erfgoedobject

Wederopbouwwoning OSB van 1917

bouwkundig element
ID
214132
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/214132

Juridische gevolgen

Beschrijving

Neotraditionele wederopbouwwoning opgericht tijdens de Eerste Wereldoorlog met steun van het "Oeuvre Suisse en Belgique" en gedateerd door een schildje boven de deur "OSB/ 1917". Gelegen in een voortuin afgezet met een haagbeuk.

Historiek

Vanuit Tremelo en de omliggende streek werd er bij het begin van de Eerste Wereldoorlog weerstand geboden tegen de oprukkende Duitsers om het veldleger de kans te geven zich terug te trekken in de vesting van Antwerpen. Ook werden er in deze streek vanuit de vesting ondernomen uitvallen op het Duitse leger dat onder andere het naburige Werchter bezet hield. Tremelo zal vooral zwaar getroffen worden op 19 en 28 augustus toen het Duitse leger represailles uitvoerde en verschillende woningen in brand stak, waaronder mogelijk ook deze woning. In en rond het centrum van Tremelo werden er nog verschillende woningen in brand gestoken en na de oorlog heropgebouwd, bijvoorbeeld het oude gemeentehuis en het kasteel Fonteyn. Ook verschillende langgestrekte hoeves in de omgeving zijn het resultaat van de wederopbouw na de vernielingen, bijvoorbeeld Geetsvondelstraat nummer 44 of de Veldonkhoeve.

Op de mutatieschets en de bijhorende mutatiestaat van het kadaster werd in 1923 de "gehele heropbouw" van puinen geregistreerd als eigendom van Deloge – Van Vlasselaer. Voortgaande op het schildje boven het bovenlicht van de deur is de heropbouw gebeurd met steun van het "Oeuvre Suisse en Belgique" in 1917.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren het niet alleen Belgische en Duitse initiatieven die de Belgische wederopbouw op gang trokken. Vanuit het neutrale Zwitserland werd het "Oeuvre Suisse en Belgique" (1916-1920) opgericht door architect Eugen Probst. Er werden fondsen verzameld voor de volledig of gedeeltelijk verwoeste woningen bij neutrale geldschieters en vrijgevige Zwitsers. De helft van de kosten voor de heropbouw van een woning werd betaald door het comité en de andere helft bestond uit een renteloze lening. Voor de bouw van nieuwe woningen deed het OSB beroep op Belgische architecten en aannemers. Ondanks het feit dat het initiatief sterk aansloot bij de Duitse wederopbouw in België onderhield het nauwe contacten met de Nationale Komiteit, de KCML en de VBSG. Kenmerkend zijn de gevelstenen die aangebracht werden op de gevels van wederopbouwwoningen met steun van het OSB en de meestal regionalistische en neotraditionele stijl.

Beschrijving

Woning van twee bouwlagen onder een complex pannen zadeldak. Zoals gebruikelijk was bij het wederopbouwinitiatief van het OSB werd er gebruik gemaakt van neotraditionele elementen zoals sierankers, een geprofileerde natuurstenen (?) omlijsting van de rondboogdeur met sluitsteen, neuten en waterlijstje, kruiskozijnen met luiken en een puntgevel met houten beschieting. Kenmerkend is ook het ovaal bovenlicht boven de deur en het schildje met datering en Zwitsers wapen hierboven. De plint bestaat uit breuksteen. In de zijgevel lagen van gesinterde baksteen. Achter de woning staat nog een bijgebouw. Het schrijnwerk werd vernieuwd.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Tremelo, afdeling I (Tremelo), 1923/19.
  • VAN DEN MOOTER J. 2007: Duitse wederopbouwinitiatieven in België tijdens de Eerste Wereldoorlog, onuitgegeven licentiaatsverhandeling Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, Universiteit Gent, 83-86.
  • NUYTTEN D. 2007: Het Oeuvre Suisse Belge en de heropbouw van landelijke woningen en hoeves tijdens de Eerste Wereldoorlog in de streek van Zemst, Land in zicht 76, 4, 10-15.

Auteurs: Verwinnen, Katrien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Wederopbouwwoning OSB van 1917 [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/214132 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Gemeente Tremelo

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.