erfgoedobject

Café des Arts

bouwkundig element
ID
215269
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215269

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Café des Arts
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Appartementsgebouw met café opgetrokken in opdracht van de Brouwerijen Artois, naar een ontwerp door de architect Frank Blockx uit 1945. Het nieuwbouwcomplex vervangt het oude "Café des Arts", een afgeschuind neoclassicistische hoekgebouw uit de jaren 1860-1870, dat in 1944 door een bominslag was vernield. Zowel het oude als het nieuwe gebouw werden voorheen bekroond door een opvallende lichtreclame, vanwege de strategische ligging aan het belangrijke kruispunt van de Frankrijklei met de De Keyserlei en de Teniersplaats. In 1928 had Blockx samen met Joseph de Lange, Eduard Bilmeyer en Henry Claes op de tegenoverliggende hoek van de Teniersplaats ook al het Hotel Carlton ontworpen, een monumentaal art-decopand dat in 1950 werd geïntegreerd in het kantoorgebouw van de verzekeringsmaatschappij La Royale Belge. Het "Café des Arts" is zijn belangrijkste realisatie voor de Brouwerijen Artois, die tussen 1940 en 1956 meermaals beroep deed op de architect voor bouwprojecten in Antwerpen. Blockx die omstreeks 1905 debuteerde met onder meer het statige neorenaissancehotel van zijn vader, de componist Jan Blockx, was actief tot op hoge leeftijd. Klassiek van opbouw en detaillering vertolken zijn naoorlogse ontwerpen, waarvan het “Café des Arts” een representatief voorbeeld is, de dominante conservatieve strekking binnen de toenmalige architectuur.

Monumentaal van allure telt het appartementsgebouw twaalf traveeën en zeven bouwlagen onder een plat dak. De lijstgevel met een parement uit arduin voor de beneden- en natuursteen voor de bovenbouw, beantwoordt aan een drieledige opbouw. Symmetrisch van opzet en samengesteld uit een dubbelhoge pui, vier omlijste hoofdverdiepingen en een attiek, wordt de opstand beëindigd door het klassieke hoofdgestel. Opvallend is de hoekoplossing door middel van een terugwijkende driezijdige erkerpartij met bekronend balkon, beschermd door de kwartronde kroonlijst. Verder bepalen registers van verdiepte rechthoekige vensters de strakke regelmaat van de compositie. Het hoekbalkon is versierd met een jachthoorn, het embleem van de bouwheer Brouwerijen Artois; het reliëf boven het inkomportaal van de appartementen verbeeldt een trofee met schilderspalet, hamer en bijtel, verwijzend naar de naam van het gebouw. Tegen de pui is een overdekt terras van latere datum aangebouwd, ter vervanging van de oorspronkelijke caféluifel; het schrijnwerk is vernieuwd. Het café dat de eerste twee bouwlagen omvat, bestaat uit de gelagzaal met office op de begane grond, en de feestzaal, de keuken en het kantoor op de verdieping. Ruim van opzet beslaan de vijf appartementen telkens een volledige verdieping, ontsloten door de inkom- en traphal met personen- en goederenlift. De plattegrond bestaat uit een hal met vestiaire, een suite van woon- en eetkamer, een keuken met office, twee slaapkamers met badkamer, en een meidenkamer.

Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 18#19693, 1928#29698 (Hotel Carlton); foto's FOTO-OF#5541 en PB#4584.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Café des Arts [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215269 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.