Teksten van Vakwerkhoeve met losse bestanddelen

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/21546

Vakwerkhoeve met losse bestanddelen: woonhuis en waterput ()

De vakwerkhoeve met losse bestanddelen is gelegen aan de Kruisstraat en wordt gekenmerkt door een woonhuis met waterput. De traditionele indeling van het woonhuis bleef bewaard.

Historiek

De hoeve met losstaande bestanddelen werd reeds afgebeeld in de Atlas van de Buurtwegen (circa 1840-1844) als bestaande uit drie volumes. Ten laatste in 1910 werd het oostelijk volume opgevuld tot/vervangen door een rechthoekig volume, dat kan geassocieerd worden met het huidige woonhuis. Ten westen van het rechthoekige erf werd tegelijkertijd een L-vormig volume ingetekend, dat kan geassocieerd worden met de voormalige dwarsschuur en een haaks stalletje. Naar verluidt werd deze schuur in 1909 van het dorp naar hier overgebracht. Verder kreeg het bestaande noordelijke volume ten laatste in 1910 een kleine aanbouw (bakoven?) tegen de linkerzijgevel en verscheen links ervan een tweede noordelijke aanhorigheid. Vervolgens werden beide noordelijke volumes niet meer ingetekend op de mutatieschets van 1940, waarop een nieuw (?) volume geregistreerd werd ten noorden van het erf alsook rechts tegen de dwarsschuur. Sindsdien ondergingen de hoevecomponenten volgens de kadastrale mutatieschetsen geen volumetrische wijzigingen meer. De huidige situatie op het terrein vertoont echter wat betreft de noordelijke volumes meer gelijkenis met diegene die geregistreerd werden door de mutatieschets van 1910. De dwarsschuur is tegenwoordig volledig verdwenen ten gevolge van een brand enkele jaren voor het moment van bescherming.

Beschrijving

De hoeve met losstaande bestanddelen bestaat uit een woonhuis ten oosten en enkele bakstenen (versteende?) aanhorigheden ten noorden en ten zuiden van het rechthoekige erf. De oorspronkelijk ten westen van het erf gelegen dwarsschuur brandde volledig af. Enkel het haaks op de dwarsschuur gelegen zuidelijke stalletje bleef bewaard langs de straatzijde. De hoeve is iets achteruit gelegen ten opzichte van de Kruisstraat en werd op het moment van bescherming gerestaureerd.

Het vrij hoge, dwars ten opzichte van de Kruisstraat gelegen, woonhuis telt zes traveeën onder een zadeldak met Vlaamse pannen. Het gebouw is opgetrokken in stijl- en regelwerk met oorspronkelijk witgekalkte lemen vullingen op een gepikte bakstenen stoel. De lemen vullingen werden op het moment van bescherming gerestaureerd volgens de traditionele methode. De voorgevel telt negen gepikte stijlen en een hoekstijlschoor in de eerste en laatste travee. De al dan niet oorspronkelijke muuropeningen, ingevuld met aluminium schrijnwerk, passen binnen de vakwerkstructuur en bestaan uit drie vensters, een zolderluik en een deur. In de eerste travee met opgehoogde bakstenen stoel, bevindt zich een onderkelderde opkamer. Beide zijgevels hadden tot voor kort een golfplaten beschieting, dewelke langs de rechterzijgevel (straatzijde) tijdens de restauratiewerken vervangen werd door houtwerk. De achtergevel bevat vier kleine beluikte vensters, een deur en een opkamervenster. Het oorspronkelijke schrijnwerk is behouden. Tegen de linkerzijgevel staat een recent bakstenen aanbouwsel zonder erfgoedwaarde onder een golfplaten lessenaarsdak.

Ten westen van het woonhuis is een waterput met betonnen bovenbouw gelegen.

Interieur

Het woonhuis werd op het moment van bescherming gerestaureerd met traditionele materialen (leem) en met respect voor de authentieke indeling, bestaande uit enkele grote vertrekken langs de zuidwestzijde en een reeks kleinere vertrekken langs de noordoostzijde. Belangrijke elementen zijn de centrale haard alsook de onderkelderde opkamer. Een steile trap leidt naar de zolderverdieping. Tijdens de restauratie werden de balken ontdaan van hun bekleding, waardoor de telmerken zichtbaar werden. De oorspronkelijke dakstructuur is gaaf bewaard met vernieuwde kepers.

Omgeving

De hoeve wordt omgeven door een weiland van bijna 1,5 hectare groot, dat langs drie zijden begrensd wordt door streekeigen hagen (waaronder een meidoornhaag (Crataegus) langs de Kruisstraat). Op het linkerdeel van het weiland staan enkele hoogstamfruitbomen (noten en peren), terwijl het rechtergedeelte ingericht is in functie van de paardensport. De ruimere omgeving van de hoeve, die gelegen is in agrarisch gebied, heeft haar landelijk karakter bewaard.

  • SCHLUSMANS F. 1981: Bouwen door de eeuwen heen. Inventaris van het cultuurbezit in België. Architectuur. Deel 6n I (A-Ha). Provincie Limburg. Arrondissement Hasselt, Gent, 85-86.

Bron: Beschermingsdossier DL002548, Vakwerkhoeves Diepenbeek (digitaal dossier)
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vakwerkhoeve met losse bestanddelen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/159426 (geraadpleegd op ).


Hoeve losstaande bestanddelen ()

Hoeve met losstaande bestanddelen, uit de 19de eeuw. Gebouwen in wit overkalkt stijl- en regelwerk met lemen vullingen op bakstenen stoel, gegroepeerd rondom het rechthoekig erf, en wat achteruit gelegen ten opzichte van de straat. Zadeldaken met Vlaamse pannen.

Vrij hoog woonhuis (nok loodrecht op de straat) van zes travee. Negen zichtbare stijlen en een hoekstijlschoor in de eerste travee. Onderkelderde opkamer in de eerste twee travee. Drie vensters, een zolderluik en een deur. Golfplaten beschieting der beide zijgevels. Recent bakstenen aanbouwsel onder lessenaarsdak tegen linkerzijgevel. Ertegenover, ruime dwarsschuur van vier (?) traveeën, overkalkt stijl- en regelwerk met lemen en bakstenen vullingen onder pannen zadeldak; datering 1889 op latei der schuurpoort. Recentere aanbouwsels tegen de verschillende gevels. Naar verluidt werd in 1909 deze schuur van het dorp naar hier overgebracht.


Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van GYSELINCK J., LINTERS A., WISSELS R., BUYLE M. & DE GRAEVE M.-C. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6n1 (A-Ha), Brussel - Gent.
Auteurs:  Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vakwerkhoeve met losse bestanddelen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/21546 (geraadpleegd op ).