erfgoedobject

Café In 't Hof annex hoeve

bouwkundig element
ID
215862
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215862

Juridische gevolgen

Beschrijving

Dit qua uitwerking eenvoudige ensemble, bestaande uit een dorpscafé annex hoeve, dateert in zijn huidige vorm uit het interbellum, naar verluidt als vergroting van een ouder boerenhuis van één bouwlaag; voor deze vergroting werden geen mutatieschetsen teruggevonden. Het geheel is zeer karakteristiek voor de bebouwing van een bewoningskern met landelijk karakter als Wolfsdonk. Het gehucht heeft een eigen parochie toegewijd aan Sint-Antonius, maar is van oudsher een deel van de (deel)gemeente Langdorp, op de Ferrariskaart van 1771-177 aangeduid als 'Hameau Wolfdonck'.

Het café ligt in de schaduw van de Sint-Antoniuskerk, in de as van de hoofdingang van de kerk. Gedurende vele decennia was het een belangrijke ontmoetingsplaats voor de dorpelingen onder meer bij begrafenissen en na de ‘hoogmis’ op zondag. Gezien de ligging op de route naar Scherpenheuvel was het café ‘Bij Martha’ ook vele jaren de vaste halte- en rustplaats voor groepen bedevaarders uit het Antwerpse. Links naast het café is er een gekasseide toegang naar het erf die verderop overgaat in een aarden veldweg. Momenteel zijn de gebouwen leegstaand.

Achter het café, meer bepaald ten noordwesten ligt een aarden erf; de westzijde ervan wordt ingenomen door de hoevegebouwen, een langgestrekt volume bestaande uit de koestal, een kleine dwarsschuur, een paardenstal en een wagenhuis (later garage): tegen dit volume werd ten noorden een varkenshok onder lessenaarsdak (golfplaten) gebouwd; hier was ook het nachtverblijf voor de kippen ondergebracht; haaks hierop ligt het bakhuis. De toegangspoort zit gevat tussen de woning en het langgestrekte hoevegebouw. Ten oosten van het bakhuis ligt de mestvaalt met ernaast de toegang tot de omhaagde (beukenhaag) moestuin die zich verder naar het noordwesten uitstrekt. De noordoostelijke hoek van de moestuin was eertijds ingenomen door een kleine boomgaard met 'biehal'. Met uitzondering van een aangebouwde keuken-veranda links tegen de achtergevel van de woning, bleven de gebouwen ongewijzigd.

Het café sluit qua uitzicht aan bij de grotere dorpswoning: een breedhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak van kunstleien met de nok parallel aan de straat. Het geheel is opgetrokken uit baksteen met aan de straat een iets rijker uitgewerkte lijstgevel met dubbelhuisopstand. De decoratieve uitwerking bestaat uit het gebruik van lichtgekleurde baksteen voor de muurbanden als voortzetting van de rollagen, eveneens van lichtgekleurde baksteen, boven de steekbogige muuropeningen met hardstenen lekdrempels; het schrijnwerk bleef met uitzondering van de deur bewaard op de benedenverdieping. Op de borstweringen der bovenvensters zijn er witgeschilderde paneeltjes in een bakstenen omlijsting; het centrale is voorzien van de naam van het café 'Café In 'T Hof'. De plint werd opnieuw gecementeerd. Een geprofileerde houten kroonlijst op consooltjes benadrukt het horizontaliserende effect van de doorgetrokken rollagen.

De vrijstaande linker zijgevel met zichtbare muurankers, is gecementeerd met schijnvoegen die rood zijn ingekleurd.

Eenvoudig uitgewerkte achtergevel met tussen de eerste en tweede bouwlaag een duidelijke bouwnaad, die verwijst naar de verhoging van het oudere volume, dat in oorsprong opklimt tot de eerste helft van de 19de eeuw, aangezien dit volume samen met een L-vormig hoevegebouw ten noordwesten al wordt aangeduid in de atlas der buurtwegen; op het kadaster werd in 1879 een vergroting ingetekend van het hoevegebouw in opdracht van vruchtgebruiker Petrus Van der borght, erfgenaam van Maria Theresia Bergen. Rechthoekige, ten dele aangepaste muuropeningen op de begane grond, de deur onder ijzeren I-latei met rozetbouten; steekbogige bovenvensters.

De plattegrond vertoont op de benedenverdieping links het café en rechts de ‘beste kamer’, van het café gescheiden door een vleugeldeur met beglaasde bovenpanelen; voortgaande op het onderbroken vloermotief en een zichtbare steunbalk was er oorspronkelijk een centrale gang; de tussenmuur werd waarschijnlijk weggehaald in functie van de vergroting van de caféruimte; in het café bleven de omlopende banken bewaard; toog en tapinstelling werden vernieuwd eind jaren 1960 en zijn momenteel grotendeels weggehaald. Achteraan bleef de centrale gang met doorgang naar het erf bewaard, links is de toegang tot de gewelfde kelder en de stenen trap naar de opkamer, op het bordes overgaand in een houten trap naar de bovenverdieping. Rechts ligt de woonkeuken met eenvoudige schouw; overal bleven de binnendeuren en de keramische tegelvloeren bewaard. Op de bovenverdieping is er een centrale gang met aan weerszijden twee kamers, alle met plankenvloer.

De verankerde, achterliggende hoevevleugel is opgetrokken uit baksteen onder een zadeldak van Vlaamse pannen met de nok loodrecht op de straat. Dit langgestrekte volume telt zes traveeën en vertoont aan de westzijde een gesloten karakter; de lange gevels zijn afgelijnd door een gecombineerde baksteenfries bestaande uit een tandfries en een overhoekse. De muuropeningen aan erfzijde zijn eenvoudig rechthoekig, ten dele met houten lateien. De schuurpoort geeft dadelijk uit op de dorsvloer met rechts een tasruimte die op de zolderverdieping aan weerszijden doorloopt boven de stallingen. Het bakhuis ligt haaks op dit langgestrekte volume en heeft een zadeldak van golfplaten.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Aarschot, afdeling III (Langdorp 1), sectie A, 1879/13.

Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Café In 't Hof annex hoeve [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215862 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.