Van de vakwerkhoeve met losse bestanddelen aan de Lutselusstraat bleef het woonhuis en de L-vormige varkensstal van circa 1909 bewaard. Het woonhuis behield grotendeels haar traditionele indeling.
De hoeve met losstaande bestanddelen werd reeds in de Atlas van de Buurtwegen (circa 1840-1844) afgebeeld als bestaande uit twee parallelle volumes, gelegen in het gehucht Lutselus langs de huidige Lutselusstraat. Dit gehucht, evenals de betrokken straat werden al weergegeven op de Ferrariskaart, maar van de hoeve zelf is nog geen spoor zichtbaar. Ten laatste in 1849 verscheen een derde volume ten noorden en werd de site aangeduid als 'In den grooten Weyer'. Op de kadastrale mutatieschets van 1852 werden het oostelijk en het noordelijk volume niet meer ingetekend, en kreeg het westelijk volume een haakse aanbouw links tegen de voorgevel. Ten laatste in 1909 werden het westelijk volume en de haakse aanbouw verlengd tot het huidige woonhuis met haakse L-vormige varkensstal ten zuiden. De mutatieschets van 1922 documenteerde een rechthoekig volume met haaks volume ten noorden, te associëren met de voormalige dwarsschuur en paardenstal. Het woonhuis werd ten laatste in 1931 opgesplitst in twee percelen, de dwarsschuur kreeg een aanbouwsel tegen de linkerzijgevel. Ten laatste in 1947 werden het westelijk volume (woonhuis) en de noordelijke volumes (dwarsschuur en paardenstal) met elkaar verbonden onder één perceelnummer. De kadastrale mutatieschets van 1960 registreerde tenslotte de huidige constellatie, bestaande uit het woonhuis ten westen met haakse varkensstal ten zuiden, een verbindingsmuuurtje ten noorden en een bergruimte ten noorden op de plaats van de oorspronkelijke paardenstal. In de loop van de tijd werd het hoeveperceel opgesplitst, zodat tegenwoordig op de plaats van de oorspronkelijke dwarsschuur een nieuwe verkaveling (nieuwbouwwoning) gelegen is.
De hoeve met losse bestanddelen onder vernieuwde zadeldaken is wat achteruit gelegen ten opzichte van de Lutselusstraat. De gebouwen, bestaande uit een langgestrekt woonhuis ten westen, een haaks op het woonhuis gelegen L-vormige varkensstal ten zuiden, en een bergruimte en noorden op de plaats van de oorspronkelijke paardenstal, zijn gegroepeerd rondom een rechthoekig erf.
Het woonhuis telt zes traveeën onder een mank zadeldak met mechanische pannen. Het gebouw is opgetrokken in stijl- en regelwerk (tien gepikte stijlen en twee tussenstijlschoren) met witgekalkte lemen vullingen op een gepikte plint met lage bakstenen stoel voor wat de voorgevel betreft. De muuropeningen bestaan uit drie beluikte vensters, drie deuren en twee zolderluikjes. Het oorspronkelijke schrijnwerk lijkt behouden. De achtergevel telt voor zover waarneembaar tien gepikte stijlen en werd nieuw opgemetst. De muuropeningen bestaan voor zover waarneembaar uit één centrale deur, vijf beluikte vensters en een klein venstertje. De rechter- en linkerzijgevel werden eveneens opgemetst. Beide zijgevels bevatten een klein venstertje in de topgevel.
De L-vormige varkensstal is een bakstenen, grotendeels witgepleisterd, volume onder een vernieuwd zadeldak (mechanische pannen). De stal telt drie traveeën en bevat nog de oorspronkelijke deurtjes (drie) onder een houten latei. Het haakse volume van de L-vorm biedt plaats aan een latrine. Het L-vormige volume werd recent verbonden met het woonhuis.
Volgens de eigenaar op het moment van bescherming, wiens overgrootouders de hoeve kochten in 1888, zou het langgestrekte woonhuis eertijds een tweewoonst gehuisvest hebben. De indeling zou nagenoeg onveranderd gebleven zijn en bestaat vandaag uit een berging langs de linkerkant (voormalige stal?) en een langgestrekt woongedeelte langs de rechterkant. Het woongedeelte bestaat uit twee grote vertrekken met centrale haard (keuken en woonkamer) langs de zuidoostzijde en een aantal kleinere vertrekken langs de noordwestzijde onder het mank gedeelte van het zadeldak. In de woonkamer werd een binnenmuur opengebroken en bevindt zich nog een tweede haard. De linkse buitendeur werd toegemaakt gezien er een badkamer achter geïnstalleerd werd. In de keuken leidt een steile trap naar de zolderverdieping, waar de slaapkamers zich bevinden. De interne muren bestaan nog steeds uit leem werk.
De hoeve is gelegen in woongebied met landelijk karakter op een site die eertijds aangeduid werd als 'In den grooten Weyer' en bevindt zich op de hoek van de oude veldweg (links) en de Lutselusstraat. De hoeve wordt vanaf de Lutselusstraat aan het zicht onttrokken door twee grote kastanjes. Verder bevindt zich op het rechthoekige (voor)erf, waarrond de hoevecomponenten gelegen zijn, een nieuw opgetrokken waterput. Achter de hoeve zijn in de achtertuin onder meer een berk en een naaldboom gelegen.
Bron: Beschermingsdossier DL002548, Vakwerkhoeves Diepenbeek (digitaal dossier)
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: S.N. 2009: Vakwerkhoeve met losse bestanddelen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/159438 (geraadpleegd op ).
Hoeve met losstaande bestanddelen, uit de 19de eeuw, met aanpassingen uit eind 19de-begin 20ste eeuw. Gebouwen onder zadeldaken, wat achteruit gelegen ten opzichte van de de straat, en gegroepeerd rondom een rechthoekig erf. Twee lindebomen voor het erf.
Ten westen, woonhuis met stal in het verlengde, onder mank zadeldak (nok parallel met de straat). Zes traveeën. Stijl- en regelwerk met witgekalkte lemen vullingen op gepikte plint met lage bakstenen stoel. Gepikte stijlen (tien) en tussenstijlschoren: in de derde travee tegen de derde ankerbalk en in de zesde travee tegen de zesde ankerbalk. Drie vensters waarvan twee beluikt en drie deuren; twee zolderluikjes.
Ten noorden, bergruimte op de plaats van de oorspronkelijke dwarsschuur en paardenstal. Ten zuiden, L-vormige bakstenen varkensstal van drie + één traveeën.
Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van GYSELINCK J., LINTERS A., WISSELS R., BUYLE M. & DE GRAEVE M.-C. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6n1 (A-Ha), Brussel - Gent.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Schlusmans F. 1981: Vakwerkhoeve met losse bestanddelen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/21560 (geraadpleegd op ).