Historiek en context

Villa in cottagestijl gebouwd in opdracht van de heer De Smet, naar een ontwerp door de architecten Fernand de Montigny en Louis Somers uit 1927. Het gebouw werd in 1982 in eerste fase en in 1994 in tweede fase aan de zuid- en tuinzijde over de volledige breedte en bouwhoogte uitgebreid tot quasi een verdubbeling van de bebouwde oppervlakte, met een nieuwe zuid- en tuingevel in vereenvoudigde cottagestijl, doortrekken van de bedaking, en een grondige wijziging van het interieur.

De villa De Smet is representatief voor het rijpe oeuvre van Fernand de Montigny en Louis Somers, die zich tijdens het interbellum vooral toelegden op residentiële architectuur voor de betere kringen. Associés van omstreeks 1910 tot 1940, tekenden zij in 1920 voor het stadion voor de Olympische Spelen op het Kiel. De statige beaux-artsstijl die de architecten zich al vóór de Eerste Wereldoorlog toe-eigenden, werd tijdens de jaren 1920 doorgetrokken in het merendeel van de burger-, herenhuizen of villa’s die zij ontwierpen. Vanaf hun ontstaan legde het bureau zich in residentiële verkavelingen echter evenzeer toe op de cottagevilla, waarvan Kasteel Schijndaal uit 1913 te Schoten als meest imposante voorbeeld geldt. Na de Eerste Wereldoorlog waren de Montigny en Somers ook actief in de wederopbouw van Oostkerke (Diksmuide), met neotraditionele ontwerpen. Het imposante "Acaciahof" uit 1912 aan de Acacialaan, tevens de belangrijkste realisatie van het bureau in de Nieuw-Parkwijk "Den Brandt", geldt als een van hun vroegste scheppingen. Uit 1927 dateren zowel de villa De Smet in cottagestijl, als de villa Stuyck in neorococostijl aan de Della Faillelaan. Kort daarna brachten de Montigny en Somers het standingvolle appartementsgebouw “Résidence La Pépinière” aan de Koningin Elisabethlei 4 tot stand, ontworpen in 1929. Tot de laatste realisaties van het bureau behoort de Sint-Theresiakerk met karmelietenklooster aan de Grotesteenweg te Berchem uit 1938-1939.

Architectuur

Vrijstaand ingeplant in de diepte van het ruime perceel, op een quasi rechthoekige plattegrond van oorspronkelijk twee bij vier traveeën, omvat het gebouw twee bouwlagen onder een complex schilddak. Het gebouw is opgetrokken uit rood baksteenmetselwerk, vandaag ontsierd door een witte beschildering, met gebruik van pannen voor de dakbedekking. Het karakter wordt vooral bepaald door de brede middenrisalieten van de voor- en zijgevels, met een bovenbouw en overkragende puntgevel in houten stijl- en regelwerk, gemarkeerd door oplopende bow-windows of het portaal met houten luifel. Tot het oorspronkelijke bouwprogramma behoorde een vrijstaande garage rechts achteraan op het perceel; het huidige tuinhek is vermoedelijk van recente datum.

Volgens de oorspronkelijke bouwplannen beslaat de suite van eetkamer, 'hall' en salon met haardhoek en terras over de volledige diepte de zuidelijke helft van de begane grond, in de noordelijke helft geflankeerd door de keuken met office en de centraal ingeplante inkom- en traphal. De plattegronden van boven- en dakverdieping ontbreken in het bouwdossier; vermoedelijk flankeerden op de eerste verdieping drie slaapkamers en de badkamer de traphal die doorliep over de volledige breedte van de woning.