Halfondergrondse betonnen constructie, nu ingebouwd als kelder van villa op adres Houthulststraat 11, te bereiken via een dreef vanaf de Houthulstraat. Gelegen aan de oostelijke voet van de hoogte bij Stampkot, op het gehucht Moortelbak, ten westen van het centrum van Staden.
Historiek
Duitse betonnen bunker, opgetrokken net achter een bestaand gebouw, die op een Belgische militaire stafkaart van 30 oktober 1917 aangeduid staat als 'Ferme de Gorille'. Iets ten noorden van deze bunker werd een tweede, iets kleiner exemplaar opgetrokken. Beide constructies maakten geen deel uit van een specifieke stelling. Ze lag in een zone, waar heel wat diverse infrastructuur was uitgebouwd. Ten zuidoosten van deze locatie, ter hoogte van de kruising van de voormalige spoorlijn Ieper-Torhout en de Houthulststraat, was een depot ingericht voor bouwmaterialen. In dit complex was ook een munitie-opslagplaats voor licht geschut ondergebracht. Pal naast deze munitie-opslagplaats was een kamp ingericht voor Italiaanse krijgsgevangenen. Tussen de Houthulststraat en onderhavige constructie liep een (reeds vóór de oorlog aangelegde) tramspoor in westelijke richting, die iets meer oostwaarts de Houthulststraat verlaten had.
Volgens een Duitse stafkaart van 16 december 1917 was hier een "San U" opgetrokken, een 'Sanitäts-Unterstand' of medische hulppost. De combinatie met een mitrailleurspost, waarbij de mitrailleur vanaf de richel aan noordelijke zijde bediend kon worden, lijkt eerder vreemd. Mogelijk betrof deze medische post de andere opgetrokken bunker of reeds bestaande woning.
Deze bunker werd pas op 30 september 1918 veroverd, de derde dag van het Geallieerde Bevrijdingsoffensief.
Beschrijving
Halfondergrondse constructie met rechthoekig grondplan van 990 x 785 centimeter. De betonnen constructie is gegoten tegen een houten bekisting. Er zijn onder meer wapenijzers in netvormig verband in het beton te zien. Het dak zou 130 centimeter dik zijn, de buitenmuren 150 centimeter dik. Aan de noordelijke buitenmuur vormde een betonnen trap en richel een borstwering voor de bediening van een mitrailleur. De twee toegangen aan noordelijke zijde vormen de uiteinden van één gang (hoogte 185 centimeter), die op zijn beurt toegang verschaft tot twee ruimtes. In de noordelijke muur van de gang is een nis (hoogte 125 centimeter) uitgespaard. In de muur tussen de gang en elke ruimte zit telkens ter hoogte van de toegangen een opening, die naar het midden toe versmalt. De twee binnenruimtes zijn 160 centimeter hoog. In de tussenmuur is ter hoogte van de toegang telkens een kleine uitsparing voorzien voor het plaatsen van een kacheltje, met één schouwopening (diameter 10 centimeter) tussenin. Aan zuidelijke zijde zit telkens een vierkante opening (breedte 15 centimeter) in het plafond.
- Brussel, Koninklijk Legermuseum: Collectie militaire stafkaarten, Houthulst-Staden (Plan Directeur), 30/10/1917.
- Ieper, Kenniscentrum In Flanders Fields Museum: Collectie militaire stafkaarten, Lagenkarte der Gruppe Staden, 27/2/1918.
- Zonnebeke, Memorial Museum Passchendaele 1917: Collectie militaire stafkaarten, Houthulst, 1/3/1917; Artl. Aufstellung der Div. K., s.d.; Belgium, 20 S.E., Ed. 4A, 17/9/1917; Dixmude (Plan Directeur Armée Belge), 1/6/1918.
- Captured German Trench and Operations Maps from the National archives (CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press): Stellungskarte Staden, Blatt IV, 17/12/1917.
- Mapping the front. German maps. Military mapping 1914-1918: Great War Trench Map DVD Collection (The Western Front Association in association with the Imperial War Museum), 2010: Stellungskarte Diksmuide-Süd, Blatt IX, 20/7/1917.
- BACCARNE R. & STEEN J., Van het Vrijbos tot Roeselare. Eindoffensief, Langemark-Poelkapelle, 2002.
- WACKENIER W., Archeologie van staal en beton: Bunkers en minierte Unterstände uit de Eerste Wereldoorlog in Staden, Westrozebeke en Oostnieuwkerke, Universiteit Gent (ongepubliceerde eindverhandeling), 2004.
- WEEMAES M., Van de IJzer tot Brussel. Het bevrijdingsoffensief van het Belgisch leger, 28 september 1918, Marcinelle, s.d.