De kapel van Broekhoven staat ook bekend als de Smeedskapel. Het is een kleine betreedbare kapel met een kern die mogelijks teruggaat tot de 17de eeuw.

Historiek

Volgens een historische beschrijving van de kapel in het beheersplan van de kerk Sint-Pietersbanden in Beringen en het Memorandum Monumentenzorg Beringen, werd de kapel al vermeld in archiefstukken uit de 15de eeuw. Ze werd vermeld als ‘ons vrouwen huusken op smets inde’. Op de Ferrariskaart staat de kapel aangeduid als ‘Chapelle de Smeetseijnde’. De kapel zou deel uitgemaakt hebben van een verering van drie heiligen waarbij er een tocht of processie gemaakt werd tussen de kapel van Broekhoven, de Sint-Janskapel in Heusden-Zolder en de Sint-Jacobskapel in Eversel. Deze drie kapellen staan aangeduid op de Ferrariskaart.

Tot halverwege de 20ste eeuw bevond de kapel van Broekhoven zich op het kruispunt van de Broekhovenstraat en de Everselbaan in een landelijke context, net buiten het historisch centrum van Beringen. De topografische kaarten vanaf de jaren 1960 tonen het ontstaan van nieuwe woonwijken en een nieuw wegenpatroon rond de kapel. Vanaf de jaren 1990 zijn ook de percelen direct rond de kapel bebouwd. Historische foto’s tonen dat de kapel lange tijd overschaduwd werd door een kapelboom. Het is onduidelijk wanneer deze gerooid werd.

Het interieur van de kapel bevatte tot in de jaren 1970 een aantal historische heiligenbeelden. De Piëta (een beeld uit eind 17de eeuw) vormde de bekroning van een (neo)gotisch altaarretabel in de kapel, geflankeerd door een beeld van de H. Genoveva (1520) en van de H. Rochus (17de eeuw) op consoles. De beelden werden in april 1976 verhuisd naar de kerk Sint-Pietersbanden in het centrum van Beringen.

Oorspronkelijk had de kapel een wit bepleisterde gevel en een gepikte plint. Het huidige bakstenen gevelparement met hardstenen plint dateert van 1953.

Beschrijving

De kapel ligt vandaag aan het einde van de Broekhovenstraat in een woonwijk ten zuiden van het centrum van Beringen. Een kleine langwerpige bekiezelde strook met de kapel splitst de Broekhovenstraat aan de kruising met de Everselstraat.

Het is een rechthoekige kapel onder een leien zadeldak. Aan de zijde van de Everselstraat heeft ze een driezijdige sluiting met overhoekse steunberen. Gevelopeningen hebben een rechthoekige afwerking. De kapel heeft een baksteenparement met een hardstenen plint. Het interieur van de kapel zoals het was in de jaren 1970, is nog aanwezig, met uitzondering van de oorspronkelijke heiligenbeelden . Het interieur van de kapel is bepleisterd en heeft een houten neogotisch retabel met recente heiligenbeelden.

Het opschrift boven de ingangsdeur luidt: “Moeder van Smarten ondersteun ons in onze droefheden. O.L.Vrouw van Lourdes help ons in onze noodwendigheden. H. Rochus bewaar ons tegen besmettelijke ziekten. H. Genoveva bewaar ons tegen de koorts.”

Rechthoekige kapel met driezijdige sluiting (Hoek Everselstraat). Ondanks de bescherming werd de kapel van een nieuw, bakstenen parement voorzien, waarachter de oude kern (mogelijk uit de 17de eeuw) volledig schuilgaat.