erfgoedobject

Oeverbunker 37 Grensstelling Zuid-Willemsvaart

bouwkundig element
ID
215610
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215610

Juridische gevolgen

Beschrijving

Oeverbunker opgetrokken in het interbellum en deel uitmakend van de Grensstelling of Vooruitgeschoven stelling die een invasie vanuit Duitsland moest tegenhouden. De bunker is gelegen tegen de westelijke kanaaldijk van de Zuid-Willemsvaart. Dit is mogelijk de enige resterende oeverbunker van deze linie met slechts één schietgat voor een maximmitrailleur.

De bunker maakt deel uit van de bunkerlinie voor de versterking van de grenskanalen. Samen met de Alarmlinie, die de meest delicate Maasovergangen en de toegangswegen tot het binnenland moesten bewaken, vormt de linie langs de grenskanalen de zogenaamde Grensstelling. Er werden oeverbunkers, lichte antitankbunkers en "bunkers tegen de doorbraak" opgericht. De werken voor de verdediging aan de Zuid-Willemsvaart startten vanaf 1935 tot 1937. De stelling werd opgevat als een antitankgracht. Aan de grenskanalen werden voornamelijk oeverbunkers ingebouwd in de kanaaldijk. Deze flankeringsbunkers namen het wateroppervlak en de dijk aan vijandzijde onder vuur. Het jaagpad langs de kanalen werd ter hoogte van de bunkers verhoogd zodat de bunkers en de toegangstrappen beschermd werden.

De linie werd bemand door een bataljon Grenswielrijders die vanaf 1934 actief waren, nog voor de linie voltooid was. Al op 10 mei 1940 werden de Belgische troepen verslagen aan de grenskanalen door de Duitsers. De meeste bunkers werden niet aangevallen en zijn dan ook bewaard zonder beschadigingen. De linie werd tijdens de oorlog door het Duitse leger ontmanteld, waarbij de verschillende interieurelementen verwijderd werden. In oktober 1946 werd de linie gedeclasseerd. Vandaag zijn de meeste bunkers herbestemd als vleermuizenonderkomen. Aan beide zijden van de bunkers werd de oever voorafgegaan door een open afdamming als rustplaats voor dieren en planten.

Bunker van gewapend beton met afgeronde muren van tussen de 80 en 100 centimeter dik naar gelang de blootstelling aan vijandelijk vuur. Deze bunker behoort tot het type oeverbunker voor één Maxim (of machinegeweer). Er waren in totaal vier bunkers voor één Maxim. Naar alle waarschijnlijkheid is deze bunker het laatst bestaande voorbeeld van dit type. Bunker nummer 34, noordelijker gelegen aan een andere oude kanaalarm, zou van hetzelfde type zijn, maar de bunker werd niet gevonden.

De schietopening (noordzijde) is aan de vijandelijke zijde beschermd door een oreillon. De bunker was bereikbaar vanaf het jaagpad via een betonnen trap die naar de ingang leidt. De trap is vandaag afgedekt met een metalen plaat zodat de bunker niet te betreden is. Bij deze bunker werd bijkomend de overliggende muur aan de trap voorzien van een schietopening. De trap en de frontmuur werden voorzien van granaatwerpgaten. Het interieur bestaat uit een gang die de trap en de enige kamer voor de Maxim met elkaar verbindt. Waarschijnlijk werden de interieurelementen verwijderd (mogelijk al door de ontmanteling tijdens de oorlog door het Duitse leger).

  • JANSSEN E. 2005: De bunkers van de Grensstelling langs de Limburgse Kanalen (1934-1940), België onder de wapens 27, Erpe.

Auteurs: Verwinnen, Katrien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Oeverbunker 41 Grensstelling Zuid-Willemsvaart

  • Is deel van
    Neeroeteren


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oeverbunker 37 Grensstelling Zuid-Willemsvaart [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215610 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.