erfgoedobject

Résidence Estoril

bouwkundig element
ID
214741
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/214741

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Résidence Estoril
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Historiek en context

Appartementsgebouw in art-decostijl op de hoek van de Doornelei en de Karel Oomsstraat, voor eigen rekening gebouwd door de architect Benoit J. Dupont, naar een ontwerp uit 1934. De definitieve bouwvergunning, die uitzonderlijk meer dan een jaar op zich liet wachten, werd pas in 1935 verleend na een grondruil tussen de bouwheer, de Stad Antwerpen en nog een derde partij, de familie Dumont. Oorzaak was de nieuwe rooilijn van de Karel Oomsstraat, waarvan het straatgedeelte tussen de Doornelei en de Desguinlei tot 40 m diende te worden verbreed. Al voorzien in het bekroonde stedenbouwkundige aanlegplan voor de gronden van de Brialmontvesting door Henri Prost uit 1910, werd van deze verbreding pas in 1935 werk gemaakt, na de ontruiming van de Minerva-fabrieken. Het hoekperceel verworven door Dumont, die intussen reeds zijn bouwaanvraag voor de "Résidence Estoril" had ingediend, bleek daarbij quasi volledig door het nieuwe straattracé te zijn opgeslorpt. Het stadsbestuur zag zich vervolgens verplicht, het aangrenzende en binnen de nieuwe rooilijn gelegen bouwterrein van de toenmalig eigenaar de familie Dumont terug te kopen, ten voordele van de gedupeerde Dupont. Daardoor verviel het eerder geplande bouwproject voor dat perceel, een appartementsgebouw in opdracht van Jules Galliaert eveneens in 1934 ontworpen door Dupont. De bouw van de "Résidence Estoril" ging op 15 juli 1935 van start, om nauwelijks 15 weken later, op 27 oktober, te worden voltooid, en in de loop van november al gedeeltelijk te worden bewoond.

Architect Benoit J. Dupont, wiens carrière omstreeks 1925 van start ging, legde zich in de jaren 1930 in het bijzonder toe op dit type flatgebouw van hogere standing. Op goed vijf jaar tijd realiseerde hij minstens een twaalftal van dergelijke hoogbouwcomplexen in Antwerpen, in een gematigd progressieve architectuur die het midden hield tussen art deco en modernisme. Tot de vroegste en interessantste voorbeelden behoren de “Résidence Generaal Leman”, een tweelingcomplex in de nabije Generaal Lemanstraat, en de "Résidence Estoril", het enige hoekcomplex. Dupont vestigde hier zijn architectenkantoor op het gelijkvloers en zijn privéwoning op de eerste verdieping, met een biljartzaal in het souterrain, verbonden via een afzonderlijke traphal. Deze laatste onderscheidde zich door een expressief interieurontwerp in gestroomlijnde art-decostijl, met gebruik van luxueuze materialen als marmer, tropisch hout, glas in lood en smeedwerk. Blikvangers waren een fonteintje en de trapleuning in chroom en messing. Dupont overleed na drie jaar gevangenschap op 20 mei 1945 te Bützow (Mecklenburg), berucht als strafgevangenis en terechtstellingsplaats onder het Nazi-regime, bevrijd door het Rode Leger op 3 mei 1945.

Architectuur

Opgetrokken met een gewapend betonskelet van het Hennebique-type, telt het gebouw met een gevelbreedte van zeven traveeën, zeven bouwlagen onder een plat dak. De gevelopstand wordt volgens een symmetrisch compositieschema geritmeerd door drie hoger oplopende risalieten, afgerond in de centrale hoekpartij en gemarkeerd door driezijdige erkers in beide uiterste traveeën. Het alterneren van witte natuursteenplaten en rood Belvédère-baksteenmetselwerk in het gevelparement, beklemtoont op expressieve wijze zowel de verticale geleding van het hoekrisaliet als de horizontale geleding van de zijvleugels. Bovendien is het halfsteense metselverband in rollagen uitgevoerd voor het hoekrisaliet en in streklagen voor de zijvleugels. De brede raampartijen, waarvan het oorspronkelijk stalen schrijnwerk helaas is vernieuwd, versterken het gestroomlijnde karakter van het gebouw. Minimaal van opzet beperkt het geveldecor zich tot de gecanneleerde bekroning en de flankerende art-deco-ornamentjes van het hoekrisaliet; de twee vlaggenmasten zijn verdwenen.

Volgens de bouwplannen beslaan de ruime appartementen telkens een volledige verdieping, verbonden door de zijdelings ingeplante traphal met lift (oorspronkelijk van de firma Thiery). Ontsloten door de centrale hal, nemen de suite van salon en eetkamer, een wellicht als kantoor of bibliotheek bedoeld vertrek en twee flankerende slaapkamers de straatzijde in. De keuken en meidenkamer, verbonden door het terras, zijn met de badkamer aan de achterzijde gegroepeerd. Het gelijkvloers bood oorspronkelijk ruimte aan de inkomhal, de conciërgewoning, het tweeledige architectenkantoor en de garage. De keukens van de appartementen waren uitgerust met centraal aangestuurde koelkasten. Vandaag is het gebouw heringedeeld in vier studio's per verdieping, met een doorlopende kantoorruimte op de begane grond.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 18#613, 18#1704.
  • VAN EVERBROECK, J. 1936: Un immeuble d'appartements de l'architecte Dupont, Bâtir 5.38, 521-523.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Résidence Estoril [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/214741 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.