constructie. “Pi.R.24” staat voor Pionier Regiment N° 24, “3E” voor 3. Ersatz Kompagnie. Eenheden van het Pionier Regiment N°24 zijn in de jaren 1915-1916 in deze regio actief. De constructie is opgetrokken met zogenaamde Wellblech, gebogen golfplaten. De constructie dient wellicht als verblijfplaats voor manschappen, die hier de frontlijn bezetten.

In deze regio wordt fel gevochten in de zomer en herfst van 1917. Belgische militaire luchtfoto’s maken duidelijk dat deze regio door veelvuldige beschietingen tijdens het geallieerde offensief (Derde Slag bij Ieper) in een maanlandschap verandert. Midden augustus 1917 worden Ferme de la Ferrure en het volledig schiereilandje veroverd door Franse eenheden. Ondanks de vijandelijke beschietingen wordt gepoogd om met man en macht de nieuw veroverde gebieden zo goed en zo kwaad het kan in stelling te brengen: daar waar opportuun worden de relatief intacte Duitse abris heringericht, worden smalspoorwegen (her)aangelegd, enzovoort. Bij Ferme de la Ferrure wordt een commandopost voor een compagnie ingericht. De boerderij maakt nu deel uit van de eerste hoofdweerstandslijn, in handen van de Fransen. In een volgende fase van het geallieerde offensief wordt vanaf het schiereiland bij Poesele de Franse verovering van Merkem ingezet op 27 oktober 1917. De frontlijn komt na deze verovering ten oosten van de lijn Blankaart – Kippe – Ashoop te liggen.

In november 1917 nemen de Belgen de sector Merkem van de Fransen over. Op een kaart, die de Vierde Legerdivisie op 11 november 1917 ontvangt van de Franse 29ste infanteriedivisie, staat aangegeven dat er drie abris opgericht zijn bij Ferme de la Ferrure. Deze worden nu door de Fransen gebruikt worden als P.C.I.D./29, met andere woorden als commandopost voor de bevelhebber van de infanterie van de 29ste divisie.

Beschrijving

Meerledige bovengrondse betonnen militaire constructie, bestaande uit drie tegen elkaar gebouwde gelijkaardige constructies. De daken zijn gegoten op Duitse golfplaten (met fijne, diepe golving), die binnenin nog aanwezig zijn. De golfplaten, die de drie ruimtes de vorm van een halve cilinder verlenen, zijn bovenaan met elkaar bevestigd.

De rechtopstaande muren aan oostelijke zijde zijn gegoten tegen een houten bekisting. Aan deze oostelijke zijde zit telkens een L-vormige deuropening, met rechts ervan telkens een vensteropening. Boven de toegang zijn telkens enkele kleine ronde openingen met buizen te zien. Boven de toegang van de middelste constructie zijn de letters “Pi. R. 24” aangebracht, boven de meest linkse constructie “3E”.

  • DOCUMENTATIECENTRUM IN FLANDERS FIELDS MUSEUM, Collectie militaire stafkaarten, Duitse militaire stafkaart Stellungskarte Diksmuide-Süd Blatt IX, 20/7/1917; Belgische militaire kaart Merckem (Plan Directeur Armée Belge), 1/11/1916; Duitse militaire stafkaart Blatt Diksmuide (Übersichtskarte 1/50.000), 9/3/1918; Belgische militaire stafkaart Dixmude (Plan Directeur Armée Belge, 2me Edition), september 1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie militaire stafkaarten, Belgische militaire stafkaart Etat des travaux sur le front belge, 1/11/1916; Merckem (Feuille N° VIII Plan Directeur Armée Belge), 1/11/1916.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie militaire luchtfoto’s W.O. I, Ferme de la Ferrure, 24/4/1917, 13/8/1917.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds Vierde Legerdivisie, doos 44, map Occupation du secteur d’Oostvleteren par la 4 D.A. (novembre 1917) – Plans divers, nota Secteur de Merckem – Aschhoop. Enumération des abris existent dans le secteur (29° Division – Infanterie Divisionnaire – Etat-Major – N° 703), 11/11/1917 met bijhorend plan.
  • Journal des Marches et Opérations (J.M.O.) 165e Régiment d’Infanterie, 25/11/1916 – 12/8/1918; J.M.O. 133e Division d’Infanterie, 10/5/1917 – 31/12/1917; J.M.O. 401e Régiment d’Infanterie, 11/1/1917 – 21/8/1917; J.M.O. 273e Régiment d’Infanterie, 1/1/1917 – 24/10/1917; J.M.O. 43e Régiment d’Infantérie, 1/7/1917 – 31/12/1917 [online], SGA – Mémoire des hommes http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/index.php (geraadpleegd in 2011).
  • Captured German Trench and Operations Maps from the National Archives [CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press], Stellungskarte Diksmuide Süd, Blatt XII, 11/09/1917.
  • Informatie meegedeeld door Eddy Lambrecht, 2/3/2011.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier 4.001/32030/101.1, Duitse militaire post (WO I), Oostpoelsestraat 10 (DECOODT H., 2012)
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Driedelige Duitse militaire post [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213424 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.