Historiek en context

Villa in cottagestijl gebouwd in opdracht van de heer A. Ivens, naar een ontwerp door de architecten Alfred Portielje en Jan De Braey uit 1928. Het gebouw is ingeplant op de hoek van de Kastanjelaan en de Sorbenlaan.

De villa Ivens behoort tot de vroege realisaties van Alfred Portielje en Jan De Braey, die een gezamenlijke praktijk voerden vermoedelijk van 1926 tot 1934. Portielje was toen al een twintigtal jaar actief als zelfstandig architect, terwijl De Braey tot dan zijn vader Michel De Braey had geassisteerd. De associés legden zich vooral toe op de bouw van appartementsgebouwen van hoge standing, een nieuwe typologie in de jaren 1920, maar ontwierpen voor de betere kringen ook villa's in cottagestijl en burgerhuizen zowel in neotraditionele en beaux-artsstijl als in een gematigde art deco. De carrières van beide architecten, die vanaf 1935 hun eigen weg gingen, kwamen tot een eind in de latere jaren 1950. Het vroegst bekende ontwerp in cottagestijl door Portielje, tevens een van zijn allereerste realisaties, is het verdwenen hotel Portielje-Cuperus uit 1907 aan de Van Putlei, waar hij in 1923 ook het hotel Crighton tot stand bracht. Behalve de villa Ivens, bouwden Portielje en De Braey in de Nieuw-Parkwijk “Den Brandt” nog drie andere cottagevilla's: de naar opzet en omvang sterk verwante villa Stappers uit 1926 en villa Parser uit 1929 aan de Sorbenlaan, en de verdwenen villa Meeus uit 1926 op de hoek van Seringenlaan en Acacialaan.

Architectuur

Vrijstaand ingeplant in de breedte van het perceel, op een langgerekte plattegrond van twaalf bij drie traveeën, omvat het gebouw twee bouwlagen onder een complex, afgewolfd schilddak met dakkapellen. De onderbouw is opgetrokken uit baksteenmetselwerk in kruisverband, paarse klampsteen voor de plint en rode papesteen hogerop, verwerkt met witte natuursteen voor de kozijnen, de imposten en sleutel van het portaal. Een witte gevelbepleistering onderscheidt de bovenbouw, waarvan de geveltoppen tot voor kort in houten stijl- en regelwerk waren uitgevoerd; rode pannen vormen de dakbedekking. Naast de gebruikelijke materiaalpolychromie, en pittoreske details als het verwijderde stijl- en regelwerk van de overkragende geveltoppen met windborden, de hoog oprijzende schoorstenen, de 'inglenook', erkers en balkons, berust het cottagekarakter op de informele volumetrie en asymmetrische ordonnantie van het gebouw, dat wordt gedomineerd door de imposante dakstructuur. De compositie van de voorgevel legt de klemtoon op het brede middenrisaliet, gemarkeerd door het rondbogige inkomportaal met steunberen, en de bekronende puntgevel. Meer open en symmetrisch van opzet, flankeren zijrisalieten met puntgevel de tuingevel, waarvan het overdekt terras met houten balkon de middenpartij uitmaakt. In de oostgevel zijde Sorbenlaan tekent zich de 'inglenook' met schoorsteen af, tot voor kort met een bovenbouw in stijl- en regelwerk. Het schrijnwerk van de inkomdeur, de vensters met kleine roeden en dakkapellen lijkt oorspronkelijk, inclusief het glas-in-loodraampje van de traphal; het smeedijzeren voortuinhek is verdwenen.

De organisatie van de plattegrond houdt rekening met de noordelijke oriëntatie van de straatzijde die de circulatie- en dienstzone groepeert, en de zuidelijke oriëntatie van de tuinzijde waar zich de woon- en ontvangstvertrekken bevinden. Volgens de bouwplannen situeren de ruime traphal, de vestibule, de vestiaire, en de diensttrap zich naast elkaar in de noordelijke helft van de begane grond. De zuidelijke helft bestaat uit de ‘living room’ met haard in de typische vorm van een 'inglenook', de eetkamer en de ontbijtkamer, waarbij het overdekte terras aansluit. De office verbindt eet- en ontbijtkamer met de keuken, die voorafgegaan door de dienstingang en geflankeerd door de dubbele garage, over de volledige diepte de westvleugel beslaat. Op de bovenverdieping bevinden zich vier slaapkamers met een oostelijke of zuidelijke oriëntatie, aan de tuinzijde palend aan het terras, de badkamer en twee kleine kamertjes. Een kleine tweekamerwoning met directe toegang tot de garage, vermoedelijk bestemd voor de chauffeur, is boven de keuken ingeplant; het dakniveau slechts bereikbaar via de diensttrap herbergt zeven mansardekamers en een badkamertje.