is aangeduid als beschermd monument Oorlogsmonument en militair ereperk
Deze bescherming is geldig sinds
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Oorlogsmonument en militair ereperk
Deze vaststelling is geldig sinds
is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Begraafplaats Berchem
Deze vaststelling is geldig sinds
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Oorlogsmonument en ereperk voor de gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog
Deze vaststelling was geldig van tot
is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Begraafplaats Berchem
Deze vaststelling was geldig van tot
Nagenoeg centraal op de begraafplaats van Berchem is op perk 22 een ereperk voor de gesneuvelden van beide wereldoorlogen met een monument met beeldhouwwerk van Alfons De Cuyper (° Sint-Niklaas 1877 – † Gent 1954).
De vroegere begraafplaats rondom de Sint-Willibrorduskerk werd wegens plaatsgebrek vanaf 1829 uitgebreid. Vanaf 1878 werd uitgekeken naar een nieuwe locatie. In 1883 werd grond aangekocht en een nieuwe begraafplaats geopend op de hoek van de steenweg naar Wilrijk (Koninklijkelaan) en de oude baan naar Mechelen (Floraliënlaan), de begraafplaats werd vervolgens uitgebreid in 1886, 1921 en 1933. De begraafplaats is de laatste rustplaats van vele bekende Antwerpse families, politici en kunstenaars. Verspreid over het terrein liggen dan ook vele monumentale en waardevolle grafmonumenten. Op perk 22 werd een ereperk voor gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog aangelegd, bij het perk hoort een plastisch beeldhouwwerk van beeldhouwer Alfons De Cuyper (1877-1954).
Het ereperk voor de slachtoffers van beide wereldoorlogen is een rechthoekig, met gras begroeid perk omzoomd door taxus, met in het midden van het perk een vlaggenstok met Belgische vlag. Het perk is toegankelijk langs een gekasseid pad waartegenover een hardstenen monument is opgesteld, gesigneerd door Alfons De Cuyper. Dit monument is opgebouwd rond een centrale, treurende vrouwenfiguur met een gesneuvelde soldaat in de armen. De soldaat houdt iets in zijn rechterhand en zijn helm ligt op de grond. Het beeld draagt op de sokkel volgende inscripties: rechts "ALFONS DE CUYPER" en onderaan links "ALFONS DE CUYPER/ANTWERPEN". Op het voetstuk van het monument zijn diverse ovalen herinneringsmedaillons van graniet (huldigingen, organisaties…) aangebracht van de Koninklijke Soldatenbond. Flankerende gedenkplaten vermelden de namen van gesneuvelden. Het geheel is gevat in een opengewerkte hardstenen wand met art-deco-inslag, met bovenaan het opschrift "BERCHEM AAN ZIJN KINDEREN/GEDENK HUN ROEMRIJKE DAGEN", en midden in de tekstbalk een gestileerd kruis met stralen. Op de flankerende pijlers links is 1914 te zien met tussen de cijfers de afbeelding van een zwaard en rechts 1918 met bladertakken; boven de namen van de gesneuvelden werden afbeeldingen van rouwkransen aangebracht. De zerken met officiële nationale stèles in natuursteen (gebogen grafzerken) en enkele exemplaren in granito, staan opgesteld tegen de vier zijden van de taxushaag.
Auteurs: Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)