erfgoedobject

Twee Duitse militaire posten Rheinhoflager

bouwkundig element
ID
215906
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215906

Juridische gevolgen

Beschrijving

Twee halfondergrondse betonnen militaire constructies, opgetrokken achter (ten noorden van) de hoevegebouwen op adres van Puitstraat 1A, ten noordoosten van het centrum van Moorslede, tegen de noordelijke flank van het plateau van Moorslede.

Historiek

Twee Duitse betonnen militaire posten, opgetrokken bij een boerderij waar in 1917 een Duits kampement was gevestigd. De hoeve lag achter de 'Artillerie-Schutz-Stellung', die vóór de Derde Slag bij Ieper was aangelegd net achter (ten oosten van) de beruchte 'Flandern II Stellung'. Ten oosten van de 'Artillerie-Schutz-Stellung' waren diverse Duitse kampementen ingericht, waaronder het 'Rheinhoflager', een kampement dat was opgetrokken bij onderhavige hoeve en de hoeve aan de overzijde van de weg (huidige Puitstraat 2). Of de betonnen posten reeds vóór de Derde Slag bij Ieper waren opgetrokken, is niet zeker, maar op een Duitse kaart van 6 oktober 1917 staat er minimum één betonnen 'Unterstand' bij deze hoeve aangeduid, naast vele barakken.

Na de Derde Slag bij Ieper kwam de hoeve op nauwelijks drie kilometer van het front te liggen. De 'Artillerie-Schutz-Stellung' werd versterkt en omgedoopt tot de 'II. Stellung' (ook wel aangeduid met de 'Flandern II Stellung') en ook de 'Moorslede-Riegel' (vanaf Moorslede in noord-noordoostelijke richting) werd aangelegd. De hoeve kwam bijgevolg net ten oosten van de kruising van de 'Moorslede-Riegel' en de 'II. Stellung' te liggen. Op een Duitse kaart van 12 februari 1918 staat bij 'Rheinhoflager' "zerstört" (vernield) aangegeven. De twee militaire posten staan aangeduid op de Britse militaire stafkaarten van april 1918.

De beide posten werden ingenomen op 29 september 1918. Moorslede was bij de aanvang van het geallieerde Bevrijdingsoffensief gelegen in de sector van de Groepering Zuid. De eerste dag van het Bevrijdingsoffensief (28 september 1918) was de eerste verdedigingslijn van de zogenaamde 'Flandern II Stellung' veroverd tussen Spriet en Beselare. De volgende dag werden de hoogtes bij Moorslede en Keiberg aangevallen door de Groepering Zuid en het Britse Tweede Leger. Hierbij diende de West-Vlaamse heuvelrug afgedaald te worden, om vervolgens op te rukken naar de hoogte bij Moorslede. Mitrailleurs, opgesteld aan de rand van het dorp en de hoogte bij Moorslede maakten er een levensgevaarlijke opdracht van. Rond 11u15 kon het Belgische 17de Linieregiment met de Britse 9de Infanteriedivisie Keiberg veroveren. Pas om 16u30 kon het dorp Moorslede ingenomen worden, na hardnekkige weerstand van de vijand. Die avond was de baan Menen – Roeselare in de omgeving van Sint-Pieter bereikt. De beruchte 'Flandern I Stellung' was nog niet veroverd.

Merkwaardig bij de twee betonnen militaire posten is de bekistingsmethode. Er zijn geen andere Duitse betonnen militaire constructies gekend, waarbij dergelijke stalen vormen als bekistingsmateriaal werden gebruikt. Wellicht zijn ze afkomstig van de diverse depots, die in de omgeving van de constructies waren aangelegd. Ook hier dienden de Duitse bunkerbouwers zich te behelpen met het materiaal dat ter plekke voorhanden was. De betonstenen die gebruikt zijn, werden in ieder geval in het Duitse geniedepot in Wervik gefabriceerd.

Beschrijving

Twee betonnen constructies die naast elkaar zijn opgetrokken, met ertussen een bakstenen gebouwtje met troggewelf (bakkershuisje?). Beide constructies zouden ongeveer 700 x 700 centimeter groot zijn. Opvallend is de wijze van bekisting van een groot deel van de muren. Hiervoor zijn namelijk langwerpige stalen vormen gebruikt. Er is ook gebruik gemaakt van betonstenen. De meest noordelijke constructie heeft twee toegangen, aan (noordelijke en oostelijke zijde) en een vensteropening (aan noordelijke zijde). De binnenruimte is onderverdeeld in twee ruimtes. De tweede constructie (dichtst bij de boerderij) heeft één binnenruimte, maar vermoedelijk is bij deze constructie één binnenmuur verwijderd. Ook hier zitten de muuropeningen aan noordelijke en oostelijke zijde. De muuropeningen zijn schuin afgewerkt. Op de binnenmuren is teer te zien.

  • Informatie verstrekt door Peter Oldham (mail 26/8/2013).
  • Captured German Trench and Operations Maps from the National archives (CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press): Stellungskarte Ieperen, Blatt XXII, 6/10/1917; Stellungskarte Staden, Blatt IV, 17/12/1917.
  • Mapping the front. German maps. Military mapping 1914-1918: Great War Trench Map DVD Collection (The Western Front Association in association with the Imperial War Museum), 2010: Moorsele-Nord, 12/2/1918.
  • Mapping the Front: Ypres. British mapping 1914-1918: Great War Trench Map DVD Collection (DVD uitgegeven door de Western Front Association, in association with the Imperial War Museum, 2008): D.11 to K.4. Detailed target map, 6/11/1917; Belgium, 28 N.E., Ed. 10A (Local), 11/9/1918.
  • LYBEER R. & BEKAERT G., Van beton… tot Graniet. Stenen getuigen van WO I in Moorslede en Slypskapelle. Moorslede-Slypskapelle 1914-1918, Moorslede, 2008.
  • WEEMAES M., Van de IJzer tot Brussel. Het bevrijdingsoffensief van het Belgisch leger, 28 september 1918, s.d.

Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Wederopbouwhoeve


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Twee Duitse militaire posten Rheinhoflager [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215906 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.