erfgoedobject

Eclectische een- of meergezinswoningen

bouwkundig element
ID
215374
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215374

Juridische gevolgen

Beschrijving

Twee burgerhuizen of meergezinswoningen in eclectische stijl, volgens de vandaag verdwenen bouwdossiers opgetrokken naar een ontwerp door de aannemer Frans Geerts uit 1913. Beide kadastraal geregistreerd in 1914, was de bouwheer van nummer 17 de slager Jules De Raeve, en van nummer 19 de herbergier Corneel Embrechts-Huybrechts. Door het ontbreken van de bouwplannen kan niet worden vastgesteld, of het klassieke burgerhuizen dan wel meergezinswoningen betreft, het type dat in dit gedeelte van de Nieuw-Parkwijk "Den Brandt" het overwicht van de bebouwing uitmaakt.

Frans Geerts bouwde vóór de Eerste Wereldoorlog minstens een tiental van dergelijke rijhuizen in de Eglantierlaan en vermoedelijk een vijftal in de Varenlaan, zowel voor eigen rekening als voor individuele opdrachtgevers. Begin jaren 1920 volgden er nog enkele. Gevestigd op het Kiel, lijkt de aannemer in Antwerpen actief te zijn geweest van kort vóór 1910, tot begin jaren 1920, periode waarin hij verhuist naar Mortsel-Oude God. Waar de plattegrond van de woningen aan een standaardtype beantwoordt, kenmerken de gevelontwerpen zich door een uitgesproken voorkeur voor de klassieke neostijlen. Typisch voor sommige panden is de integratie van tegelpanelen in art-nouveaustijl. Het linker pand (nummer 17) toont een sterke verwantschap met Eglantierlaan 67, en het rechter pand (nummer 19) met Eglantierlaan 93, die van een jaar eerder dateren.

Met een gevelbreedte van elk drie traveeën, tellen de rijhuizen drie bouwlagen onder een zadeldak. De lijstgevels hebben een parement uit witte Silezische brikken in kruisverband, contrastrijk verwerkt met zowel arduin als natuursteen voor structurele onderdelen als de plint, pui- en waterlijsten, speklagen, balkons, dorpels, sluitstenen en ornamenten. Nadrukkelijk horizontaal geleed en afgewerkt met een klassiek hoofdgestel, zijn de opstanden opgebouwd uit regelmatige registers van rondbogige of rechthoekige muuropeningen, de laatste met een latei op kraagstenen. De symmetrische compositie van het linker pand (nummer 17) legt de klemtoon op de middenas, die wordt gemarkeerd door balkons met doorgetrokken balustraden. Bewerkte consoles en Ionische kapitelen verrijken de ritmerende pilasters van de bovenbouw, waarvan de vensters tot drielichten gegroepeerd zijn. De boogvelden van de zijvensters en de fries onder de kroonlijst, zijn versierd met vandaag sterk verweerde tegelpanelen in art-nouveaustijl. Asymmetrisch van opzet legt de compositie van het rechter pand (nummer 19) de klemtoon op het brede zijrisaliet, gemarkeerd door een rondboogtweelicht met colonnette op de begane grond, en een driezijdige houten erker met bekronende balustrade op de bel-etage. De art-nouveau-tegelpanelen onder de kroonlijst stellen hier opvliegende zwanen voor, in japoniserende stijl. Van het houten schrijnwerk bleven de twee inkomdeuren en de benedenvensters met typische roeden behouden, en enkel in het rechter pand ook de bovenvensters.

De plattegrond beantwoordt aan het klassieke type rijhuis, samengesteld uit een voorbouw met zijdelings ingeplante inkom- en traphal, en een smalle achterbouw in entresol.

  • Kadasterarchief Antwerpen, mutatieschetsen Antwerpen, Afdeling 42 (Wilrijk), 1914/27, artikels 1473 en 1477.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Eclectische een- of meergezinswoningen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215374 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.