Hoeve met 18de-eeuwse kern, bestaande uit losse bestanddelen gegroepeerd rond een rechthoekig erf.
Historiek
De hoeve is gelegen op een donk in de riviervallei ten zuidoosten van de Demer en werd gesticht door de abdij van het Vrouwenpark (Rotselaar). Het toponiem "Nieuwland" dateert al uit de 14de eeuw. Op een figuratieve kaart van 1724 van de abdij Vrouwenpark is de hoeve nog niet afgebeeld, maar kort erna staat er wel een hoeve afgebeeld op de Joriskaart van 1759-1775. De oprichting van een hoeve op deze locatie zou dus dateren van het midden van de 18de eeuw. Mogelijk heeft een deel van het woonhuis nog zijn 18de-eeuwse kern, de andere hoevegebouwen ondergingen waarschijnlijk verschillende ingrijpende aanpassingen in de 19de eeuw.
Eind 19de eeuw liep er een weg (van zuid naar noord) over het erf van de hoeve, deze baan vormde de grens tussen Aarschot en Geldrode. In 1891 werd op het kadaster geregistreerd dat de schuur samen met de andere gebouwen nu ook tot de gemeente Aarschot behoorden en niet meer tot Gelrode. De hoeve was toen in het bezit van Maria-Josephine Mathilde Van Bergen, 'nijveraarster' en er werd melding gemaakt van een gedeeltelijke reconstructie. Op de mutatieschets zijn er slechts kleine wijzigingen opgetekend aan de gebouwen.
Beschrijving
Hoeve met verankerde bakstenen gebouwen onder pannen daken met de schuur ten westen, het woonhuis ten noorden en de stallen ten oosten en ten zuiden. Rond deze gebouwen staan recentere bedrijfsgebouwen. Het erf is toegankelijk ten zuiden tussen de schuur en de stal via een poortdoorgang onder pannen zadeldakje. Het erf kon niet bezocht worden.
Het witgekalkte woonhuis klimt waarschijnlijk op tot de 18de eeuw. Zichtbaar zijn de zijtuitgevels met aandak, vlechtingen en schouderstukken. In de noordgevel zijn verschillende bouwsporen zichtbaar en er is een duidelijke bouwnaad merkbaar tussen de twee meest linkse traveeën en de volgende traveeën. De twee linkse traveeën hebben twee grote rechthoekige muuropeningen (voormalige kruiskozijnen?). In de andere traveeën zijn er verschillende kleine rechthoekige muuropeningen onder houten (?) lateien, soms met diefijzers.
Langsschuur onder een hoog geknikt pannen schilddak en nog twee stalvolumes onder pannen zadeldaken, waarschijnlijk alle uit de 19de eeuw. De gebouwen ondergingen verschillende aanpassingen.
- Kadasterarchief Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Aarschot, afdeling II (Aarschot), 1891/18.
- DE HAAN A. & VANORMELINGEN J. 2013: Aanduidingsdossier ankerplaats ‘Demer- en Laakvallei tussen Aarschot en Werchter’, definitieve aanduiding 4/02/2014. Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.