erfgoedobject

Oorlogsmonument met linde als vredesboom

bouwkundig / landschappelijk element
ID
215770
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215770

Juridische gevolgen

Beschrijving

Op 22 november 1919 werd vóór het gemeentehuis een vrijheidsboom, een linde, geplant. Ter nagedachtenis van de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog werd in 1920 naast deze linde een monument opgericht. Het stelt de Belgische leeuw voor die zich uit het puin verheft. De inhuldiging vond plaats op 11 november 1920. Het monument werd vervaardigd door beeldhouwer Henri Juan Bury, geboren in Ghlin in 1884. Een uitzonderlijk hevige storm van woensdag 14 juli 2010 brak de in 1919 geplante vrijheidslinde of vredesboom in twee, met onherstelbare schade tot gevolg. In de periode oktober-november 2010 werd een nieuwe linde aangeplant.

De ronde natuurstenen sokkel evoceert de vorm van een vernietigd fort, aan de achter- en bovenzijde ruw gelaten door onregelmatig gehouwen stenen en bovenaan afgelijnd met een geprofileerde kroonlijst. Op dit verhoog torent het bronzen beeld van de brullende leeuw. Het monument "verzinnebeeldt de heldhaftige weerstand van de Belgische Natie en haar kinderen tegen de laaghartige en meinedige overweldiger". Op de wallen van een fort, vernietigd door obussen, tekent zich het silhouet af van de fiere en dreigende Belgische leeuw, die woest de nationale vlag verdedigt.

De voorzijde van de sokkel is versierd met een laagreliëf: een lauwerkroon van eikenbladeren, symbool van de kracht. Langs weerszijden prijken de palmen van de zege en de glorie; in het midden een gelauwerd zwaard. Boven dit reliëf staat het bronzen opschrift: = LEOPOLDSBURG =/[links] AAN DE/ DAPPERE VERDEDIGERS/ AAN HET VADERLAND;[rechts] AUX/ VAILLANTS DEFENSEURS/ DE LA PATRIE.

Rond het centrale beeld op sokkel, staan in een cirkelvorm de hardstenen gedenkzuilen van de dertig strijders, gesneuveld voor het vaderland. Aan de voor- en de achterzijde is een doorgang naar het centrale beeld vrijgelaten, geflankeerd door vier natuurstenen wierookbranders. Op de twee exemplaren aan de voorzijde staan de bronzen jaartallen: 1914 en 1918. Op de wierookbrander rechts vooraan staan de namen van de ontwerpers: JUAN BURY/ SCULP./ RAY. LE GRAIVES [?]/ ARCHITECTE.

Tussen het centrale beeld en de gedenkzuilen is gazon aangelegd. Aan de voorzijde leiden drie hardstenen treden (oude prentbriefkaarten tonen er slechts één) naar een klein bordes van betonklinkers, dat het gedenkteken voorafgaat. Vóór de gedenkzuilen zijn bloemperken aangelegd.

Achter het gedenkteken staat de in 2010 geplante vrijheidsboom, met aan de voet (zijde van het gemeentehuis) een natuurstenen gedenkplaat met het opschrift: TILLEUL DE LA DELIVRANCE/ PLANTÉ LE 22 NOVre 1919/ RESPECTEZ cet ARBRE – SOUVENEZ VOUS/ VRYHEIDSBOOM/ GEPLANT DEN 22 NOVer 1919/ EERBIEDIG dezen BOOM – VERGEET NOOIT.

Het monument en de recente vrijheidsboom zijn aan de buitenzijde omgeven door een recent bakstenen muurtje.

  • S.N. 2000: Kroniek van Leopoldsburg 1830-2000, Leopoldsburg.
  • S.N. 2010: Vrijheidslinde slachtoffer van zware storm, Gemeentelijk infoblad 8. september, 3.
  • CAERTS J., CLAES L., LENAERTS R., NICASI W., SMEULDERS J., VANHAEKENDOVER D., VINGERHOED L., WEUTS S. 1999: Anno 2000. 150 jaar Leopoldsburg-Heppen, Leopoldsburg, 102-103 (gemeentehuis), 107 (gedenkteken).
  • ENGELEN (C.) & MARX (M.) (2006): La sculpture en Belgique à partir de 1830, deel I, (Leuven), 390.
  • RESPEN J. 1982-1983: Oorlogsrelikten als toeristische objekten – Noord-Limburg, onuitgegeven eindverhandeling, deel 2, Hasselt, Hoger Instituut voor Toerisme, Hotelwezen en Voedingsbedrijven, 213-214.

Auteurs: Pauwels, Dirk
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oorlogsmonument met linde als vredesboom [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215770 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.