L-vormige wederopbouwhoeve naar ontwerp van architect Jozef Fonteyn gelegen in de Laakvallei op een oudere site van een ontginningshoeve van de abdij van het Park met bewaarde omgrachting.

Historiek

De Veldonkhoeve werd gesticht door de norbertijnenabdij van Middelburg die de natte gronden van hieruit omzette in cultuurland. Er werd voornamelijk ingezet op veeteelt en minder op akkerbouw. Men stichtte ook een watermolen en de brug over de Laak, ten zuidoosten van de hoeve op de weg tussen Werchter en Veldonk. In 1156 kort na de stichting droeg men de hoeve om praktische redenen over aan de Parkabdij van Heverlee. Vanaf circa de 15de eeuw zal de abdij de hoeve niet meer laten uitbaten door lekenbroeders, maar verpachten, vooral aan Mechelse beenhouwers en veehandelaars.

In de 18de eeuw (Joriskaart 1767 en Ferrariskaart 1771-1777) werd de hoeve afgebeeld als een omgrachte en grote (zo goed als) gesloten hoeve. Na de Franse Revolutie werd de hoeve verkocht en verder verpacht. In de 19de eeuw werd er in 1865 een vergroting geregistreerd op het kadaster waarbij de toenmalige L-vormige hoeve uitgebreid werd met een extra volume ten noorden. Bij het begin van de Eerste Wereldoorlog werd de hoeve vernield en brandde deze af, waarschijnlijk al bij de brandstichtingen door de Duitsers op 19 augustus 1914. Na de oorlog werd de hoeve heropgebouwd in 1923 naar plannen van architect Jozef Fonteyn. Deze architect realiseerde de wederopbouw van heel wat panden in de streek. De heropbouw zal tot 1923 op zich laten wachten wegens een onenigheid over de huurprijzen en de toekenning van oorlogsschade, tussen de eigenaar baron Adrien Kervyn de Lettenhove en de huurders, de gebroeders Henri en Frans Van der Elst.

Op de mutatieschets van 1927, waarbij de heropbouw werd geregistreerd, werd er niets gewijzigd aan het volume zoals al geregistreerd voor de Eerste Wereldoorlog. Aan de bouwnaden en verschil in baksteen in de huidige muren is te zien dat de hoeve mogelijk op haar oorspronkelijke funderingen werd opgetrokken. Op de mutatieschets gaat het om een L-vormig volume met ten noorden een vleugel die heden niet aanwezig is (mogelijk niet meer heropgebouwd). Op deze schets werden ook drie kleinere boerenarbeiderswoningen geregistreerd die gelijktijdig met de heropbouw van de hoeve werden gebouwd. Deze woningen werden volgens Wouters eveneens opgetrokken met het geld voor oorlogsschade dat men trok voor de heropbouw van de Veldonkhoeve.

Van de oude hoeve bleven verder geen sporen over, enkel de ringgracht en mogelijk de onderste muurdelen en funderingen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zal de hoeve een rol spelen als Duits nachtradarstation. In de buurt van de hoeve bleven van dit radarstation nog lang de funderingen van houten barakken en betonnen sokkels waarop de radarantennes draaiden bewaard. In de omgeving was eveneens een heden afgebroken bunker gelegen.

Beschrijving

Neotraditionele L-vormige hoeve met recente loodsen gelegen op een afstand van de straat op een deels omgracht perceel en met een gekasseid erf.

Gebouwen van anderhalve bouwlaag onder (vernieuwde) pannen zadeldaken. Kenmerkend voor deze neotraditionele opbouw zijn de muurvlechtingen, gebruik van natuursteen voor de omlijstingen, rondboogdeuren met een geprofileerde omlijsting en boven de deur van het woonhuis (gedicht?) ovale muuropening. De onderbouw met afgeschuinde waterlijst uit natuursteen is mogelijk nog een restant van de oudere hoeve. Boven de deur van het woonhuis dakvenster met tuitgeveltje. Voorts rechthoekige, segmentboogvormige en rondboogvormige muuropeningen, alle met nieuw schrijnwerk.