Het gehucht Drie Grachten ligt ten westen van Merkem waar de steenweg van Merkem naar Noordschote het kanaal Ieper-IJzer kruist. Het gehucht langs de benedenvaart van het Ieperleekanaal dankt zijn naam aan de samenvloeiing van de Martjesvaart, de Ieperlee en het kanaal Ieper-IJzer. Tijdens de Eerste Wereldoorlog vormde het gehucht Drie Grachten een belangrijke militaire voorpost. Gelegen voor de eigenlijke frontlinie kwam deze kwetsbare plek nu eens in het bezit van de vijand om daarna weer heroverd te worden door de Belgische of Franse troepen.
De Driegrachtenbrug
De draaibrug die er zich voor de Eerste Wereldoorlog bevond, werd tijdens de oorlog verwoest. Omstreeks 1928 werd deels in gewapend beton een nieuwe brug gebouwd nadat de benedenvaart ter hoogte van dit gehucht enigszins was rechtgetrokken. De kostprijs van deze brug, een vast kunstwerk met een vrije hoogte van 4 meter, bedroeg toen ongeveer 1.600.000,- Belgische frank.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd deze brug evenwel verwoest. Omstreeks 1955 werd de na de oorlog gebouwde tijdelijke noodbrug gesloopt. Een nieuwe hoofdzakelijk betonnen brug werd naar een ontwerp van de Gentse ingenieur L. Durin gebouwd door de Bredense firma L. Vollemaere & A. Crabeels. Onder de brug werd een jaagpaddoorgang voorzien.
De laad- en loskaai
Omstreeks 1932 werd het gehucht Drie Grachten aan de oostzijde van het Ieperleekanaal uitgerust met een nieuwe laad- en loskaai. In functie van de bevoorrading door binnenvaartschepen van de nabijgelegen dorpen Merkem en Noordschote was het gehucht reeds langer een belangrijke overslagplaats. Ofschoon de binnenvaart vanaf de late jaren 1960 aan belang verloor, werd deze kaai in de jaren 1970 onder meer nog gebruikt door de firma Westhoekveen die turf uit Nederland liet aanbrengen. Aan deze lokale handelsactiviteit herinneren vandaag nog altijd de schuin aflopende betonstenen kademuur, een brede strook kasseiverharding en zeven stalen aanmeerpalen. De tegen de kaaimuur voorziene aanlegsteigers verwijzen naar het huidige waterrecreatieve gebruik van het Kanaal Ieper-IJzer.
De Martjesbrug
De deels in baksteen deels in beton opgetrokken brug over de samenvloeiing van de Martjesvaart en het Ieperleekanaal werd na de Eerste Wereldoorlog vermoedelijk in de late jaren 1920 heropgebouwd.
- Archief Waterwegen en Zeekanaal NV, Districtgebouw Nieuwpoort.
- Het Ypersche Nieuws, 31.10.1931, 4; 18.03.1933, 3; 27.05.1933, 8.
- DEBAEKE S. & LERMYTTE J. 1995: Merkem in de kijker. Het dorp anno 1900, tijdens de Grote Oorlog en de heropbouw, Veurne, 12,133.
- JACOBS M. 1988: Naamstenen 1914-1918, Brugge, 82-88.
- ZWAENEPOEL A. (red.) 2009: TWOL-Onderzoek naar historische wijzigingen in milieu-omstandigheden en beheer van de overstromingsgraslanden in IJzer- en Handzamevallei ten behoeve van het natuurbeheer en de natuurontwikkeling II, Brugge, 788.
