Geschiedenis

Het modernistische wachthokje ‘Vier Winden’ in Vossem werd opgericht door de Belgische Maatschappij voor Buurtspoorwegen in 1941-1943.

De tramhalte dankt zijn bijzondere cirkelvormige plattegrond aan zijn positie bij de splitsing van twee buurtspoorwegen. De buurtspoorweg 929 verbond Brussel Sint-Joostplaats met Leuven en Diest, via Schaarbeek, Evere, Kraainem, Sterrebeek, Moorsel, Vier Winden (Tervuren) – Vossem (Station) en Bertem. De lijn werd in stadia aangelegd vanaf 1885. De buurtspoorweg 930 verbond Tervuren (Koninklijk Museum voor Midden Afrika) met Vossem (Vier Winden), Leuven en Tienen. Het was een stadslijn van Leuven in aansluiting op lijn 929 die vanaf 1893 in fases werd aangelegd. Tussen Vossem en Leuven volgden beide lijnen dezelfde spoorweg. Het Leuvense stadsnet werd 'verbust' in 1952-1954, de tramlijn Brussel-Leuven in 1961. De lijn werd opgebroken in 1963 en in 1964 werd in het kadasterarchief een mutatie geregistreerd waarbij de buurtspoorweg Tervuren-Leuven plaats maakte voor de Sint-Pauluslaan. De gronden werden verkaveld en verkocht aan de gemeente Tervuren. Op dat ogenblik kwam het wachthokje 'Vier Winden' op een grasveld te staan.

Het Vlaams Tram en Autobusmuseum bezit verschillende plannen betreffende de beide tramlijnen en de halte Vossem. In bundel 932/5 bleef een plan van de site uit 1942 bewaard waarop voor de eerste keer de tramhalte wordt vermeld. Uit dezelfde archiefbron blijkt verder dat in 1941-42 de grondwerken voor een ‘betonnen schuilhutje’ werden uitgevoerd. In 1943 werd de eindafrekening gemaakt. De oudst bekende foto, gepubliceerd door Van Elst dateert uit 1945. Bij de sloop van de spoorlijn Leuven-Tervuren vanaf 1954 bleef de halte ‘Vier Winden’ expliciet op de plannen ingetekend staan wat wijst op een doelbewust behoud ervan.

Beschrijving

De tramhalte is een modernistisch betonnen wachthuisje opgetrokken op een cirkelvormige plattegrond. Het paddenstoelvormige overluifelend dak wordt ondersteund door een uitwaaierende centrale pijler. Ertegenaan zijn vier muurtjes gebouwd die vroeger windschermen hadden zoals te zien op de foto uit 1945. De schermen bestonden uit metalen roeden met een glasinvulling. De metalen onderdelen van de windschermen bleven deels bewaard.