Halfondergrondse betonnen militaire constructie op adres Oude Zonnebekestraat 17. De constructie ligt op ongeveer 200 meter ten oosten van de Bassevillebeek, op 800 meter ten westen van het dorpscentrum van Zandvoorde, op 1100 meter ten westen van de (reeds beschermde) Duitse commandopost in de Gaverstraat.

Historische beschrijving

Duitse betonnen militaire post met platform voor een Minenwerfer, een Duitse mortier.

De regio waar deze mortierpost is opgetrokken, ter hoogte van de Bassevillebeek, komt tijdens de Eerste Slag bij Ieper (najaar 1914) in Duitse handen. Dit gebied blijft tot aan het geallieerde Bevrijdingsoffensief Duits. Tijdens de Derde Slag bij Ieper komt de Britse frontlijn op zo’n anderhalve kilometer van de Bassevillebeek te liggen, tijdens andere oorlogsperiodes ligt de frontlijn iets verder weg. Luchtfoto’s maken duidelijk dat de omgeving van de Bassevillebeek en Zandvoorde-dorp zwaar onder vuur genomen worden in de aanloop naar de Derde Slag bij Ieper.

De constructie wordt in de tweede helft van 1916, dus vóór de Derde Slag bij Ieper opgetrokken op een perceel waar vóór de oorlog twee bouwvolumes staan, die min of meer evenwijdig georiënteerd zijn met de straat. Het perceel wordt omgeven door een haag. Op luchtfoto’s van maart en juli 1916 zijn twee kleinere constructies te zien tegen de westelijke grens van het perceel. Op een luchtfoto van december 1916 verschijnt de mortierstelling. Deze wordt reeds aangegeven op Britse militaire stafkaarten van januari 1917. De frontlijn bevindt zich dan op ongeveer twee kilometer ten westen van deze mortierstelling.

De militaire post maakt deel uit van de noord-zuid-georiënteerde stelling, die op Duitse stafkaarten met 3. Stellung of later met Artillerie-Schutz-Stellung wordt aangeduid. Net ten oosten van de stelling splitst een bijkomende stelling af, die op Duitse stafkaarten ook wel met Tenbrielen-Riegel wordt aangeduid.

De 3. Stellung of Artillerie-Schutz-Stellung bestaat uit loopgraven, met ten westen ervan prikkeldraadversperringen. Ter hoogte van Zandvoorde-dorp zijn ten westen van deze prikkeldraadversperringen op regelmatige afstand een dubbele rij geschutstellingen uitgebouwd, die circulair met prikkeldraad worden omgeven. Onderhavige mortierstelling is opgericht ter hoogte van de splitsing van de 3. Stellung en de Tenbrielen-Riegel.

Een smalspoor tussen de gehuchten Kortewilde en Klein Zillebeke, min of meer langs de (huidige) Oude Zonnebekestraat, takt af naar de diverse geschutstellingen. Zodoende kan munitie via dit smalspoor aangebracht worden.

Een Minenwerfer is een Duitse mortier, een zogenaamd steilbaan- of werpgeschut met korte loop. Minenwerfer zijn tijdens de Eerste Wereldoorlog intensief door het Duitse leger gebruikt, omdat dit geschut geschikt is voor het nauwgezet vernietigen van verdedigingswerken, in tegenstelling tot de zware artillerie.

Beschrijving

Halfondergrondse rechthoekige betonnen constructie onder betonnen dak, aan zuidoostelijke en zuidwestelijke kant ommuurd. De constructie lijkt volledig gegoten tegen een houten bekisting.

Aan de oostelijke zijde van de overdekte constructie zit een toegangsopening. In de westelijke hoek is een klein afdakje zichtbaar. Het is onduidelijk of de uitsparing in de zuidwestelijke muur van de constructie een nis of een opening betreft. Centraal in het dak is een kleine rechthoekige opening te zien. Naar verluidt bestaat de constructie binnenin uit één kamer.

De omgevende buitenmuur wordt aan oostelijke zijde onderbroken door trappen en maakt een uitsprong aan zuidelijke en westelijke kant. In deze muur zijn verschillende nissen ingewerkt. Tegen de westelijke muur is een betonnen platform aangebracht voorzien van verschillende gleuven en een ijzeren staaf, waarop een mortier kon geplaatst worden.

Locatiebeschrijving

Gelegen langs de Oude Zonnebekestraat bij huisnummer 17, op circa 800 meter ten westen van Zandvoorde (Zonnebeke).

Historische Achtergrond

Duitse constructie met platform voor "Leichte Minenwerfer 7.6cm". Een "Minenwerfer" is een Duitse mortier, een steilbaan- of werpgeschut met korte loop. "Minenwerfer" werden door het Duitse leger intensief gebruikt, daar dit geschut geschikt was voor het nauwgezet vernietigen van verdedigingswerken in tegenstelling tot de zware artillerie. Deze constructie maakte deel uit van de "3. Stellung". De mortierstelling wordt reeds aangegeven op militaire stafkaarten van januari 1917. Het front bevond zich toen op circa twee kilometer ten westen van deze mortierstelling. Ter hoogte van de Oude Zonnebekestraat liep een smalspoor komende van Kortewilde en tot aan Klein Zillebeke lopende.

Kenmerken

Halfondergrondse rechthoekige betonnen constructie onder betonnen dak, aan zuidoostelijke en zuidwestelijke kant omgeven door een beschermmuur. De constructie lijkt volledig gegoten tegen een houten bekisting. Aan de oostelijke kant van de overdekte constructie zit een toegangsopening. In de westelijke hoek is een klein afdakje zichtbaar. Het is onduidelijk of de uitsparing in de zuidwestelijke muur van de constructie een nis of een opening betreft. Centraal in het dak is een kleine rechthoekige opening te zien. Naar verluidt bestaat de constructie binnenin uit één kamer. De beschermmuur wordt aan oostelijke zijde onderbroken door trappen en maakt een uitsprong aan zuidelijke en westelijke kant. In de beschermmuur zijn verschillende nissen ingewerkt. Tegen de westelijke beschermmuur is een betonnen platform met ijzeren staaf aangebracht (platform voor "Minenwerfer"), voorzien van verschillende gleuven.