Historiek en context

Villa in cottagestijl op de hoek van Della Faillelaan en Vijverlaan, gebouwd naar een ontwerp door de architecten Léopold De Coninck en Maurice Potié uit 1921. Opdrachtgever was Gustaaf Petrus Maria Goemans-Rigole (°Antwerpen, 1879), kleermaker van beroep. In 1928 liet de echtgenote of weduwe Goemans-Rigole door De Coninck en Potié nog een tweede cottagevilla optrekken, op de hoek van Vijverlaan en Sorbenlaan.

De eerste villa Goemans-Rigole is een representatief voorbeeld van de landhuisbouw door Léopold De Coninck en Maurice Potié, die in de loop van de jaren 1920 van dit type cottagevilla hun handelsmerk maakten. Opgericht in 1909, was het succesvolle architectenbureau drie decennia lang actief tot 1937. Potié zette de praktijk vervolgens minstens tot begin jaren 1950 onder eigen naam verder. Zowel tijdens de beginjaren als het interbellum liet het bureau zich in strikt stedelijke context opmerken met een architectuur in Frans geïnspireerde neorégencestijl, ontleend aan de klassieke beaux-artstraditie. Haast even exclusief was de voorkeur voor de pittoreske 'Old English'-stijl, geïnspireerd op de traditionele Engelse architectuur uit de 16de eeuw, in de landhuisontwerpen van het bureau bestemd voor residentiële verkavelingen. Hun eerste reeks cottagevilla's, waaronder de eigen woning van De Coninck, kwam al vóór de Eerste Wereldoorlog tot stand in de wijk van de Lourdesgrot in Edegem. Met in totaal een veertigtal woningen, drukten De Coninck en Potié tijdens de jaren 1920 hun stempel op de vroege ontwikkeling van de Nieuw-Parkwijk "Den Brandt". Na hun eerste cottage in de Hagedoornlaan in 1920, bouwde het bureau het jaar daarop negen woningen van hetzelfde standaardtype voor de bouwmaatschappij "Voorspoed" in de Acacialaan. De meest voorname cottagevilla's kwamen vervolgens tot stand in de Della Faillelaan, waar een opmerkelijke reeks van een tiental van dergelijke landhuizen het straatbeeld bepaalt.

Typische kenmerken van de cottagearchitectuur door De Coninck en Potié zijn de materiaalpolychromie van bak- en natuursteen in combinatie met houtbouw, het door elkaar toepassen van stijl- en regelwerk, ruwe beraping, decoratieve metselverbanden en leien schaliën, het plastische karakter van de informele, ogenschijnlijk organisch gegroeide volumes met complexe dakconstructies, aangevuld met levendige details als luifels, bow-windows, erkers, dakkapellen en schoorstenen. Daarbij zijn meerdere types plattegronden te onderscheiden, van de bescheiden burgercottage tot de standingvolle villa voor de gegoede klasse, met als constante de dominante inplanting van de ruim bemeten traphal in de kern van de woning. De villa Goemans-Rigole behoort tot het type van gemiddelde oppervlakte en standing, maar ontleent extra allure aan de prominente hoekinplanting langs één van de toegangsdreven tot Park Den Brandt. Het ontwerp is vergelijkbaar met de meer bescheiden villa Van Schaeren uit 1922, op de hoek van Acacialaan en Berkenlaan.

Architectuur

Vrijstaand ingeplant in de diepte van het perceel, op een langgerekte, quasi rechthoekige plattegrond van twee bij vier traveeën, omvat de villa twee bouwlagen onder een complex, overkragend schilddak met dakkapellen. De constructie bestaat uit rood baksteenmetselwerk (Boomse papesteen) in kruisverband, met contrasterend gebruik van paarse baksteen (klampsteen) voor de plint, witte natuursteen voor de deuromlijsting en gevelsteen, kozijnen, dorpels, hoek- en negblokken, ruwe beraping (Terranova) voor de bovenbouw van de risalieten, en rode 'Kortrijkse' pannen als dakbedekking. Eikenhouten vakwerkbouw in combinatie met bepleistering, baksteenvulling in keperverband of beplanking is toegepast voor de erkerpartij en de geveltoppen. De getande, asymmetrische opbouw van de villa, met individuele behandeling van de gevels, beantwoordt aan het pittoreske streven van dit type landhuisbouw, maar weerspiegelt evenzeer de functionele indeling van het interieur. Naast de dominante dakconstructie en de hoog oprijzende schoorsteen, bepalen de sterk geprononceerde zijrisalieten van beide langgevels, en het hoekrisaliet van de kopgevel het karakter. Het hoekrisaliet wordt gemarkeerd door een overhoekse, polygonale, oplopende erker met getorste balusters en een puntgevel met blinde, overkragende geveltop, beide uitgevoerd in stijl en regelwerk. In het risaliet met puntgevel van de westgevel, tekent zich de 'inglenook' met schoorsteen van de eetkamer af. Het portaal met een boogluifel op gedrongen balusters, wordt in de oostgevel geflankeerd door het afgewolfde risaliet van de keuken, waarvan de overkragende top op een driezijdig erkertje steunt. Aan de noodzijde beschermt de aflopende bedaking het overdekte terras. Typische details zijn de conische steunbeer op de hoek, en de gevelsteen met een guirlandemedaillon. Verder bestaat de ordonnantie uit overwegend brede, meerledige kozijnen, voorzien van het oorspronkelijke schrijnwerk met kleine roeden of loodglas. Eveneens bewaard is de houten inkomdeur; voor zover behouden, is het smeedijzeren voortuinhek overgroeid door de haag.

De plattegrond is georganiseerd rond de centraal ingeplante, ruime traphal met geïncorporeerde vestibule en vestiaire, die de volledige breedte van de begane grond inneemt. Volgens de bouwplannen neemt het salon de zuidzijde van de traphal in, met de erker georiënteerd op de Della Faillelaan. De eetkamer met haard in de typische vorm van een 'inglenook' en een overdekt terras bevindt zich ten noorden van de traphal, georiënteerd op het westen zijde Vijverlaan, en geflankeerd door de keuken met dienstingang en bergplaats. Drie slaapkamers en de badkamer zijn op de bovenverdieping rondom de traphal gegroepeerd. Slechts bereikbaar via de zoldertrap, herbergt het dakniveau een ruime mansardekamer en de zolder.