erfgoedobject

Appartementsgebouw De Kruishoek

bouwkundig element
ID
214162
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/214162

Juridische gevolgen

Beschrijving

Modernistisch appartementsgebouw opgetrokken in opdracht van Gaston en Irma Samain-Van Hoydonck, naar een ontwerp door de architecten Karel Van Riel en Maurice Janssens uit 1938. De wisselagent en zijn echtgenote betrokken eind 1939 zelf één van de appartementen van het gebouw, dat vermoedelijk als vastgoedinvestering was bedoeld. In september van dat jaar, nog vóór de voltooiing van "De Kruishoek", was Samain vanwege de oorlogsdreiging gemobiliseerd als kapitein bij het 38ste Linieregiment.

Gelegen op de hoek met de Jasmijnstraat en vier bouwlagen hoog, omvat het appartementsgebouw slechts drie ruime flats. Vanaf het begin van hun loopbaan omstreeks 1930 legden Van Riel en Janssens zich in het bijzonder toe op deze eigentijdse woningtypologie. Tijdens de duur van hun associatie die stand hield tot in de oorlogsjaren, lieten zij zich in Antwerpen opmerken met een reeks standingvolle flatgebouwen in zakelijke art deco, zoals de "Central Park Residence" op de hoek van de Maria-Theresialei en de Quellinstraat. "De Kruishoek" behoort tot hun latere werk dat naar een zuiverder interpretatie van het modernisme evolueerde, en is vergelijkbaar met de dokterswoning Anderson uit hetzelfde jaar in de Vlaamsekunstlaan. Vanaf de jaren 1950 maakte Van Riel vooral naam met grootschalige bouwprojecten in de ziekenhuis- en de bedrijfsarchitectuur. In 1953 zou hij nog een tweede appartementsgebouw in de Kruishofstraat realiseren, dat gelegen op de hoek van de Hazelarenstraat, de inplanting en de opstand van "De Kruishoek" tot in de details hernam.

Het met een structuur in gewapend beton opgetrokken appartementsgebouw, wordt vooral gekenmerkt door het gestroomlijnde karakter van de afgeronde hoekpartij, de vlakke gevelbehandeling en het expressieve materiaalgebruik. Nadrukkelijk horizontaal geleed is de gevel opgebouwd uit een gedrukte pui, die als sokkel fungeert voor de rijzige bovenbouw. Het onderscheid tussen beide wordt geaccentueerd door het verzorgde metselwerk, met een uitgesproken contrast in textuur, kleur en metselverband. Voor de pui zijn rood gevoegde klamplagen van donkere baksteen toegepast, die twee aan twee staand of liggend een mozaïek in dambordpatroon vormen. De bovenbouw is opgetrokken uit rode baksteen (klampsteen) met een zogenaamde Dudokvoeg - dieperliggende lintvoegen in combinatie met opgevulde stootvoegen. Plint, pui- en daklijst zijn uit arduin, daar waar een korte houten kroonlijst de hoekpartij extra accentueert. Opmerkelijk is het gebruik van houten blokramen in het vlak van de gevel, die liggend en volgens een regelmatig patroon het gevelveld doorbreken. Formaat en raamverdeling weerspiegelen de functionele en ruimtelijke indeling van het interieur, met grote brede raampartijen voor de woonkamers. Van het houten schrijnwerk bleven de inkomdeur en de hoekvensters bewaard, daar waar de oorspronkelijk metalen garagepoorten werden vernieuwd. De huisnaam “De Kruishoek” is in typische losse metalen letters naast de inkomdeur aangebracht. Afgesloten door een hek in stalen buis, bestaat de beplanting van de voortuin uit schijncipressen.

De appartementen beslaan telkens de volledige verdieping, waarbij het centrale trappenhuis zich achteraan in de oksel bevindt. Aan de zijde van de Kruishofstraat, met zicht op de groenzone van het Wilrijkseplein, strekt zich de suite van woonkamer en eetkamer uit. Twee slaapkamers gescheiden door de badkamer nemen de zijde van de Jasmijnstraat in, met een derde slaapkamer en de keuken met terras aan de achterzijde van het gebouw. De lage begane grond biedt ruimte aan de inkomhal, gemeenschappelijke bergplaatsen voor kinderwagens en speelgoed, individuele voorraadkelders en een dubbele garage.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 18#10792.
  • Architectuurarchief Vlaanderen, archief Karel van Riel, dossier Samain-Vanhoydonck.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Appartementsgebouw De Kruishoek [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/214162 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.