Historiek en context

Villa in cottagestijl, gebouwd in opdracht van Albert Fischer, naar een ontwerp door de architecten Léopold De Coninck en Maurice Potié uit 1924. Het landhuis werd gelijktijdig ontworpen en in 1925 opgetrokken met de aanpalende villa Van den Eynde-Goodman op nummer 31, die qua opzet en omvang aan een gelijkaardig programma beantwoordt. Beide maken deel uit van een homogeen ensemble van zeven cottagevilla's (nummers 31 tot 53) door De Coninck en Potié, dat in de periode 1922 tot 1925 tot stand kwam, en nagenoeg een volledig bouwblok van de Della Faillelaan beslaat, tussen Kastanjelaan en Olmenlaan, achteraan palend aan Park Den Brandt.

De villa Fischer is een representatief voorbeeld van de landhuisbouw door Léopold De Coninck en Maurice Potié, die tijdens de jaren 1920 van dit type cottagevilla hun handelsmerk maakten. Opgericht in 1909, was het succesvolle architectenbureau drie decennia lang actief tot 1937. Potié zette de praktijk vervolgens minstens tot begin jaren 1950 onder eigen naam verder. Zowel tijdens de beginjaren als het interbellum liet het bureau zich in strikt stedelijke context opmerken met een architectuur in Frans geïnspireerde neorégencestijl, ontleend aan de klassieke beaux-artstraditie. Haast even exclusief was de voorkeur voor de pittoreske 'Old English'-stijl, geïnspireerd op de traditionele Engelse architectuur uit de 16de eeuw, in de landhuisontwerpen van het bureau bestemd voor residentiële verkavelingen. Hun eerste reeks cottagevilla's, waaronder de eigen woning van De Coninck, kwam al vóór de Eerste Wereldoorlog tot stand in de wijk van de Lourdesgrot in Edegem. Met in totaal een veertigtal woningen, drukten De Coninck en Potié tijdens de jaren 1920 hun stempel op de vroege ontwikkeling van de Nieuw-Parkwijk "Den Brandt". Na hun eerste cottage in de Hagedoornlaan in 1920, bouwde het bureau het jaar daarop negen woningen van hetzelfde standaardtype voor de bouwmaatschappij "Voorspoed" in de Acacialaan. De meest voorname cottagevilla's kwamen vervolgens tot stand in de Della Faillelaan, waar een opmerkelijke reeks van een tiental van dergelijke landhuizen het straatbeeld bepaalt.

Typische kenmerken van de cottagearchitectuur door De Coninck en Potié zijn de materiaalpolychromie van bak- en natuursteen in combinatie met houtbouw, het door elkaar toepassen van stijl- en regelwerk, ruwe beraping, decoratieve metselverbanden en leien schaliën, het plastische karakter van de informele, ogenschijnlijk organisch gegroeide volumes met complexe dakconstructies, aangevuld door levendige details als luifels, bow-windows, erkers, dakkapellen en schoorstenen. Daarbij zijn meerdere types plattegronden te onderscheiden, van de bescheiden burgercottage tot de standingvolle villa voor de gegoede klasse, met als constante de dominante inplanting van de ruim bemeten traphal in de kern van de woning. De villa’s Fischer en Van den Eynde behoren tot laatstgenoemde categorie.

Architectuur

Vrijstaand ingeplant in de diepte van het perceel, op een rechthoekige plattegrond van vier bij vier traveeën, omvat de villa twee bouwlagen onder een complex, overkragend schilddak met dakkapellen. Dit hoofdvolume wordt ten zuiden geflankeerd door de lagere aanbouw van de garage onder een lessenaarsdak. De constructie bestaat uit rood baksteenmetselwerk (papesteen) in kruisverband, met contrasterend gebruik van paarse baksteen (klampsteen) voor de plint, witte natuursteen voor de deuromlijsting, hoekblokken, kraagstenen, kozijnen en dorpels, en rode leipannen als dakbedekking. Eikenhouten vakwerkbouw in combinatie met beraping of baksteenvullingen in keperverband is toegepast in de bovenbouw. Asymmetrisch van opzet, beantwoorden opbouw en volumetrie van de villa aan het pittoreske streven van dit type landhuisbouw. Naast de dominante dakconstructie en de hoog oprijzende schoorstenen, wordt het karakter vooral bepaald door de tweeledig overkragende, rechter zijrisalieten van zowel de voorgevel als de noordelijke zijgevel, met een puntgevel als bekroning. Deze laatste hebben een blinde geveltop in stijl- en regelwerk overkragend op korbelen, voorzien van plankenvulling en windborden. Een polygonale, uit meerledige kruiskozijnen opgebouwde erker, waarop de overkragende bovenverdieping rust, markeert dan weer de linker hoekpartij. Typische details zijn het korfboogportaal met waterlijst in de middenas, beschermd door een luifel met zadeldak en windborden, en het driezijdige erkertje met getorste balusters erboven. Verder bestaat de ordonnantie hoofdzakelijk uit brede, meerledige kozijnen, voorzien van het oorspronkelijke schrijnwerk met kleine roeden of loodglas. Eveneens bewaard bleven de houten inkomdeur en garagepoort; voor zover behouden is het smeedijzeren voortuinhek overgroeid door de haag.

De plattegrond is volgens de bouwplannen georganiseerd rond de ruime traphal met haard en polygonale erker, ingeplant in de noordwestelijke hoek van de villa, waarbij de vestibule met vestiaire aansluit. Ten zuiden van de traphal bevinden zich de keuken en de office met dienstingang en -trap. Het fumoir of salon met haard in de typische vorm van een 'inglenook', en de eetkamer met driezijdige erker, beslaan de volledige oostflank van de begane grond, via het overdekte terras palend aan de tuin, en geflankeerd door de garage. De eerste verdieping omvat gegroepeerd rondom de traphal de badkamer, een boudoir en drie slaapkamers, waarvan de grootste zoals het onderliggende salon over een terras beschikt zijde tuin. Het dakniveau, slechts bereikbaar via de diensttrap herbergt drie mansardekamers. Bij een latere verbouwing aan de tuinzijde, verdwenen beide terrassen en de erker van de eetkamer, voor een ruimere aanbouw onder plat dak.