erfgoedobject

Showroom Etablissements Fr. Van Kerckhove

bouwkundig element
ID
215066
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215066

Juridische gevolgen

Beschrijving

Showroom en administratiegebouw van het vroegere garagebedrijf Etablissements Fr. Van Kerckhove, gebouwd naar een ontwerp door de architect Louis Michielsens uit 1953. De Ets. Fr. Van Kerckhove was officieel concessiehouder van het Duitse automerk Volkswagen, en tevens dealer van de merken Porsche, Packard en Studebaker.

Het vrijstaande gebouw in naoorlogs modernisme beslaat het driehoekige bouwblok gevormd door de Kempischdok-Westkaai, de Binnenvaartstraat en de August Michielsstraat. Het vormt één geheel met het vroegere servicestation van Volkswagen ingeplant op het achterliggende bouwblok begrensd door de Rigastraat. Aannemer van het complex was het Antwerpse bouwbedrijf L. Van Rijmenant; de stalen dakspant van het servicestation werd vervaardigd door de ateliers Nobels & Peelman uit Sint-Niklaas. De Ets. F. Van Kerckhove was hier gevestigd vermoedelijk tot de overname van de gebouwen door de nv Beerens in 2000; vandaag huisvest het complex het Porsche Centre Antwerpen. Bij een recente renovatie kregen de gevels van de showroom een volledig nieuwe bekleding in plaatmateriaal, waardoor niet alleen het uitzicht en het karakter maar ook de ordonnantie grondig werden gewijzigd. Het vermoedelijk al eerder verdwenen benzinestation is sindsdien geïncorporeerd in de showroom.

De Ets. Fr. Van Kerckhove behoort tot het latere oeuvre van architect Louis Michielsens, wiens carrière vermoedelijk midden jaren 1930 van start ging, maar die na 1959 niet meer actief lijkt te zijn geweest. In dezelfde periode tekende hij voor de Etablissements Laurencin, de Oldsmobile-garage in de Onze-Lieve-Vrouwstraat/De Wittestraat in Berchem. Zijn veeleer conventionele realisaties waaronder vooral rijwoningen, landhuizen en kleinere flatgebouwen, van gematigd modern tot regionaal of traditionalistisch, hebben een decoratief karakter gemeen.

De showroom van de Ets. Fr. Van Kerckhove is representatief voor de architectuur met een uitgesproken publicitaire functie, die vanaf de jaren 1950 het beeld van de grote invalswegen gaat bepalen. Het gebouw behoort tot de meest markante voorbeelden van autoshowrooms uit de vroege jaren 1950 in Antwerpen, samen met de Etablissements Jules Verbeeck, de vroegere Opel- en Pontiac-garage op de hoek van de IJzerlaan en de Noorderlaan ontworpen door architect Paul Tombeur. In zijn ontwerp behandelde architect Michielsens de twee componenten van het garagebedrijf, de commercieel- administratieve vleugel en het servicestation, als twee afzonderlijke entiteiten, fysiek gescheiden door het tracé van de August Michielsstraat. De showroom onderscheidde zich door een strategische en beeldbepalende inplanting aan het eindpunt van de Italiëlei, op het verkeersdrukke kruispunt met de IJzerlaan en de Londenstraat. Zo markeerde het gebouw met zijn ranke lichttoren de belangrijkste toegangsweg tot het stadscentrum vanuit noordelijke richting. Het servicestation, een rechthoekige baksteenbouw van drie bouwlagen onder een stalen sheddak, kenmerkte zich door een zakelijke industriële architectuur. Dit pand herbergde de garage met onderhoudsateliers, smeer- en wasinrichting, onderdelenmagazijnen en autodepot.

De showroom vormt een quasi driehoekig gebouw van twee bouwlagen onder een plat dak, met een halfronde hoekpartij gericht naar het verkeersplein, en een gebogen gevelfront aan de zijde van de Binnenvaartstraat. De hoekpartij wordt karakteristiek bekroond door een hoog oprijzende lichttoren, die oorspronkelijke het VW-embleem als bekroning droeg. Deze cilinder met doorlopende beglazing (melkglas) wordt gekantonneerd door vier gegroefde pilasters. Opgetrokken met een betonskelet waren de gevels oorspronkelijk bekleed met een parement uit natuursteenplaten, en voorzien van stalen schrijnwerk. De voor het benzinestation opengewerkte hoekpartij werd centraal ondersteund door een zware kolom. Verder onderscheidde de pui zich zoals vandaag door een vrijwel doorlopende beglazing van vitrines. Nauwelijks overstekend wordt de bovenverdieping horizontaal belijnd door bandramen en een kroonlijst. Oorspronkelijk sierde de firmanaam Ets. Fr. Van Kerckhove de fries van de hoekpartij, met de logo’s van de automerken Studebaker, Packard en Porsche op de daklijst.

Volgens de bouwplannen is het interieur opgebouwd rond een centrale vide met omlopende galerij. De showroom met een dambordvloer in marmertegels beslaat de volledige begane grond; het inkomsas en de halfronde trapzaal bevinden zich in de hoekpartij, achter het benzinestation. Met de directiekamer in de hoekpartij en een voordrachtzaal aan de tegenoverliggende zijde, zijn de kantoren en de conciërgewoning rond de vide gegroepeerd op de verdieping.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 18#31947 en 86#175.
  • S.N. 1957: De Volkswagen-garage van de n.v. Ets. Fr. Van Kerckhove te Antwerpen, Bouwen en Wonen 4.4, 127-138.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Showroom Etablissements Fr. Van Kerckhove [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215066 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.