erfgoedobject

Praalgraf voor dichter Emile Verhaeren

bouwkundig element
ID
2139
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/2139

Juridische gevolgen

Beschrijving

Praalgraf voor dichter Emile Verhaeren (1855-1916), opgericht in 1927 in de Scheldebocht te Sint-Amands; de keuze van deze unieke plaats wordt toegeschreven aan Henry Van de Velde. Het algemeen concept van aanleg en het ontwerp van het grafmonument als dusdanig zijn van de hand van de modernistische architect Louis Van der Swaelmen, fervent aanhanger van Henry Van de Velde.

Het monument, ingeplant op de grens van vegetatie en waterlijn, moest eruit zien als een aangemeerd schip; een voetpad met twee betonnen zitbanken geeft via een monumentale trap toegang tot een halfcirkelvormig verhoog, ruimtelijk afgesloten van het land door een stenen wal en een herhaalde groene wal van vier hoog opgroeiende Italiaanse populieren; tussen bezoeker en graf was een metalen buisreling aangebracht zoals op een oceaanstomer; op de betonnen onderbouw rustte een sobere, rechthoekige grafkelder met spits toelopende, afgeknotte punt, bekleed met dunne platen van arduin; hierop hoorde de zwarte granieten sarcofaag, afkomstig van het voormalige graf van de dichter in Wulveringem; op de plaat die de grafkelder afsloot waren de versregels gebeiteld uit het gedicht L'Escaut, waarin Verhaeren de wens had geuit aan de Schelde te worden begraven.

Toen in 1955 het stoffelijk overschot van Marthe Massin, echtgenote van de dichter werd bijgezet († 1931), werd het bestaande monument aanzienlijk vergroot en aangepast; de nieuwe granieten sarcofaag met afgeronde bovenzijde, rust op een bredere, zeszijdige grafkelder bekleed met een ruwe mortelberaping; op de schuin oplopende zijvlakken van deze laatste leest men, naast de namen en data van de echtgenoten, verschillende verzen uit het oeuvre van Verhaeren; vormgeving van het huidige monument met afsluitende bronzen reling door architect J. Lauwers.

Het oorspronkelijk concept van Louis Van der Swaelmen werd zowel door de wijzigingen aan het monument zelf als door de recente bouw van een 1,75 m hoge waterkeringsmur aan de Scheldekade, in dijkvorm verlegd achter het grafmonument, onherroepelijk verminkt.

Achter het graf, Marthe Massintuin van 1985 met bronzen monument "Liefdegetijden" door Jan Mees, geïnspireerd op Verhaerens gedicht "Les Heures".

  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten & Landschappen, Bestuur voor Monumenten en Landschappen, dossier Graf Emile Verhaeren.
  • CELIS M., De graven van Emile Verhaeren, Turnhout, 1988.
  • LEJON H., Het graf van Emile Verhaeren te Sint-Amands aan de Schelde, in Interbellum, XIII, nummer 3, mei-juni 1993, p. 9-15.

Bron: DE SADELEER S., KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. 1995: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kanton Puurs, Klein-Brabant, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 13n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Plomteux, Greet; De Sadeleer, Sibylle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Praalgraf voor dichter Emile Verhaeren [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/2139 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.