erfgoedobject

Hof van Bijvoorde

bouwkundig element
ID
215703
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215703

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hof van Bijvoorde
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hof van Bijvoorde
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Het hof van Bijvoorde is gelegen in de Velpevallei in het gelijknamige gehucht Bijvoorde. Etymologisch verwijst Bijvoorde (Bivorde in 1300) naar het Germaanse bi-furdum wat gebied tussen twee doorwaadbare plaatsen betekent. Tot de 15de eeuw was Bijvoorde een heerlijkheid van de hertogen van Brabant (vroegste vermelding in de cijnboeken in 1312) met een eigen lagere schepenbank, daarna werd het bestuurlijk aan Kerkom toegevoegd. Kerkelijk heeft het steeds tot Kerkom behoort. Het hof bezat ook een watermolen die echter na verwoestingen in 1634 niet meer zou heropgebouwd worden.

Bij aankoop van het hof door de huidige eigenaars circa 1975 restte enkel een sterk vervallen rechthoekig landbouwgebouw bestaande uit de restanten van een 'stenen kamer' op vierkante plattegrond in de noordwestelijke hoek -mogelijk in kern opklimmend tot de 14de - 15de eeuw- dat later in oostelijke richting werd uitgebreid met een woonhuis en schuur (zie oude foto). In het puin teruggevonden bouwelementen, zoals een haardbalk, een drielobnis en een rood–zwart gebakken tegelvloer gelegd in een specifiek patroon werden gerecupereerd tijdens de restauratie (opgetekend op het kadaster in 1981/7).

Onderkelderde bakstenen kamer op vierkante plattegrond op een hoge afgeschuinde plint van kalkzandsteen voorzien van hoekblokken en een klein rechthoekig vensters in noordgevel met een kalkzandstenen omlijsting met trapeziumvormige sluitsteen. Tijdens de restauratie verhoogd met één bouwlaag onder leien zadeldak waarbij het oude en nieuwe metselwerk gescheiden worden door een nieuw aangebrachte speklaag. Kelder in kalkzandsteen en een bakstenen tongewelf. De verhoogde stenen kamer bevat nog de oorspronkelijke moerbalken, een schouw met kalkzandstenen schouwwangen met peerkraalmotief waarop een houten haardbalk met zwaluwstaartverbinding en houten toognagels, een drielobnis en deels een zwarte en rode gebakken tegelvloer met ruitmotief. Aanpalend 19de-eeuws bakstenen volume bestaande uit een woonhuis van anderhalve bouwlaag en een schuurtje onder doorlopende rood pannen zadeldak. Rechthoekige muuropeningen onder houten lateien. In het laatste kwart van de 20ste eeuw volledig verbouwd tot woongelegenheid. Inwendig bleven de moerbalken en een bakstenen schouw bewaard.

  • Mondelinge informatie van de eigenaars die ook de restauratie hebben uitgevoerd.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Boutersem, Kerkom 1838/12, 1981/7 en leggers.
  • JANZEGERS G. 2012: Het hof van Bijvoorde. Boutersem-Kerkom. Beknopte historische nota.
  • KEMPENEERS P. 2012: Kerkom. Plaatsnamen en hun geschiedenis, Tienen.
  • MARTENS P.-E. 1913: Monigraphie de la paroisse de Kerkom-en-Brabant (Hagelandse gedenkschriften), Tienen, 12-19.

Auteurs: Van Damme, Marjolijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hof van Bijvoorde [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215703 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.