erfgoedobject

Lot A – Bedrijfsgebouwen van de Société pour l'Importation des Huiles de Graissage

bouwkundig element
ID
213449
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213449

Juridische gevolgen

Beschrijving

Lot A is gelegen aan de Petroleumkaai, ter hoogte van de Petroleumpier. Het is een groot, breed perceel begrensd door de Benzine- en de Naftaweg. Anno 2011 is de site in gebruik door Kuwait Petroleum (Q8). De gebouwen en installaties gaan echter terug tot de eerste jaren van Petroleum Zuid. Het lot B dat ten zuiden van de Benzineweg ligt, in de bocht met de Naftaweg, is volledig geruimd.

Historiek

Loten A en I tot VI zijn de loten van Petroleum Zuid die het eerst werden ingericht en in concessie genomen. In 1910 zijn deze loten voorzien van volledige petroleuminstallaties. Het lot A is onderverdeeld in kleinere percelen, gebruikt door verschillende bedrijven. In 1903 krijgt de Société pour l'Importation des Huiles de Graissage een milieuvergunning voor petroleuminrichtingen op dit perceel. Ook de S.A. d'Entreposage et de Transport, de American Petroleum Company en Levita en Co zijn actief op Lot A. In 1913 neemt de Société Anonyme d'Armement, d'Industrie et de Transport het vroegere terrein over van de Société pour l'Importation des Huiles de Graissage.

Beschrijving

De westelijke helft van Lot A wordt in 1903 in concessie gegeven aan de Société pour l'Importation des Huiles de Graissage, die er een installatie bouwt. Vanaf de "cour aux fûts vides" zorgden een houten staketsel en een mobiele ijzeren passerelle voor de overslag van goederen vanaf de Petroleumpier. Aan de zuidkant van het Lot A, langs de Benzineweg, liepen spoorlijnen. Een kraan zorgde daar voor de overslag van de goederen. Het bedrijf bouwde ook installaties uit aan de overkant van de Benzineweg, op het kleine Lot B. Deze terreinen zijn anno 2011 leeg.

In de westelijke hoek werd al in 1903 een terrein met elf petroleumtanks bebouwd met doorsnedes van 17, 14 of 11 m. Ten westen van deze tanks werd in de jaren 1920 nog een rij toegevoegd. Deze tanks zijn allemaal weggehaald. Op een uitbreiding van Lot A ten westen, zijn wel nog drie geklinknagelde tanks aanwezig, maar die dateren van na 1938. Zij liggen op een met betonnen muren omgeven terrein en worden nog steeds gebruikt.

Centraal op het druk bebouwde lot A staan vijf loodsen waarvan er drie over de hele breedte van het perceel doorlopen, van de Petroleumkaai tot aan de Benzineweg. Deze werden rond 1903 gebouwd voor de Société pour l'Importation des Huiles de Graissage. De schildering van een reclame van Gulf op de buitengevel herinnert aan één van de voorlopers van het huidige bedrijf Q8. Het betreft loodsen van diverse breedtes en hoogtes in zelfdragende metaalstructuur ingevuld met baksteenmetselwerk. Tegen de vijf loodsen van rond 1903 is een latere loods onder plat dak aangebouwd.

De vijf loodsen hebben diverse types spanten: Polonceauspanten met I-vormige drukstaven en ronde trekstaven in de meest westelijke loods en Engelse spanten met vallende diagonalen en al dan niet geknikte onderrand in de andere vier. De spanten rusten op de buitengevel, op een kolom (interieur) of op een vakwerkligger. De muren (zowel de buitengevels als de binnenwanden) zijn opgebouwd uit een metalen vakwerk en met baksteenmetselwerk ingevuld. Van oost naar west hadden ze volgende functies: 1) opslagplaats voor volle vaten en metalen vaten, 2) werkplaats voor "clarification" en "refroidissement", 3) "expeditions" en "remplissage" ,4) schilderwerkplaats, 5) "tonnelerie". De magazijnen behoren tot de oudste constructies die op de site van Petroleum Zuid zijn bewaard. Door hun ligging aan de Petroleumpier bepalen ze al meer dan een eeuw het zicht op Petroleum Zuid vanaf de Schelde. Door de jaren heen zijn ten oosten een tweetal nieuwe loodsen toegevoegd (jaren 1920) en werden een aantal delen van de oude loodsen afgebroken en vervangen door nieuwe structuren; de voor- en achtergevels zijn echter nog intact.

Het perceel van de Société pour l'Importation des Huiles de Graissage werd in 1903 aan de oostkant afgesloten met een conciërgewoning aan de Petroleumkaai, een huis dat er anno 2011 nog altijd staat, zij het met verbouwingen. Achter de conciërgewoning, een laag gebouw met opslagplaats en ateliers. Dit gebouw is anno 2011 ook nog bewaard. Het gaat om een opeenvolging van volumes van een of twee bouwlagen, opgetrokken uit metalen dakspanten en vakwerk opgevuld met baksteenmetselwerk. De tussenvloer steunt grotendeels op troggewelven gedragen door metalen I-profielen.

  • Stadsarchief Antwerpen, Archief Autonoom Havenbedrijf Antwerpen, MA-HB # 1333-1334.
  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1922 # 13940, 1924 # 19584, 1924 # 19781, 1926 # 25260, 1926 # 25382.
  • ERFGOED & VISIE 2010: Onderzoek industrieel erfgoed Petroleum-Zuid Antwerpen, onuitgegeven studie, PIZ 012-018.
  • KLEIO 2001: Antwerpen Petroleum Zuid: urgentie-onderzoek, samenvattend verslag, Wevelgem, 11, 19, 21-22.

Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Lot A – Bedrijfsgebouwen van de Société pour l'Importation des Huiles de Graissage [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213449 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.