Het complex bestaat uit een neoclassicistisch voorgebouw aan de straat, eertijds gemeentehuis en onderwijzerswoning en een tegen de zuidelijke achtergevel haaks aansluitende schoolvleugel met geplaveide speelplaats ten westen. Het ensemble werd gebouwd naar een ontwerp van 1860 van Louis Spaak, maar naderhand uitgebreid.

Historiek

Door de Wet Nothomb van 1842 werd elke gemeente verplicht om een lagere school te voorzien. Hiervoor werd door de gemeente Sint-Stevens-Woluwe een huis aangekocht op de Leuvensesteenweg, tussen de huidige Sint-Stefaansstraat en de Smidstraat. Dit gebouw zou ook gebruikt worden als gemeentehuis. De school werd geopend op 31 augustus 1843. Al gauw bleek het gebouw ontoereikend en in 1860 werd een perceel grond aangekocht, eveneens langs de Leuvensesteenweg voor de oprichting van een nieuw gemeentehuis en gemeenteschool. De plannen werden opgemaakt door Louis Spaak die provinciaal architect was in Brabant voor het arrondissement Brussel in de periode 1830-1869. In deze functie realiseerde hij talrijke openbare gebouwen. Op het kadaster wordt in 1864 de 'construction d’une école' geregistreerd. Het gemeentehuis en school werden datzelfde jaar in gebruik genomen.

In 1906 werd op het kadaster een gedeeltelijke reconstructie geregistreerd; blijkbaar dateren de aanbouwsels van één bouwlaag aan weerszijden uit deze periode.

In het Rijksarchief bleven plannen bewaard voor de 'amélioration des locaux scolaires', meer bepaald de bouw van een overdekte galerij en twee 'refuges'; deze plannen zijn 1910 gedateerd en gesigneerd door Raymond Foucart uit Schaarbeek, die in de periode 1921-1927 ook burgemeester van Schaarbeek werd. Uit een plattegrond opgemaakt naar aanleiding van deze werken blijkt dat het linkerdeel van het voorgebouw in gebruik was als gemeentehuis en het rechter gedeelte als onderwijzerswoning.

In 1959-1960 werd de school vergroot door de toevoeging van een tweede bouwlaag; de plannen hiervoor werden opgemaakt door architect J. Van Nerom; tegelijkertijd werd de speelplaats vergroot en voorzien van een overdekte ruimte en een nieuwe afsluitingsmuur; er kwam een nieuwe ingang aan de Leuvensesteenweg.

De in oorsprong twee middeleeuwse figuren, opgesteld aan weerszijden van de poort van de gemeenteschool zijn creaties van de hand van de vermaarde beeldhouwer Oscar De Clerck (1892-1968), die in de periode 1959-1968 woonde in de Bevrijdingslaan 25. Ook het gemeentewapen en de klimmende leeuw in de voorgevel van het gemeentehuis zijn van de hand van dezelfde beeldhouwer.

Beschrijving

Het voorgebouw, eertijds gemeentehuis en onderwijzerswoning, is sober van uitzicht en vertoont een neoclassicistische vormgeving, eigen aan de stijl van architect Spaak: bepleisterd en beschilderd geheel van drie traveeën en twee bouwlagen onder pannen schilddak met de nok parallel aan de straat; aan weerszijden is er een aanbouwsel van één travee en één bouwlaag onder plat dak, voortgaande op kadastergegevens een toevoeging uit het begin van de 20ste eeuw. Het centrale inkomrisaliet omvat op de verhoogde begane grond een verdiepte rondboogdeur onder waterlijst met gestrekte uiteinden; de flankerende gevelstenen met klimmende leeuw links en gemeentewapen rechts zijn van de hand van Oscar de Clerck. De vensters, alle onder een waterlijstje met gestrekte uiteinden, zijn op de begane grond eenvoudig rechthoekig met een ijzeren I-latei, op de bovenverdieping licht getoogd. Het schrijnwerk bleef ten dele bewaard.

De ten zuiden aansluitende klassenvleugel, in oorsprong vijf traveeën en één bouwlaag, telt ten gevolge van de vergroting in de periode 1959-1960 vandaag twee bouwlagen onder plat dak en is witgeschilderd op zwart geschilderde plint. De oorspronkelijke benedenverdieping wordt gemarkeerd door een centrale inkom met aan weerszijden per twee gekoppelde segmentboogvensters met tussenzuiltje. De latere bovenverdieping heeft eveneens per twee gekoppelde rechthoekige vensters.

De geplaveide speelplaats wordt ten noorden, aan de straat afgesloten door een zandstenen muur als resultaat van de vergrotingswerken van 1959-1960; tegen de eenvoudige hekkenpijlers werden twee middeleeuwse figuren geplaatst, eveneens van de hand van Oscar De Clerck. De linkse figuur, nog aanwezig in 2003, was bij de herinventarisatie verdwenen.